دومین سالگرد دستیابی به توافق هستهای؛
بهشتیپور: برجام، ۹۱۷ تحریم پیش روی ایران را لغو کرد/ تحریمهای جدید آمریکا، دیگر خریداری ندارد
یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: براساس بررسیهای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از گزارشهای وزارت امور خارجه و سایر دستگاهها، همانطور که یکی از نمایندگان مجلس بیان کرد، توافق هستهای حداقل ۹۱۷ تحریم پیش روی ایران را لغو کرده است.
حسن بهشتیپور در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به دومین سالگرد دستیابی به توافق هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ گفت: دو سال از به دست آمدن و امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) میگذرد و هر چقدر از اجرایی شدن آن زمان بیشتری میگذرد، قدرتنمایی و اعتبارش بیشتر خود را نشان میدهد، برخلاف نظر برخیها در داخل و خارج از کشور که فکر میکنند برجام، توافق بیاعتباری است.
مشکلات اجرای برجام امروزه کمتر شده است
او ادامه داد: با گذشت زمان و دیپلماسی فعال هستهای اعمال شده از سوی ایران، امروزه از موانع پیش روی اجرای این توافق کاسته شده و مشکلات آن کمتر میشود.
برجام محصول دیپلماسی چندجانبهگرایانه بود
این کارشناس مسائل هستهای با بیان اینکه برجام محصول دیپلماسی چندجانبهگرایانه بود، اظهار داشت: برجام، توافقی است که در آن، هیچ یک از طرفین مذاکره احساس شکست نمیکنند. از طرفی، شورای امنیت نیز با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ بر این توافق صحه گذاشته و ضمانتهای حقوقی آن را مستحکم کرده و در این چارچوب، هیچ بازیگری نمیتواند به صورت یکجانبه برجام را نادیده بگیرد.
برجام ۹۱۷ تحریم را پیش روی ایران لغو کرده است
بهشتیپور با بیان اینکه برجام، کارهایی را که باید انجام میداد را انجام داده است، تصریح کرد: بر اساس بررسیهای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از گزارشهای وزارت امور خارجه و سایر دستگاهها، همانطور که یکی از نمایندگان مجلس بیان کرد، توافق هستهای حداقل ۹۱۷ تحریم پیش روی ایران را لغو کرده و این مساله به تنهایی خود بیانگر موفقیت و کارنامه درخشان برجام است.
موفقیتهای برجام را تنها نباید در عرصه لغو و تعلیق تحریمها دانست
او با بیان اینکه موفقیتهای برجام را تنها نباید در عرصه لغو و تعلیق تحریمها دانست، خاطرنشان کرد: برجام موجب مختومه اعلام شدن پرونده موسوم به ابعاد احتمالی نظامی هستهای ایران (پیامدی)، لغو ۱۲ قطعنامه شورای حکام علیه ایران و لغو شش قطعنامه شورای امنیت که ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد بودند هم شد. ۱۱ کشور از زمان ایجاد سازمان ملل تاکنون ذیل این فصل منشور سازمان ملل متحد رفته بودند و ایران تنها کشوری بود که بدون جنگ و مداخله نظامی یا تغییر رژیم از ذیل این فصل خارج شد.
ایران با برجام، بدون تحریم غنیسازی میکند
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه برجام حق غنیسازی ایران را تثبیت کرد، ابراز داشت: ایران پیش از دستیابی به توافق هستهای هم غنیسازی را حق خود میدانست و به انجام آن مبادرت میورزید ولی پذیرش این حق از سوی جامعه بینالمللی مساله دیگری است. برجام این حق را برای ایران تثبیت کرد ولی این بار بدون تحریم در حالی که پیش از توافق هستهای، ایران به خاطر غنیسازی تحریم شده بود.
محدودیتها، کنترل و نظارت مانعی بر سر رشد صنعت هستهای ایران نیستند
بهشتیپور با بیان اینکه ایران پیش از دستیابی به توافق هستهای مورد تحریم سازمان ملل قرار گرفته بود، عنوان کرد: صنعت هستهای ایران اگرچه نسبت به قبل، با محدودیتها و همچنین کنترل و نظارت بیشتر همراه شده است اما این محدودیتها، کنترلها و نظارتها، مانعی بر سر رشد و شکوفایی صنعت هستهای ایران نیستند. در واقع، فعالیتهای هستهای ایران با تضمینهای بینالمللی نیز همراه شده است.
