در گفتگو با ایلنا مطرح شد:
اکثریت جامعه پزشکی شرایط معیشتی مطلوبی ندارند/ وزارت بهداشت اینترن‌ها و رزیدنت‌ها را بیمه نمی‌کند/ هرسال حدود سه هزار پزشک مهاجرت می‌کنند
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی گفت: آمار مهاجرت پزشکان زنگ خطری برای مسئولان است تا با فراهم کردن بسترهای لازم، بهبود شرایط و اصلاح نواقص آن را کاهش دهند.
«علی سالاریان»، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی، در گفت و گو با خبرنگار ایلنا درباره مساله مهاجرت پزشکان از ایران گفت: هرچند عدد دقیقی را نمی‌توانیم بگوییم اما آمار مهاجرت پزشکان بالاست و متاسفانه شرایط کاری مطلوبی برای جامعه پزشکی فراهم نشده و وجود ندارد. باتوجه به استقبال بسیاری از کشورها از نیروی پزشک به ویژه در سال‌های اخیر که پاندمی کرونا در جهان شایع شده است، صنوف مختلف جامعه پزشکی ترجیح می‌دهند که مهاجرت کنند.
او افزود: در بخش بین الملل سازمان نظام پزشکی برای گواهی «گود استندینگ» که درارتباط با مهاجرت یا ادامه تحصیل داده می‌شود، ماهانه با تعداد زیادی از مراجعات مواجه هستیم، به طوری که حدس زده می‌شود، سالانه حدود سه هزار نفر پزشک از کشور مهاجرت کنند، که این مساله به هیچ وجه برازنده کشور ما نیست. تمام جامعه پزشکی عاشق مملکتشان هستند و به پزشکی عشق می‌ورزند. دوست دارند در این فضا کار کنند و اگر حداقل‌ها فراهم باشد این کار را انجام می‌دهند.
سالاریان گفت: بنابراین این زنگ خطری برای مسئولان است تا بتوانند با فراهم کردن بسترهای لازم و بهبود شرایط و اصلاح نواقص این موج مهاجرت را کمتر کنند و با توجه به هزینه‌ای که کشور برای تربیت یک فرد از جامعه پزشکی متقبل می‌شود مانع مهاجرتشان شوند.
او در ادامه افزود: همیشه اینگونه بوده است که وقتی شرایط مطلوبِ زیستی، امکانات رفاهی و حداقل‌های معیشتی فراهم باشد، میل به مهاجرت کمتر می‌شود. میزان ویزیت در سال‌های قبل را اگر با سال‌های اخیر مقایسه کنیم، می‌بینیم درآمد پزشکان بسیار افت کرده است. پزشکان معمولا سال‌های از دست رفته عمر زیادی دارند، یعنی اگر یک فرد عادی در ۲۲ تا ۲۵ سالگی وارد بازار کار می‌شود، یک پزشک حداقل ده سال دیرتر از او وارد بازار کار می‌شود.
سالاریان گفت: شما می‌توانید تصور کنید که با تورم فعلی در این مدت چه قدر قیمت یک خانه در یک شهر کشور بالاتر رفته و یک فرد چه قدر باید به عنوان یک پزشک کار کند تا بتواند حداقل‌های لازم که یک خانه و یک ماشین است، را فراهم کند. وقتی این بستر فراهم نیست، مشکل معیشتی وجود دارد و پزشک با این همه درس خواندن به حداقل‌ها دست پیدا می‌کند، طبیعی است که شرایط بهتر را در کشورهای دیگر جستجو و جلای وطن کند.
او افزود: در سال ۱۳۹۳ ویزیت یک متخصص در حدود ۳۵ هزار تومان بود و در سال ۱۴۰۰ ویزیت یک متخصص ۸۰ هزار تومان است. کرونا آسیب جدی به مطب‌ها زده است. به این دلیل که مردم محیط را عفونی می‌دانند و کمتر به مطب ها مراجعه می‌کنند و بیشتر بیماری کرونا مورد توجه است. مطب‌ها از بابت کرونا لطمه زیادی خورده اند. میزان تورم و افزایش ویزیت‌ها را حساب کنید و ببینید یک پزشک چه قدر از نظر معیشتی تنگنا دارد. مسئولان ما معمولا در ارتباط با پزشکی حال و هوای بیست سال قبل را دارند. یعنی پزشکی که مرفه است، بیمار کافی دارد و خیلی زود می‌تواند به همه مواهب زندگی دست پیدا کند.
سالاریان گفت: درصورتی که در چهار یا پنج سال اخیر سطح معیشتی پزشکان به شدت پایین آمده است. میزان تعرفه و دستمزد پزشکان به نسبت تورم مملکت بسیار پایین است. ویزیت ما براساس قیمت جهانی چیزی در حدود ده دلار بود. درصورتی که این قیمت در کشورهایی مانند ترکیه بین ۷۰ تا ۲۰۰ دلار متغیر است.
