الگوبرداری از تجربه مدیریت امامزاده‌ها؛ استراتژی جدید دولت برای صیانت از آثار تاریخی/ صنایع و کارخانجات بزرگ، شرایط سفر کارگران را فراهم کنند

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت چهاردهم از مردادماه امسال به این سمت منصوب شد و تا امروز چندین مذاکره خارجی در کشورهای همسایه برای پیشبرد صنعت گردشگری ایران آغاز کرده است. او در چند نشست به جاذبه های تاریخی ایران اشاره کرده و معتقد است آثار تاریخی ایران توانسته برند گردشگری کشور را در جهان مطرح کند و باید از این آثار حفاظت شود. صالحی امیری که به تازگی از تاجیکستان بازگشته است عصر دوشنبه میهمان خبرگزاری ایلنا شد تا در بازدید از خبرگزاری پاسخگوی سوالات ما باشد.

متن گفت‌وگوی ایلنا با وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این شرح است:

ضرورت استفاده از ظرفیت مردمی برای حفاظت از آثار تاریخی کشور

ایلنا: با توجه به آثار تاریخی شناسایی شده و دشواری در مرمت و حفاظت از این آثار و نبود بودجه کافی، در دولت گذشته انجمن خیرین میراث فرهنگی تشکیل شد که به نظر می رسد آن ها هم نتوانستند کاری برای حفظ آثار تاریخی ایران انجام دهند. تعداد نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی هم اندک است و نبود امکانات لجستیک هم موجب شده از این تعداد بخشی هم جذب محیط های اداری شوند. قاچاق اشیای تاریخی هم رشد افسار گسیخته پیدا کرده است. چه برنامه ای برای جلوگیری از قاچاق آثار تاریخی، حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی کشور دارید؟

بیش از یک میلیون اثر تاریخی در کشور شناسایی شده است که از این تعداد 43 هزار اثر ثبت ملی شده است. گستره آثار تاریخی هم به پهنای ایران است نه فقط آثار اصفهان و تبریز و یزد و کرمان، بنابراین آثار شناسایی و ثبت شده ایران در درجه نخست آثاری به پهنه کشور است و در وهله دوم به پهنای حوزه تمدنی ایران فرهنگی است.

اجازه دهید همین جا اعلام کنم که نه دولت آقای پزشکیان که هیچ دولتی نمی‌تواند مدعی حفاظت و صیانت و مرمت این تعداد اثر تاریخی باشد. بنابراین تنها یک راه داریم و آن هم استفاده از ظرفیت مردمی برای حفاظت از آثار تاریخی کشور است.

8 هزار امامزاده در کشور داریم که 8 هزار هیات امنا برای آن ها تشکیل شده است که از مردم برای مرمت و نگهداری این امامزاده ها کمک می‌گیرند. این الگوی خوبی است. اگر همین تعداد امامزاده را دولت می خواست مرمت کند باید هر چه پول داشت برای مرمت آن‌ها می گذاشت.

بنابراین باید استراتژی دولتی سازی صیانت و حفاظت و توسعه میراث فرهنگی و آثار تاریخی را تبدیل به استراتژی مردمی سازی کنیم که با کمک نهادهای مردمی و مدنی شکل می گیرد. یک مثال دیگر برای شما می گویم. در ایتالیا 5 هزار اثر بزرگ تاریخی را به 5 هزار هیات اجرایی داده اند. شبیه همین هیات امناهای ما! یعنی استاد دانشگاه و باستان شناس و فرهیخته و دانشجو و کسانی که علاقه ذاتی به حوزه میراث فرهنگی دارند، جمع شده اند و این آثار را مدیریت و حفاظت می کنند. دولت ایتالیا هم درگیر حفظ آثار تاریخی نمی شود. فقط حمایت می کند.

وزارت میراث فرهنگی الان فقط حدود 2 هزار یگان حفاظت میراث فرهنگی دارد که باید 43 هزار بنا و محوطه تاریخی ثبت شده را رصد کنند. خب معلوم است که دولت به تنهایی نمی تواند همه این ها را در بسته حفاظتی قوی قرار دهد. منابع دولت هم اجازه نمی دهد و عقلانی هم نیست که دولت در این حجم دخالت کند.

بنابراین سیاست ما تدوین نقشه جامعی است که مردم را بصورت سازمان یافته درگیر حفاظت و صیانت از آثار تاریخی کنیم. این نقشه هم اکنون در حال مطالعه است تا مشخص شود چگونه می توانیم صیانت و حفاظت و مرمت بناهای تاریخی را به نهادهای مدنی و عمومی و محلی واگذار کنیم.