برجام فعالیتهای هستهای ایران را به همکاریهای بینالمللی سوق داده است
او با بیان اینکه براساس برجام، جامعه بینالمللی مکلف به همکاری با ایران شده است، یادآور شد: توافقات ایران با روسیه و چین برای همکاری در فردو و اراک نهایی شده و همکاریهایمان را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سایر کشورها مانند مجارستان، فرانسه، اسلواکی و ژاپن آغاز کردهایم. در واقع، برجام فعالیتهای هستهای ایران را به سمت و سوی همکاریهای بینالمللی سوق داده است.
راکتور اراک مجهزتر و مدرنتر میشود
این کارشناس مسائل هستهای با اشاره به توافق ایران، چین و امریکا درخصوص راکتور اراک بیان کرد: براساس توافق هستهای، قلب راکتور آب سنگین اراک از سوی ایران و با مدیریت و همکاری چین بازطراحی خواهد شد. البته چینیها بر حضور امریکاییها اصرار دارند که در این باره توافقاتی نیز میان طرفین حاصل شده است و در صورت عملیاتی شدن، این پروژه به راکتور اراک و فعالیتهای هستهای ایران اعتبار بینالمللی هم خواهد بخشید و ما با راکتوری مجهزتر و مدرنتر روبهرو خواهیم بود.
IR8 وارد عرصه تحقیق و توسعه شده است
بهشتیپور افزود: براساس توافقی که با آژانس صورت گرفت، ایران وارد عرصه تحقیق و توسعه درخصوص سانتریفیوژ IR8 شده و با پایان محدودیتها، این سانتریفیوژ میتواند وارد چرخه فعالیتهای هستهای کشورمان شود که بیست برابر سانتریفیوژهای نسل اول توان غنیسازی دارد، دارای طول عمر بیشتر و برقی مصرفی کمتر است.
از هر ۱۰۰ دلار، ۱۰ دلار صرف دور زدن تحریم میشد
او با با بیان اینکه برجام هزینههای ناشی از دور زدن تحریمها از بین برد، گفت: توافق هستهای هزینههای گزافی را که ایران مجبور بود به خاطر تحریمها و دور زدن آنها بپردازد، از بین برد؛ به گونهای که ایران در زمان تحریم، از هر ۱۰۰ دلار باید ۱۰ دلار را صرف دور زدن تحریم میکرد. دیگر این هزینه اضافی از سوی ایران پرداخت نمیشود و ایران میتواند محصول یا خدماتی را بدون دور زدن تحریمها و به صورت قانونی و ضمانتنامه دریافت کند.
تحریمهای هستهای استقلال اقتصادی ایران را زیرسوال برده بود
این تحلیلگر مسائل هستهای با بیان اینکه تحریمهای هستهای استقلال اقتصادی ایران را به نوعی زیرسوال برده بود، اظهار داشت: ایران میتوانست کالا یا خدماتی را صادر کند و آن را بفروشد ولی امکان دریافت پول آن کالا یا خدمات را نداشت. تا پیش از توافق هستهای، کشورهایی مانند چین و هند نفت ایران را میخریدند ولی پول آن را نمیدادند و ما مجبور بودیم بجای پول کالاهای آنها را بخریم.
چین و هند کالاهایشان را به ما تحمیل میکردند
بهشتیپور اضافه کرد: از سوی دیگر، ایران مجبور بود کالاهایی را از سوی چین و هند خریداری کند که این دو کشور تعیین میکردند و این محبور به خرید به این کالاهای تحمیلی بود که این شایسته شان جمهوری اسلامی ایران نبود. اما الان ضمن آنکه خود تعیینکننده خرید چه کالایی و با چه کیفیتی است، میتواند آن محصول را با شرایط مناسبتری نسبت به قبل و براساس خواست خود خریداری کند.
برای سرمایهگذاری در ایران نیازی به دور زدن تحریمها نیست
او تاکید کرد: همچنین امروز زمینه مناسبی برای سرمایهگذاری خارجی در ایران فراهم شده است، چنانکه کشورهای دیگر برای سرمایهگذاری در ایران نیازی به دور زدن تحریمها ندارند.
برجام از قویترین اسناد حقوقی بینالمللی است
این کارشناس مسائل هستهای با بیان اینکه برجام از نظر سیاسی، اقتدار ایران در سطح منطقهای و بینالمللی بیشتر کرده است، تصریح کرد: وزرای امور خارجه شش کشور قدرتمند دنیا به همراه نماینده اتحادیه اروپا در به دست آمدن این توافق نقش داشتند و شورای امنیت نیز در آن صحه گذاشته است. برجام توافقی هست که از مبانی محکم و اصول بینادینی برخودار است بهگونهای که از قویترین اسناد حقوقی بینالمللی در دهههای اخیر است که محصولش صلح و امنیت بدون وقوع جنگ بوده است.
