ایلنا از البرز گزارش می دهد؛
سیاست‌های غلط ساخت‌وساز، کیفیت را قربانی می کند؛ اصلاح سیاست‌های کلان ضرورت دارد
در حالی که نیاز به مسکن استاندارد و ایمن در کشور بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، سیاست‌های نادرست در حوزه ساخت‌وساز، منجر به کاهش کیفیت، افزایش هزینه‌ها و نارضایتی شهروندان می شود. نوسانات شدید قیمت مصالح، عدم نظارت کافی و ضعف در اجرای استانداردهای مهندسی، این صنعت را با بحران‌های متعددی روبه‌رو کرده است. لذا کارشناسان این حوزه معتقدند که بدون اصلاح سیاست‌های کلان، مسیر ساخت‌وساز کشور به سمت بی‌کیفیتی و هدررفت سرمایه‌های ملی پیش خواهد رفت.
به گزارش خبرنگار ایلنا از البرز، صنعت ساختمان‌سازی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین صنایع در توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی هر کشور محسوب می‌شود که زمینه‌ساز اشتغال مستقیم و غیرمستقیم میلیون‌ها نفر است. رشد شهرنشینی و افزایش تقاضا برای فضاهای مسکونی و تجاری، موجب شده تا این صنعت همواره در حال تحول و پیشرفت باشد.
با این حال صنعت ساختمان‌سازی با چالش‌هایی نظیر نوسانات قیمت مصالح، مشکلات تأمین مالی، بروکراسی اداری و نیاز به نیروی کار ماهر مواجه است. برای دستیابی به رشد پایدار در این حوزه، لازم است که سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و فعالان صنعت، همکاری مؤثری داشته باشند و از ظرفیت‌های نوین بهره ببرند. در این گزارش، به بررسی وضعیت کنونی صنعت ساختمان، فرصت‌ها و چالش‌های پیش رو و راهکارهای بهبود و توسعه آن پرداخته خواهد شد.
چالش های حوزه ساخت و ساز در کشور
فعالان صنعت ساخت‌وساز در ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند که بر روند توسعه و اجرای پروژه‌های ساختمانی تأثیر منفی می‌گذارد.
یکی از مهندسان فعال در حوزه ساخت و ساز در گفت و گو با ایلنا به نوسانات قیمت مصالح و هزینه‌های ساخت، اشاره کرد و گفت: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات، نوسانات شدید قیمت مصالح ساختمانی مانند فولاد، سیمان و آجر است که به دلیل تحریم‌ها، نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های اقتصادی کشور ایجاد می‌شود. این مسئله باعث افزایش هزینه‌های ساخت، کاهش توان سرمایه‌گذاری و حتی توقف برخی پروژه‌ها می‌شود.
وی در ارتباط با مشکلات تأمین مالی و وام‌های بانکی، تصریح کرد: دسترسی سخت به تسهیلات بانکی، نرخ بالای سود وام‌ها و نبود حمایت مالی مناسب از سازندگان، موجب کندی در اجرای پروژه‌های ساختمانی شده است. بسیاری از سازندگان به دلیل کمبود نقدینگی قادر به تکمیل پروژه‌های خود نیستند.
این مهندس ساخت و ساز به بروکراسی پیچیده و قوانین دست‌و‌پاگیر این صنعت پرداخت و تاکید کرد: فرایندهای اداری طولانی، دریافت مجوزهای ساخت، مشکلات مرتبط با شهرداری‌ها و سایر نهادهای نظارتی، باعث تأخیر در اجرای پروژه‌ها و افزایش هزینه‌های غیرضروری می‌شود.
وی کاهش قدرت خرید مردم و رکود بازار مسکن را یکی دیگر از مشکلات حال حاضر کشور دانست و ادامه داد: با افزایش تورم و کاهش درآمد خانوارها، قدرت خرید مردم برای مسکن کاهش یافته است. این موضوع موجب رکود در بازار و کاهش انگیزه سازندگان برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید می‌شود.
این فعال در حوزه ساختمان و شهرسازی در ادامه این گفت و گو به مشکلات نیروی کار ماهر و مهاجرت متخصصان؛ نبود تکنولوژی‌های نوین و روش‌های صنعتی‌سازی؛ مشکلات حقوقی و قراردادهای ناعادلانه؛ چالش‌های زیست‌محیطی و مصرف بالای انرژی نیز اشاره کرد و تاکید داشت که برای حل این مشکلات، نیاز به اصلاح سیاست‌های کلان، تسهیل فرایندهای اداری، حمایت‌های مالی از سازندگان و توسعه فناوری‌های نوین در صنعت ساختمان احساس می‌شود.