شوراهای محلی شهرها و روستاها یک ظرفیت بزرگ برای این کار هستند. آن ها نماینده مردم هستند. می توانند افراد خوشنام و تحصیل کرده و صاحب نام و دانشگاهی و فرهیخته را انتخاب کنند که هیات امنا شکل بگیرد.

ما هم ماموریت های هیات امنا را تهیه و به آن ها ابلاغ می کنیم و به آن ها اعتماد می کنیم تا بدین ترتیب صیانت و نگهداری از آثار تاریخی مردمی شود.

منکر تخلفات و تعدی به آثار و بناهای میراثی در سراسر کشور نیستم

ایلنا: در دو دهه اخیر وزارت میراث فرهنگی سرمایه انسانی خود را از دست داد. کارشناسان مطرح بازنشسته شدند و برخی از پیشکسوت ها فوت شدند یا از وزارت خانه میراث فرهنگی رفتند. در این سال ها وزارت خانه نتوانست مدیر و کارشناس تربیت کند. در دوره های مختلف دیدیم مدیران و کارشناسان، اتوبوسی وارد این وزارت خانه شدند. نتیجه این رفتار همراهی برخی مدیران میراث فرهنگی در برخی پروژه های عمرانی و تخریبی بود. فکر می کنید دلیل این همراهی چیست؟

چند موضوع را باید تفکیک کرد یکی قانون و یکی اختیارات وزارت میراث و یکی تخلفاتی که دارد انجام می شود. من منکر تخلفات و تعدی به آثار و بناهای میراثی در سراسر کشور نیستم. این اتفاق می افتد. ولی هرکجا و هر زمان ما مطلع شویم عکس العمل نشان می دهیم. عکس العمل های ما چیست؟ اول یک اخطار است. دوم ارجاع به دادگاه است و سوم پیگیری از طریق استاندار و مقامات سیاسی استان ها است.

دولت مشوق و تسهیلگر سفر ارزان است اما مداخله گر نیست

مردم می‌توانند بومگردی را جایگزین هتل‌های چند ستاره کنند

 ایلنا: هزینه سفرهای داخلی گران است و مثلا یک خانواده چهار نفری اگر بخواهد به کیش یا مشهد سفر کند، حدود 40 تا 80 میلیون تومان باید هزینه سفر بپردازد. فعالان گردشگری هم معتقدند نرخ گذاری بلیت پروازها خودسرانه است و این شرایط باعث شده فقط افراد برخوردار بتوانند سفر کنند. چطور می توانید سفر را به سبد خانوار ایرانی بازگردانید؟

جنس سوال شما با واقعیات اجتماعی متفاوت است. همه مردم جنس سفرشان به مقاصد کیش و مشهد نیست. گردشگری می‌تواند به سمت بومگردی های کشور هدایت شود. بیش از 3100 بومگردی در روستاهای ما فعال است و هزینه های اقامت در آن ها بسیار کمتر از هتل های چند ستاره است. ضمن این که این حق مردم است که به هر نقطه ایران سفر داشته باشند و ما در دولت حق دخالت در سفرهای مردم را نداریم.

یک اشتباه ذهنی شکل گرفته که باید اصلاح کنیم. وزارت میراث فرهنگی قرار نیست مسئولیت سفر مردم را برعهده داشته باشد. البته که ما از سفرهای ارزان قیمت از طریق گفت و گوهایی که با دستگاه‌ها، نهادها و سازمان های مسئول انجام می‌دهیم، حمایت می کنیم.

وزیر گردشگری ابزار و امکانات سفر را نمی‌تواند فراهم کند، مگر این که دستگاه ها و نهادهای دیگر بیایند و همگرایی وجود داشته باشد.

در حوزه هتل ها اولین کاری که کردیم این بود که اعلام کردیم بودجه رفاهی دستگاه‌ها، وزارت خانه ها، محیط‌های کارگری، تامین اجتماعی، کمیته امداد و بهزیستی افزایش پیدا کند تا کارکنان مزایای رفاهی بیشتری دریافت کنند.

با مجمع هتلداران هم گفت‌وگوهایی داریم تا در فصولی که ظرفیت پر ندارند، قیمت هتل ها را 50 تا 70 درصد ارزان کنند تا همه بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند.

سومین موضوع در سفرها اما موضوع حمل و نقل کارکنان دستگاه ها است. محیط های تولیدی، کارخانجات و صنایع باید از وسایل نقلیه دستگاه‌ها برای سفر کارکنان خود استفاده کنند.

مجموعه ای از این تسهیلات باید در دستگاه های مختلف ایجاد شود تا هزینه سفر هم کاهش یابد. اما انتخاب مسیر و هدف و نحوه رفتن به سفر و میزان هزینه کرد مسافران در رستوران و هتل و تغذیه بر عهده خود خانوار است.

