دبیر مجمع ملی کودک و معاون وزیر دادگستری در گفت‌وگو با ایلنا:
آمار سیاه و خاکستری خشونت‌ها، دیگر پنهان نیست؛ آشکار شده/ کاهش کودکان کار خیابانی در شهر تهران/ فقر، خشونت علیه کودکان را افزایش می‌دهد
دبیر مجمع ملی کودک و معاون وزیر دادگستری گفت: کودکان خیابانی در شهر تهران کم شده‌اند و در سر چهارراه‌ها دیگر کمتر دیده می‌شوند.
«علی کاظمی» دبیر مجمع ملی کودک و معاون وزیر دادگستری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این پرسش که چرا با گذشت ۵ سال از تصویب قانون جامعه حمایت از کودکان، این قانون هنوز به درستی اجرا نمی‌شود، گفت: قوانین بسیار مترقی را در چند سال اخیر در حمایت از حقوق کودکان تصویب کردیم و می‌توان گفت که ۱۵ سال اخیر یک دوره بسیار طلایی در حوزه قانون‌گذاری و هنجارسازی در حوزه کودکان بوده است. طبیعتا اجرای قانون نیاز به آموزش، ساختارسازی و فرهنگ‌سازی دارد که در حال حاضر یکی از این ساختارهای برآمده از قانون افتتاح مجتمع شوق زندگی کودکان است. اگر این قانون نبود، این مجتمع ایجاد نمی‌شد. هنوز ظرفیت‌های بسیار زیادی از قانون هست که نیاز به اجرا دارد و باید کمک کنیم که تمام قوانین مترقی حمایت از حقوق کودکان اجرا شود.
وی افزود: نقض حقوق کودک در همه کشورها وجود دارد و گاهی اوقات موارد نقض به وجود می‌آید که نشان می‌دهد که قوانین، ساختارهای یا فرآیندهای ما نقص دارد و به جهت همین موضوع نیاز به اصلاح مستمر این هنجارها و ساختارها و فرآیندها داریم و این یک امر مستمر است. هر قانونی که وضع شود حتماً هنوز یک خلأ در کنار آن وجود دارد و هر ساختاری که ایجاد کنید ممکن است نواقصی داشته باشد، اما در مجموع می‌توان گفت که در حوزه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان روند روبه‌رشدی از جمله آموزش قضات، آموزش مددکاران اجتماعی، ایجاد مجتمع‌های چندمنظوره شوق زندگی و اصلاح فرآیندها صورت گرفت. امیدوار هستیم با اقداماتی که در حال انجام است، این فرآیندها سرعت بیشتری گیرد.
اگر بستر اجتماعی نامناسب حاکم باشد، قانون خوب هم نمی‌تواند مشکلات را برطرف کند
معاون وزیر دادگستری خاطرنشان کرد: در مجمع ملی با آیین‌نامه اجرایی ماده شش قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، مسئولیت نظارت بر این فرآیند را داریم و تلاش کردیم در این چند سال اخیر، مواد و مقرراتی که نیاز به اجرای عینی دارند، پیگیری کنیم. اگر مواردی هم چالش داریم شناسایی کنیم و در اصلاح مقررات در نظر بگیریم. در یک جامعه می‌توان یک قانون خوب تصویب کرد، اما اگر بستر اجتماعی نامناسب حاکم باشد بنابراین قانون خوب لزوماً نمی‌تواند تمام مشکلات اجتماعی را برطرف کند.
وی افزود: در جایی که فقر هست، در جایی که بحران‌های اقتصادی و اجتماعی جریان دارد؛ خشونت‌ها زیاد می‌شود. بنابراین علل ریشه‌ای را باید کشف کرد. این قانون به ما کمک می‌کند که این علل را کشف کنیم و تلاش کنیم عوامل آن را برطرف کنیم و در راستای آن همه دستگاه‌ها باید همکاری کنند. باز این قانون به ما کمک می‌کند که دستگاه‌ها در کنار هم این اقدامات را انجام بدهند. از این جهت این یک نکته خاص است که باید این دلایل اجتماعی را بیشتر کشف کنیم.
دستگاه‌ها در شناسایی موارد خشونت توانمندتر شده‌اند
کاظمی با بیان اینکه گاهی اوقات کشف موارد خشونت به منزله این است که دستگاه‌های متولی در این حوزه بهتر دارند کارشان را انجام می‌دهند، گفت: یک دستگاهی می‌تواند کاری انجام ندهد و آمار سیاه و خاکستری خشونت‌ها به گونه‌ای باشد که همچنان پنهان باشد. یک مواقعی مشاهده می‌شود که مواردی که تا اکنون پنهان بوده، مشخص می‌شود و این بدان معناست که دستگاه‌ها در شناسایی موارد خشونت توانمندتر شده‌اند. بنابراین نحوه مواجهه با پدیده‌هایی که در حوزه خشونت داریم توسط دستگاه‌ها زمینه شناسایی آمار سیاه و خاکستری را فراهم می‌کند.
وی افزود: برای مثال وقتی مرکز اورژانس اجتماعی را در بهزیستی ایجاد می‌کنید، مرکز اورژانس اجتماعی خودبه‌خود موجب شناسایی بسیاری از چالش‌هایی می‌شود که تاکنون شناسایی نمی‌شدند. بنابراین با ایجاد یک ساختار مناسب، چالش‌ها را شناسایی می‌کنید و این به منزله این نیست که آمار بالا رفته، بلکه حاکی از این است مواردی که تا کنون پنهان بوده، پیدا شده است.
آمار کودکان کار خیابانی در شهر تهران کم شده است
دبیر مجمع ملی کودکان با تاکید بر کاهش کودکان کار خیابانی گفت: یک کودک کار و یک کودک خیابانی داریم. کودک کار در کارگاه‌ها و کودک خیابانی در موقعیت خیابان فعالیت دارد. کودکان در موقعیت خیابان در شهر تهران کم شده‌اند و در سر چهارراه‌ها دیگر کمتر دیده می‌شوند. در این مدتی که طرح حمایت از کودکان انجام شده، شاهد هستیم که کودکان کار دختر نیز بشدت کم شده‌اند، اما در استان‌های دیگر کشور همچنان این کودکان وجود دارند و در استان‌های دیگر هم برنامه‌ریزی می‌کنیم که این کودکان کار کم شوند.
وی تصریح کرد: از ابتدای طرح تاکنون۳۷۰۰ کودک شناسایی شده و تعداد دختر و پسر مشخص است، اما اینکه شمار دختران افزایش پیدا کند به نظرم این‌گونه نبوده است، چون از ابتدای سال ۱۳۷۸ که این طرح اجرا شده، همیشه نسبت کودکان دختر به پسران به شدت کمتر بوده است. در استان تهران اساسا مسئله فقر کمتر مطرح بوده و مسائلی همچون کودکان اتباع و بازمانده از تحصیل را داشتیم. در استان‌هایی که فقر، مشکل اصلی خیابانی شدن کودکان باشد، ممکن است که تعداد کودکان هم بیشتر باشد، چون فقر دیگر پسر و دختر نمی‌شناسد. به همین جهت در تهران تعداد کودکان دختر به شدت کم است.