عربستان و اسرائیل درصدد از بین بردن برجام هستند
بهشتیپور با یادآوری تلاشهای رژیم صیهونیستی و عربستان برای عدم دستیابی به توافق هستهای خاطرنشان کرد: تلآویو و ریاض همه تلاش خود را برای عدم حصول برجام انجام دادند که به نتیجهای نرسید. آنها اینک درصدد به شکست رساندن این توافق هستنند و قدرتگیری ترامپ نیز موجب شده تا آنها به او بیش از پیش نزدیک شده و امریکا را وادار به از بین بردن توافق هستهای کنند.
امریکا میخواهد ایران را عصبی کند تا از برجام خارج شود
او با بیان اینکه امریکا میداند خروج یکجانبه از برجام هزینههای سنگینی را برای آنها به همراه خواهد داشت، ابراز داشت: امریکا به همراه عربستان و اسرائیل برای از بین بردن توافق هستهای به دنبال این هستند تا با افزایش فشار و اعمال تحریمهایی به بهانههای واهی مانند حمایت ایران از تروریسم، مسائل منطقهای، موشکی و... کشورمان را عصبی کرده تا تهران دست به اقدامی غیرعادی زده و خود از برجام خارج شده یا توافق هستهای را نقض کند تا این گونه، هزینه خروج از برجام را نپردازند.
برجام اجماع جهانی علیه ایران را از بین برد
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه تحریمهای سابق امریکا علیه ایران همراه با اجماع جهانی بود اما برجام اجماع جهانی علیه ایران را از بین برد، عنوان کرد: تحریمهای جدید امریکا دیگر خریداری ندارد و اتحادیه اروپا، روسیه، چین، ژاپن و دیگر شرکای اصلی ایران نیز انگیزه اصلی را برای همراهی با تحریمهای امریکا ندارند. نمونه این عدمهمراهی را میتوان در قرارداد توتال با ایران، فروش هواپیماهای ایرباس و بویینگ و دهها قرارداد بزرگ اقتصادی با کشورمان میتوان دید. امریکا در اعمال این تحریمها موفق نیست چون سطح مبادله تاثیرگذاری در مناسبات اقتصادی با ایران ندارد.
امریکا میخواهد فضای همکاری با ایران را خراب و مسموم کند
بهشتیپور با بیان اینکه کارشکنیهای امریکا و مسموم کردن فضا مهمترین چالشهای پیشروی برجام است، یادآور شد: امریکا میخواهد با ایجاد فضای رعب و تردید و خراب کردن فضا، بانکها، شرکتهای بیمه و سرمایهگذاران بزرگ را از همکاری با ایران بازدارد و بخشی از دلیل همکاری نه چندان گسترده بانکهای بزرگ با ایران نیز به همین خاطر است.
امریکا اگر میخواست برجام را لغو کند، به بویینگ مجوز فروش هواپیما نمیداد
او در پاسخ به این سوال که با توجه به اتمام زمان بازنگری برجام توسط دولت جدید امریکا در ۲۹ تیر، آیا امریکا به توافق هستهای پایبند خواهد ماند؟ بیان کرد: امریکا اگر میخواست اجرای برجام را لغو کند، با درخواست شرکت بویینگ برای فروش هواپیما به ایران در همین دولت موافقت نمیکرد. وزارت امور خارجه امریکا باید هر ۹۰ روز یکبار گزارشی را به کنگره امریکا درباره پایبندی ایران به توافق هستهای ارائه دهد و نخستین گزارش دولت ترامپ نیز موجب تمدید تعلیقهای چهار ماهه شد.
احتمال خروح امریکا از برجام کمتر از یک درصد است
این کارشناس مسائل هستهای با بیان اینکه آنقدر عقل سلیم در هیات حاکمه امریکا وجود دارد که مانع خروج دولت این کشور از ریل برجام شود، گفت: در حالی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی از پایبندی ایران به تعهداتش در توافق هستهای سخن میگوید و دیگر شرکای برجامی نیز از ایران حمایت میکنند، هزینههای خروج امریکا از برجام را بسیار سنگین میکند به گونهای که احتمال خروح امریکا از برجام کمتر از یک درصد است.
مهمترین کار ایران باید تداوم خویشتنداری استراتژیکش باشد
بهشتیپور تاکید کرد: مهمترین نکتهای که ایران باید متوجه آن باشد، این است که دست به اقدامی نزند که موجب گرفتن بهانه از سوی امریکا بشود تا بخواهد از آن طریق بر ایران اعمال فشار کند. به عبارت دیگر، مهمترین کار ایران باید تداوم خویشتنداری استراتژیک خود باشد.