ما نه می‌توانیم و نه ممکن است که بتوانیم در این موضوع مداخله کنیم که خانواده‌ها به کدام نقاط سفر کنند.

وزارت میراث فرهنگی حمایت گر است و می‌تواند با دستگاه‌ها و کارخانجات و تولید کننده‌ها گفت‌وگو و تاکید کند که کارمند و کارگر و خانواده‌ها نیازمند سفر هستند. ولی این سفر می‌تواند به مقاصد گوناگون باشد.

صد ها مقصد سفر با هزینه‌های متفاوت هم وجود دارد ولی این که چه خانواده‌ای تصمیم بگیرد چگونه سفر کند، بستگی به ظرفیت های داخل خانواده دارد.

دولت مشوق و تسهیلگر سفر ارزان است اما مداخله گر نیست. عقلانی هم نیست که دولت مداخله کند و مثلا به 30 میلیون خانوار بگوید به کدام نقاط باید سفر کنند. طبیعی است برخی خانوارها برخوردار هستند و برخی متوسط هستند. برخی طبقه پایین تر که خودشان تصمیم می گیرند درباره شیوه سفرشان.

دولت در خصوص طبقاتی که از منابع کمتری برخوردارند، سیاست حمایتی دارد. آن هم به این صورت که با ادارات و وزارتخانه ها صحبت می کند که بودجه رفاهی بیشتری برای کارکنان تخصیص دهند یا از وسایل حمل و نقل خود برای جابجایی خانواده ها در سفر استفاده کنند.

دعوت وزیر میراث فرهنگی از صنایع بزرگ برای افزایش رفاه کارگران و تسهیل سفر

کارگران باید با پرداخت وام‌های قرض الحسنه بلند مدت و با بهره اندک، بتوانند سفر کنند

ایلنا: 46 میلیون عضو جامعه کارگری با احتساب شاغل و بازنشسته و حداقل حقوق حدود 11 میلیون تومان در کشور وجود دارد که شرایط سختی دارند و بسیاری از آنها از رفتن به سفر به دلایل مشکلات اقتصادی محروم هستند. چه برنامه ویژه ای برای ارزان سازی و تسهیل سفر برای این گروه دارید؟

مجموعه وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی و ستاد جریان کارگری کشور، اقامتگاه‌های رفاهی زیادی دارند. بسیاری از هتل‌ها نظیر هتل هما و مجموعه رجا همه در اختیار آن‌ها است. اول باید از خود مدیران این دستگاه ها بپرسید که چه برنامه‌ای دارند. دوم این که ما به صورت دائم با وزیر کار در تعامل و با مجموعه تامین اجتماعی در ارتباط هستیم و در سیاستگذاری همکاری نزدیک داریم. ولی مسئولیت تامین رفاه کارگران برعهده دستگاه ها و وزارتخانه های ذیربط است.

وزارت میراث فرهنگی به عنوان کمک در تامین منابع مالی سفر در این بخش نقشی ندارد. ولی در سیاستگذاری و تعیین استانداردها حتما نقش آفرین خواهد بود.

با اطلاعی که من دارم وزارت کار الان در حال برنامه ریزی برای تامین رفاه کارگران است. مجموعه سازمان هگتا و رجا و هتل‌های هما در سراسر کشور را دارد و حرکت بزرگی در جهت تامین رفاه کارگران انجام خواهد شد.

بخشی از مجموعه های کارگری اما در اختیار وزارت صمت هستند. بخشی دیگر نیز در اختیار بخش خصوصی هستند. بنابراین باید با مجموعه صنایع بزرگ کشور ارتباط بگیریم و آن ها را تشویق کنیم به افزایش هزینه های رفاهی کارگران برای تامین سفر.

وزارت میراث فرهنگی البته کارش دخالت نیست؛ سیاستگذاری و تنظیم مشوق‌هاست. بخشی هم تسهیلاتی است که به عنوان قرض الحسنه می توان به کارگران برای سفر پرداخت کرد. باید این کار برای کارگران عزیز انجام شود که با پرداخت وام های قرض الحسنه بلند مدت و با بهره اندک، بتوانند سفر کنند.

بخش زیادی از کارگران کشور در کارخانجات عظیم صنعتی و فولاد و مس و معادن و پتروشیمی در حال فعالیت هستند. بنابراین باید کارخانجاتی که منابع درآمدی بزرگ دارند، حتما برای رفاه کارکنان خود بخشی از منابع شان را صرف سفر پرسنل کنند. این کار البته توسط برخی وزارت خانه ها انجام می شود، ولی کافی نیست.