حدود ۱۰۰ ایستگاه سنجش کیفیت هوا به دلیل کمبود اعتبار فعالیت ندارند

به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه خبری سازمان حفاظت محیط زیست کشور، «هلنا کعبی»، مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار کرد: طبق قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط‌ زیست موظف است سامانه‌ای را طراحی کند که به‌وسیله آن، اطلاعات مربوط به کیفیت هوای کشور را به ذی‌نفعان اطلاع‌رسانی کند. برای این کار سازمان می‌بایست تعدادی ایستگاه سنجش کیفیت هوا خریداری کند که قیمت هر ایستگاه بسته به اینکه چه توانایی‌ها و امکاناتی دارد و ساخت کدام کشور است، بین ۷ تا ۱۰ میلیارد تومان است. 

وی افزود: تاکنون سازمان حفاظت محیط‌ زیست تعدادی ایستگاه خریداری کرده است که خود این ایستگاه‌ها هزینه راهبری و نگهداری هم دارند یعنی سالانه می‌بایست راهبری، تأمین قطعه و مواد مصرفی همچنین کالیبره شوند.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌ زیست با بیان اینکه تمام این ایستگاه‌ها به سامانه‌ای متصل شده‌اند که هرکس در هرکجای کشور می‌تواند اطلاعات آن را ببیند، تصریح کرد: هم می‌توان از طریق اینترنت به اطلاعات این سامانه دست‌یافت هم یک اپلیکیشن برای آن پیش‌بینی‌شده که با نصب روی گوشی‌های هوشمند، امکان مشاهده اطلاعات را فراهم می‌کند.

کعبی در ادامه گفت: تعداد ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا ۲۴۰ دستگاه است که بخشی از آن متعلق به سازمان حفاظت محیط‌زیست است، بخشی مربوط به شهرداری‌ها و تعدادی نیز به صنایع تعلق دارد. 

وی خاطرنشان کرد: برای اینکه یک هماهنگی بین داده‌های حاصل از این ایستگاه‌ها وجود باشد، استاندارد ملی نگهداری و راهبری ایستگاه‌ها تدوین‌ شده است که هر ایستگاهی که به این سامانه وصل می‌شود، می‌بایست از این استاندارد تبعیت کند.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به چالش سازمان حفاظت محیط‌زیست در بحث ایستگاه‌های هوا گفت: هزینه خرید، حفظ و نگهداری ایستگاه‌ها بسیار زیاد است و اخیراً تعدادی از شرکت‌های داخلی به موضوع تولید ایستگاه‌های هوا ورود پیداکرده‌ و ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا ساخته‌اند. هر ایستگاهی که ساخته می‌شود باید از سازمان ملی استاندارد تأییدیه بگیرد تا ما مطمئن شویم که به‌درستی کار می‌کند و بتوانیم از آن استفاده کنیم. متأسفانه سازمان ملی استاندارد در حال حاضر به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم نظیر آزمایشگاه‌های مناسب، هنوز فرآیند بررسی این ایستگاه‌ها را در دستور کار خود قرار نداده است و برای اینکه این اتفاق بیفتد یک سری آزمایشگاه‌های تائید نوع و کالیبراسیون نیاز داریم که یا در کشور موجود نیست و یا اگر هست، ناقص است بنابراین تجهیزات ایران ساختی که در حوزه هوا ساخته می‌شود نمی‌تواند در ایران استانداردسازی شود. 

کعبی افزود: در حال حاضر پیگیر حل این موضوع با سازمان ملی استاندارد، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و... هستیم. با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری جلسات زیادی در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان گذاشتیم تا این چالش را حل کنیم چون به‌هرحال تجهیزات ایران‌ساخت را می‌توان با قیمت بسیار مناسب‌تری – در حدود ۲۰۰ میلیون تومان برای هر ایستگاه - تهیه کرد.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست یادآور شد: از ۲۴۰ ایستگاه هوای موجود در کشور در حال حاضر ۱۴۶ ایستگاه فعال هستند و مابقی به دلیل کمبود اعتبار، امکان تأمین قطعه و راهبری را ندارند. 

وی تصریح کرد: همه استان‌ها را ملزم کردیم که حتماً یک ایستگاه را به‌عنوان ایستگاه مرجع در نظر بگیرند که این ایستگاه می‌بایست همه سنسورهای مورد نیاز ما را داشته باشد تا ما این اطمینان را حاصل کنیم که از هر استان یک سری داده صحت سنجی شده در اختیارداریم. بقیه ایستگاه‌ها هم‌ بسته به شرایط اعتباری و نگهداری، به ما اطلاعات می‌دهند.

کعبی در ادامه گفت: برای راهبری و نگهداری هر ایستگاه چیزی در حدود ۱۵۰ میلیون تومان در سال نیاز است که سال گذشته بر اساس اعتباری که داشتیم تنها ۲۵ میلیون تومان بابت هر ایستگاه به استان‌ها کمک کردیم. امسال هم چنانچه اعتبار پیش‌بینی‌شده را دریافت کنیم رقمی بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان کمک خواهیم کرد که خیلی کمتر از مقدار مورد نیاز است. 

وی افزود: پولی که توزیع می‌شود، تنها هزینه‌های روزمره ایستگاه‌ها را پوشش می‌دهد و جایگزینی سنسورهای از رده خارج در آن دیده نشده است. 

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: اعتباری که امسال برای دفتر پایش فراگیر پیش‌بینی‌شده ۱۷ میلیارد تومان است که ۷ میلیارد تومان آن را برای ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا پیش‌بینی کردیم که اصلاً تکافوی نیاز ما را نمی‌کند.

کعبی ادامه داد: در حال حاضر عمر سنسور خیلی از ایستگاه‌های ما پایان‌یافته است (بر اساس نوع سنسور عمری بین ۲ تا ۷ سال برای آن‌ها پیش‌بینی می‌شود) و خیلی از آن‌ها امکان کالیبراسیون ندارند چون ما نتوانستیم پول لازم را برای آن‌ها فراهم کنیم.

وی تصریح کرد: پیشنهاد می‌کنیم که وزارت کشور از اعتباری که بابت عوارض آلودگی دریافت می‌کند بخشی را به بحث خرید، ارتقا و حفظ و نگهداری ایستگاه‌ها و پایش منابع زیستی اختصاص دهد. 

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست در پایان گفت: من فکر می‌کنم اگر وزارت کشور متعهد تأمین هزینه راهبری کل ایستگاه‌های هوا در سراسر کشور شود که شاید هزینه آن در مقابل عوارض اخذشده خیلی هم بالا نباشد (حدود ۵ درصد عوارض اخذشده)، می‌تواند تأثیر مثبتی در اطلاع‌رسانی از وضعیت کیفی هوای کشور داشته باشد.