۳ دشت آذربایجان غربی در معرض خطر فرونشست زمین/ سلماس و کهریز بحرانی‌تر از بخش‌های دیگر استان
برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی، ضخامت لایه رسوبی و رسوبات سه دشت پهناور آذربایجان غربی، استان را در معرض فرونشست زمین قرار داده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در حال حاضر سه دشت پهناور ارومیه، خوی و سلماس در آذربایجان غربی با خطر فرونشست زمین دست و پنجه نرم می‌کنند و با توجه به تحقیقات و بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی کشور، به علت خشکسالی‌های پیاپی و تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر نرخ فرونشست زمین در کشور و مناطقی از استان آذربایجان غربی افزایش یافته است.
شناسایی ۱۶ محدوده ممنوعه در آذربایجان غربی
بر اساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی هرسال ۳۲ میلیون مترمکعب کسری آبخوان و اضافه برداشت از چاه‌های مجاز و غیرمجاز در استان اتفاق می‌افتد که این امر خطر فرونشست زمین را تشدید می‌کند.
استاندارد جهانی فرونشست زمین ۴ سانتیمتر است اما این میانگین در کشور و آذربایجان غربی به بیش از ۸ الی ۹ سانتیمتر می‌رسد که نشان دهنده وضعیت بحرانی استان است.
آذربایجان غربی ۲۳ محدوده مطالعاتی حوزه آب دارد که از این تعداد، ۱۶ محدوده ممنوعه بوده و هفت منطقه آزاد است. در کل استان برداشت آب از منابع زیرزمینی، کیفیت آب را پایین آورده است و این هم به خاطر کاهش سهم بخش کشاورزی از آب‌های سدهاست.
مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان غربی در خصوص تهدید فرونشست زمین در آذربایجان غربی گفت: استاندارد جهانی فرونشست زمین ۴ سانتیمتر است اما این میانگین در کشور و آذربایجان غربی به بیش از ۸ الی ۹ سانتیمتر می‌رسد که نشان دهنده وضعیت بحرانی است.
میر صمد موسوی در گفت و گو با ایلنا، با بیان اینکه اجرای طرح‌های آبخیزداری بهترین راهکار برای جلوگیری از خطر فرونشست زمین است، افزود: متأسفانه اعتبارات اختصاص یافته به طرح‌های آبخیزداری استان بسیار ناچیز است.
وی با بیان اینکه در ۴ سال گذشته در ۴۰۰ هزار هکتار، طرح آبخیزداری در استان اجرایی شده است، عنوان کرد: با اجرای هر هکتار آبخیزداری می‌توان ۵۰۰ مترمکعب آب جدید تولید کرد، ضمن آنکه اجرای هر هکتار عملیات آبخیزداری از ۶.۵ تن فرسایش خاک و رسوب جلوگیری می‌کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی اضافه کرد: اجرای طرح‌های آبخیزداری به ویژه در این برهه، مهم‌ترین و اساسی‌ترین راهکار در راستای توسعه استفاده بهینه از آب و خاک به ویژه در مناطقی نظیر استان ما است.
موسوی خاطرنشان کرد: نوع و میزان بارش‌ها در سال‌های اخیر نسبت به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ در کشور و استان تغییر یافته و با توجه به شرایط جغرافیایی باید طرح‌های آبخیز داری با هدف جلوگیری از فرسایش خاک و فرونشست زمین در استان تسریع یابد.
وی با اشاره به اجرای طرح‌های آبخیز داری در حاشیه شهرهای استان گفت: در شهر ارومیه منطقه بند، انعام و صدرا طرح‌های آبخیزداری اجرا و موجب کنترل سیلاب در این مناطق شد اما این طرح‌ها با اعتباری بالغ بر ۷ میلیارد تومان اجرایی شدند در حالی که رقم مورد نیاز ۹۰ میلیارد تومان بود.
سلماس و کهریز ۲ دشت ممنوع و بحرانی
موسوی با بیان اینکه سلماس و کهریز ۲ دشت ممنوع و بحرانی از نظر آب‌های زیرزمینی در استان هستند، گفت: اختصاص اعتبارات مورد نیاز و اجرای طرح‌های آبخیزداری در این مناطق ضروری است.
مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمالغرب کشور گفت: پدیده خطرناک فرو نشست زمین ۳ دشت خوی، سلماس و ارومیه را تهدید می‌کند.
عبدالحمید سرتیپی در گفت و گو با ایلنا،بیان کرد: پدیده فرونشست زمین که بر اساس مطالعات زمین شناسی به مرگ پنهان زمین مشهور است یکی از مخاطرات مهم برای طبیعت و بشر بوده و هم اکنون زیر ساخت‌های شهری و برون شهری، راه‌ها و دیگر زیر ساخت‌های ۳ دشت استان آذربایجان غربی را تهدید می‌کند.
مدیرکل سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال غرب کشور دو عامل طبیعی و انسانی را مؤثر در ایجاد فرونشست زمین دانست و افزود: در حوزه سرزمینی آذربایجان غربی عامل انسانی و تقاضاهای بیش از حد بشر از ظرفیت و پتانسیل زمین عمدتاً موجب پیدایش فرونشست زمین شده است.
وی افزود: بر اساس مطالعات اولیه که در دشت خوی صورت گرفته نرخ فرونشست در این مناطق سالانه ۳ تا ۷ سانتی متر است که بیشترین تأثیرات آن ناشی از عوامل انسانی از جمله برداشت بی رویه آب‌های زیر زمینی و فرسایش خاک بوده است.
