دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی:
بررسی پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی از مقطع لیسانس/ هر نوع محدودسازی رشته‌ای برای انتقال از کارشناسی به کارشناسی ارشد مناسب نیست
جلسه یک‌صد و پنجاه و دوم شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به ریاست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار و پیرامون ماده هشت مصوبه سنجش و پذیرش دانشجو بحث و بررسی شد.
به گزارش ایلنا، سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تبریک ایام ماه مبارک ذی‌الحجه و سالروز ازدواج حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت فاطمه (س) اظهار کرد: این روز فرخنده، بهانه مبارکی است تا برترین الگوها را برای تشویق جامعه و جوانان به سمت ازدواج معرفی کند. استحکام و استقرار اجتماعی و سلامت جامعه در گرو تشکیل خانواده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه درباره ابلاغ مصوبه‌ای که از پذیرش در رشته‌های خارج از گرایش‌ها مرتبط با دوره کارشناسی ارشد منع می‌کند، گفت: اکنون وارد دورانی شده‌ایم که بین رشته‌ای را تأیید و تشویق می‌کنیم و این مقوله در حوزه علوم اجتماعی و انسانی، نتایج و خروجی‌های خوبی هم داشته است. همچنین مشاهده می‌شود که در حوزه پزشکی و سلامت نیز، بین رشته‌ای موفقیت‌هایی به دست آورده است. یکی از مصادق ظرفیت‌سازی برای تعامل بین رشته‌ها، امکان رفتن از رشته‌های متفاوت در دوره کارشناسی به کارشناسی ارشد است. ترکیب بین انواع مهندسی‌های دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی، خیلی خوب بوده است. لذا لازم است شورای سنجش، اساسا جلوی این نوع محدودیت‌های بین رشته‌ای را بگیرد. هر نوع محدودسازی رشته‌ای برای انتقال از کارشناسی به کارشناسی ارشد مناسب نیست.
وی افزود: پیوند بین رشته‌ها ارزش بزرگی است و مطلوب‌تر این است که مجموعه وزارت علوم و شخص وزیر به صراحت در مصاحبه‌ای اذعان کنند که این مصوبه یک اشتباه بوده تا آرامش به جامعه دانشگاهی برگردد. جابجایی‌های بین رشته‌ها نتایج مبارکی برای توسعه و عمق پیدا کردن علوم داشته است.
در بخشی از این جلسه، سنجش و پذیرش در ورودی کارشناسی رشته‌های پزشکی مورد بررسی قرار گرفت. ماده هشت مصوبه سنجش و پذیرش دانشجو می‌گوید؛ حداقل ۳۰ درصد از ظرفیت پذیرش رشته پزشکی در هر سال، از بین فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی پذیرش می‌شود. در تبصره یک این ماده آمده است: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به نحوی برنامه‌ریزی کند که حداقل ۳۰ درصد از ظرفیت رشته‌های داروسازی و دندانپزشکی نیز از سال ۱۴۰۲ به بعد از بین فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی پذیرش شوند. همچنین تبصره دو این ماده تأکید دارد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است آیین‌نامه‌های مربوط را برای پذیرش از رشته‌های مختلف و به خصوص رشته‌های علوم پایه مقطع کارشناسی در مدت حداکثر سه ماه تدوین و پس از تایید شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی به تایید ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند.
دبیر شورای عالی انقلا فرهنگی درباره این مصوبه اظهار کرد: در مصوبه سنجش و پذیرش باید یک ماده‌ای نیز اضافه شود تا رشته‌هایی که رقابتی نیستند، متقاضی بتواند بدون کنکور وارد آن رشته‌ها بشود و برای ثبت‌نام در دانشگاه، بدون آزمون، اقدام کند.
عاملی همچنین درباره ماده هشت مصوبه سنجش و پذیرش خاطرنشان کرد: اگر تبصره یک ماده هشت، با خود ماده هشت ادغام شود، برخی نگرانی‌ها درباره پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی از مقطع لیسانس از سال ۱۴۰۲، برطرف می‌شود. در تبصره دو نیز تأکید شود که پذیرش از رشته‌های علوم پایه و رشته‌های مرتبط با پزشکی مقدور است. پذیرش ۳۰ درصدی از مقطع کارشناسی و موضوع توسعه ظرفیت پزشکی باید مورد توجه جدی قرار گیرد تا در آینده راهبردها و رویکردها خسران‌آفرین نباشد. باید اقداماتی برای توسعه ظرفیت پذیرش پزشکی انجام پذیرد، زیرا که در این زمینه با چالش روبرو هستیم. به این منظور، طرح توسعه و افزایش ظرفیت رشته‌های علوم پزشکی باید توسط وزارت بهداشت در قالب یک آیین‌نامه، پیشنهاد و ارائه شود.
منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این‌باره اظهار کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی حتماً این را مدنظر ندارد که مصوبه‌ای داشته باشد که وزارتین با آن موافق نباشند. به نظر می‌رسد در این مصوبه باید یک مقداری انعطاف‌پذیری لحاظ شود. ظرفیت نیز نباید به گونه‌ای باشد که یک سال کمتر و یک سال بیشتر باشد. در تغییر ظرفیت‌های سالیانه این انعطاف‌پذیری باید دیده شود. از سوی دیگر، حتما باید رشته‌هایی که می‌توانند وارد پزشکی بشوند، توسط وزارت بهداشت احصا شود. در این زمینه باید آیین‌نامه نگاشته و سیاست‌گذاری انجام شود تا در فرایند پذیرش دانشجو به مشکل برنخوریم.
منصور کبگانیان، دبیر شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع عملی کشور نیز با بیان اینکه «کنکور» حذف شده و اکنون «سنجش و پذیرش» مطرح و تأثیر نمره و معدل به میزان ۶۰ درصد ملاک است، گفت: پذیرش هیچگاه از آموزش عالی جدا نمی‌شود. پذیرش ۳۰ درصدی در رشته‌های پزشکی از فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی، امر ممکنی است و وزارت بهداشت این توانایی را دارد که به این درصد از پذیرش برسد.
علی‌اکبر حقدوست، معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در سخنانی یادآور شد: با این مصوبه طول دوره تحصیل برای کسانی که وارد رشته‌های پزشکی می‌شوند ۱۱ سال خواهد بود. اگر مقرر گردد این مصوبه اجرایی شود، باید انقلابی در طول دوره آموزش ایجاد شود که پزشکی این دوره به ۹ سال برسد. کاهش طول دوره بیش از این نیز، امکان‌پذیر نیست.
عبدالله جاسبی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سخنانی با بیان اینکه یک اشکالی وجود دارد و آن اینکه فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی، واحدهای مورد نیاز را نگذرانده‌اند، گفت: راه‌حل رفع این مشکل نیز این است که ۸۰ درصد واحدهای درسی رشته‌هایی که می‌توانند وارد رشته‌های پزشکی شوند، مورد نیاز حوزه پزشکی باشد.
ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش و آموزش عالی کشور نیز در سخنانی اظهار کرد: اگر وزارت بهداشت با این مصوبه و ماده هشت و بندهای آن مخالفت کند، تلاش‌ها به جایی نمی‌رسد. ما با تنوع پذیرش موافق هستیم و معتقدیم سیستم پذیرش نباید منحصر باشد. اما مشکلی که وجود دارد این است که اولا دانشگاه از رشته‌های خاصی دانشجو در رشته‌های پزشکی پذیرش می‌کند که چهار سال آموزش مرتبط حتی دیده‌اند، اما در بدو ورود به رشته‌های پزشکی فقط ۱۰ درصد واحدهای گذرانده شده آن‌ها در مقطع کارشناسی معادل‌سازی و پذیرش می‌شود. از این منظر، لازم است یک تعامل و هماهنگی میان وزارت بهداشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل بگیرد تا این مصوبه به نتایج خوبی برسد.
محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران نیز در این جلسه گفت: در پذیرش رشته پزشکی نیز شرایطی وجود دارد که راه‌حل مطرح شده، معطوف به حل بحران و چالش فعلی نیست. مسیر پذیرش این رشته از مقطع کارشناسی باید به گونه‌ای باشد که علوم پایه مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. در آینده با ضعف شدید در ورودی‌های علوم پایه مواجه خواهیم شد. یکی از دلایلی که می‌گوییم از مسیر علوم پایه و دوره‌های کارشناسی این علوم، جذب دانشجو انجام شود، بها دادن به این دوره‌هاست. کسانی که در علوم پایه قوی هستند و وارد رشته پزشکی می‌شوند قادرند تحولاتی در این رشته و عرصه پزشکی ایجاد کنند.
نیلی اضافه کرد: از این منظر دو هدف باید مدنظر قرار گیرد؛ نخست تقویت و توسعه علوم پایه با حضور استعدادهای برتر و دوم توسعه دانش در علوم پزشکی با ورود کسانی که تسلط و دانش بیشتر در علوم پایه اندوخته‌اند. همچنین از روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی استعلام شود و یک تعاملی به وجود بیاید.
مخبردزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سخنانی در این جلسه اظهار کرد: ظاهراً مقدمه کار برای نزدیک شدن ذهنیت‌ها را فراهم نکرده‌ایم. به همین دلیل کسانی که در صحنه اجرا هستند با هر نوع تغییری مخالفت می‌کنند. کشور ما در پذیرش مقطع کارشناسی در رشته‌های پزشکی، در رده‌های آخر رده‌بندی کشورها قرار دارد. اگر این مسیر بسته شود و اجازه داده نشود که سیاست‌گذاران تصمیمات درست و به موقعی اتخاذ کنند، در آینده با ورود پزشکان خارجی به کشور روبرو خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه دانشگاه‌های بزرگ کشور در اوایل دهه هفتاد سه برابر الان دانشجو پذیرش می‌کردند گفت: با توجه به افزایش امکانات کشور نسبت به قبل، اعم از دانشگاه‌ها، اعضای هیئت علمی، تخت‌های بیمارستانی، تجهیزات و غیره، انتظار می‌رود روند کنونی پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی تغییر کند تا راه ورود جوانان با استعداد کشور به این رشته‌ها هموار شود.
حق دوست، معاون آموزشی وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: برای رفع آسیب‌های احتمالی ارائه بسته جامع نیاز است. پیشنهاد ما این است که پذیرش در لیسانس با بررسی انجام و بسته جامعی دیده شود و الزامات پذیرش مقطع لیسانس در رشته‌های پزشکی تبیین شود.
وی افزود: در کشورهای انگلستان و ژاپن، چند دهه طول کشید تا این موضوع مدیریت شد و پذیرش لیسانس در رشته‌های پزشکی اکنون وجود دارد. اما با وجود اینکه ۷۰ درصد دانشگاه‌های علوم پزشکی آن‌ها پذیرش از مقطع لیسانس دارد، سه دهه طول کشیده تا به سطح ۱۰ درصد پذیرش از لیسانس رسیده‌اند. لذا نباید دانشگاه‌ها الزام شوند که این سهمیه را پر کنند. پذیرش از مقطع لیسانس گزینه قابل دفاعی می‌تواند باشد. در کنار پذیرش لیسانس باید مداخلات دیگری هم وجود داشته باشد. اینکه در همان سال اول اجرای مصوبه، الزام به ۳۰ درصد پذیرش شود، غیرممکن است.
در بخشی از این جلسه همچنین، دکتر حسن قدسی‌پور، معاون نظارت و ارزیابی ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ارائه گزارشی درباره انجام نخستین جراحی رباتیک از راه دور ایران پرداخت و اظهار کرد: روز چهارشنبه دوم تیرماه ۱۴۰۰، نخستین جراحی رباتیک از راه دور در ایران بر بستر شبکه همراه اول، با استفاده از یک ربات بومی روی یک سگ از فاصله ۷ کیلومتری انجام شد. توسعه ربات جراح از سال ۹۲ در دستور کار قرار گرفت و هم اکنون نمونه‌ای از ربات یاد شده در بیمارستان‌های امام خمینی (ره)، شریعتی و سینا نصب شده است.
وی افزود: اگر ایران این شیوه جراحی را به مرحله تجاری برساند، در مقام دومین کشور پس از ایالات متحده آمریکا، در بهره‌گیری تجاری از آن قرار خواهد گرفت. ابتدای تیرماه عمل جراحی بر روی یک حیوان سگ به وسیله ربات اتفاق افتاد. جراحی رباتیک مزایایی دارد که به یک سری محدودیت‌های جراحی غلبه دارد، از جمله آنکه کمترین آسیب را به بدن بیمار وارد می‌کند، از دور قابل کنترل است، عوارض آن قابل جبران است، خستگی نیروی انسانی و خطا کمتر و لرزش دست جراح فیلتر می‌شود. این جراحی ترکیبی از پزشکی، علم رباتیک و فناوری‌های پیشرفته و پرسرعت است. برای مثال، اگر برای یک عمل جراحی قرار بوده یک شکاف ۱۵ سانتی‌متری در بدن بیمار ایجاد شود، صرفاً سه سوراخ یک سانتی‌متری ایجاد و این ربات‌ها توسط جراح در محل عمل کنترل می‌شود.
علی‌اکبر حقدوست نیز درباره این دستاورد اظهار کرد: جراحی رباتیک نزدیک به ۲۰ سال در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما به صورت عمده استفاده نمی‌شود، آن هم به دلیل گرانی بسیار زیاد تجهیزات مربوطه است. از طرفی، برخی دیگر از چالش‌ها و عوارضی وجود دارد، مانند عوارض مربوط به جراحی‌های رباتیک، تبدیل جراحی به باز، جراحی مجدد، آسیب دائمی و اینکه تشخیص قصور پزشکی در جراحی رباتیک دشوار است. همچنین خطر تداخل در ارتباطات و هک ربات نیز وجود دارد.