او افزود: این ده دلار که سال‌های پیش وجود داشت، حدود ۸۰ هزار تومان، یعنی در حدود دو دلار شده است. قدرت خرید یک پزشک تقریبا یک چهارم یا یک پنجم شده است. در کنار آن وسایل و تجهیزات پزشکی نیز بسیار گران شده است و اجاره مطب‌ها بسیار بالا رفته. اینها باعث می‌شود، نتوانند در بخش خصوصی کار کنند در بخش دولتی نیز دستمزدها کم است. بنابراین مهاجرت را ترجیح می‌دهند. فکر می‌کنم دستمزد پزشکان نسبت به ۵ سال قبل حدودا دو برابر و نیم شده باشد، اما میزان تورم شاید هزینه‌ها را ده برابر کرده باشد. همین باعث شده است که مشکلات معیشتی پیدا کنند.
سالاریان گفت: مساله مهم دیگر این است که مسئولان معمولا قشر کوچکی از پزشکانی که معروف هستند و درآمد بالایی داشته و مراجعان زیادی دارند را مثال می‌زنند و می‌بینند. در حالی که تعداد پزشکان مملکت چند ده هزار نفر است و این عده قلیل که بیشتر مورد توجه و معروف هستند، شاید از چند صد عدد تجاوز نکنند. مشکل این است که ما نتوانستیم شرایط کاری مطلوبی برای اکثریت جامعه پزشکی فراهم کنیم.
او افزود: هرکسی که کار می‌کند باید مشمول قانون کار و بیمه شود که درصورت از کار افتادگی و پیری بتواند از عواید آن بهره‌مند شود. وزارت بهداشت به عنوان متولی آموزش پزشکی، اینترن‌ها و رزیدنت‌ها را بیمه نمی‌کند. اینترنی که صبح تا شب کشیک می‌دهد و در سختی و وضعیت کرونا کار می‌کند و رزیدنتی که در طی ۲۴ ساعت شاید نتواند حتی دو ساعت هم استراحت داشته باشد، از طرف دولت بیمه نمی‌شوند. این شرایط در هیچ جای دنیا نیست. متاسفانه فعلا در ایران اینترن‌ها و رزیدنت‌های ما به این قضیه گرفتارند و دانشجویان پی اچ دی مرتبط با بالین و پزشکی نیز همینگونه اند.
سالاریان گفت: در مورد پزشکان، در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دقیقا به همین صورت است. یعنی کارفرماها از بیمه خودداری می‌کنند و تحت قرارداد شراکتی بخشی از درآمد را به آن پزشک می‌دهند. این محل اعتراض ما و جامعه پزشکی است و باید تصحیح شود. در جلساتی با ادارات و وزارت کار باید این قضیه را اصلاح کنیم که پزشکان که بیشترین زحمت را می‌کشند، جانشان را کف دستشان می‌گذارند و در شرایط کرونایی و اضطراب‌آورِ بیمارستان کار می‌کنند حتما مشمول بیمه و قوانین کار کشور شوند.
سالاریان گفت: مورد دیگر کم لطفی راجع به پزشکان است. مصاحبه می‌کنند که پزشکان مالیات نمی‌پردازند و از مالیات فرار می‌کنند. می‌خواهم بدانم کدام قشر و صنف در کشور هست که بخواهد با میل و رغبت مالیات بدهد؟ به هرحال سیستم مالیاتی اینگونه است که درآمدها را احصاء می‌کنند و مالیات می‌گیرند. پزشکان جزو منظم‌ترین اشخاص از نظر درآمدی هستند. عنوان می‌کنند که این درصد فرار مالیاتی از سوی پزشکان وجود دارد.
او در ادامه گفت: ما که در سازمان نظام پزشکی هستیم، هنوز با توجه به اینکه میزان مهاجرت، مرگ و میر و رها کردن کار در جامعه پزشکی مشخص نیست، درصد متقنی از پزشکان شاغل در کشور را به دست نیاورده‌ایم و درحال مکاتبه با سازمان‌های مختلف هستیم که بتوانیم به عددی حدودی درمورد پزشکان شاغل در کشور برسیم. اینکه یک عدد قطعی را در فضای عمومی و رسانه‌ای مطرح کرده و به قشری که بیشترین خدمات را داده و سنگربان سلامت و محافظ جان مردم بوده اند، توهین کرده و آن ها را متهم می کنند، بسیار کم لطفی است. این مساله شرایط روانی را برای مهاجرت و بی‌میلی پزشکان برای کار کردن مضاعف می‌کند.