فرماندار کرج: سازندگان در توسعه زیرساخت‌های آموزشی، درمانی و ورزشی مشارکت کنند
مهدی مهرور، فرماندار شهرستان کرج در جمع خبرنگاران و در حاشیه گردهمایی انجمن سندیکای سازندگان البرز با اشاره به وضعیت نامطلوب سرانه زیرساخت‌های آموزشی، درمانی و ورزشی در استان البرز، از سازندگان و سرمایه‌گذاران دعوت کرد تا با بهره‌گیری از توان و امکانات خود در توسعه این حوزه‌های مهم نقش‌آفرینی کنند.
وی با بیان اینکه استان البرز و شهرستان کرج در این سه حوزه جزو استان‌های آخر کشور هستند، افزود: این شرایط، نیاز به مشارکت و هم‌افزایی همه بخش‌ها، به‌ویژه سازندگان و سرمایه‌گذاران را ضروری می‌سازد. خوشبختانه شهرداری کرج و سایر شهرداری‌های استان اعلام کرده‌اند که تمامی مجوزهای لازم برای احداث فضاهای آموزشی، درمانی و ورزشی به صورت رایگان صادر خواهد شد. این اقدام، فرصت مناسبی برای ورود سازندگان به این عرصه و ارتقای زیرساخت‌های اساسی شهر است.
مهرور همچنین با اشاره به اهمیت انرژی‌های تجدیدپذیر، از امکان سرمایه‌گذاری سازندگان در حوزه انرژی خورشیدی خبر داد و گفت: با توجه به مشکلات ناترازی انرژی در فصل تابستان، زمینه برای سرمایه‌گذاری در این حوزه فراهم شده است. زیرساخت‌های لازم آماده است و تنها مشارکت بخش خصوصی را نیاز داریم. شهرداری‌ها نیز حداقل ۹۰ درصد حمایت‌های لازم را انجام می‌دهند.
فرماندار کرج در ادامه به موضوع بافت‌های فرسوده اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از دغدغه‌های جدی ما، احقاق حقوق ساکنان بافت‌های فرسوده است. طبق تأکید استاندار، حمایت از این مناطق در اولویت قرار دارد و پیگیری‌های لازم برای اجرای قوانین مرتبط انجام خواهد شد.
وی در پایان ضمن دعوت از خیرین و سازندگان برای ورود به این حوزه‌ها، خاطرنشان کرد: سازندگان همواره در پروژه‌های خیری و عمرانی پیشگام بوده‌اند و انتظار داریم که در این مقطع حساس نیز برای ارتقای سطح رفاه شهروندان کرجی، در کنار مدیریت شهری و دستگاه‌های اجرایی قرار بگیرند.
لزوم مشارکت سازندگان در نوسازی بافت‌های فرسوده و توسعه شهری کرج
مهدی ولیئی، رئیس انجمن سازندگان استان البرز نیز در جمع خبرنگاران و در گردهمایی سازندگان این استان با تأکید بر اهمیت نقش سازندگان در توسعه شهری، اظهار داشت: سازندگان با تمام سختی‌ها، تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، شهری آباد و سرزنده ایجاد کرده‌اند. امروز کرج نیازمند تحولی اساسی در حوزه ساخت‌وساز است و این امر تنها با همدلی و مشارکت سازندگان، شهرداری، نظام مهندسی و سایر نهادهای مرتبط محقق خواهد شد.
وی با اشاره به ضرورت نوسازی بافت‌های فرسوده و حذف ساخت‌وسازهای قولنامه‌ای، افزود: باید به سمت ایجاد سازه‌های بهداشتی، زیبا و مستحکم حرکت کنیم. شهر کرج از ابتدا به‌عنوان باغ‌شهر شکل گرفته اما در طول زمان، رشد نامتوازنی داشته است. اکنون زمان آن رسیده که با تجمیع ریزدانه‌ها و ساخت پروژه‌های انبوه، به توسعه پایدار و استاندارد این شهر کمک کنیم.
لزوم تسهیل فرایندهای اداری و کاهش بروکراسی
رئیس انجمن سازندگان استان البرز یکی از موانع اصلی توسعه شهری را بروکراسی پیچیده اداری دانست و اظهار داشت: متأسفانه روند دریافت مجوزها، پایان کار و مسائل مرتبط با آتش‌نشانی، همواره چالش‌برانگیز بوده است. خوشبختانه با تعاملات صورت‌گرفته، توانسته‌ایم در برخی موارد مانند جریمه ارتفاع، به توافقاتی با شهرداری برسیم. پیش از این، ارتفاع لابی‌ها ۲۲۰ تا ۲۴۰ سانتی‌متر بود که موجب محدودیت و مشکلاتی می‌شد، اما اکنون توانسته‌ایم این مسئله را اصلاح کنیم.
وی همچنین به تلاش‌های صورت‌گرفته در زمینه نقشه‌های ساختمانی اشاره کرد و گفت: در گذشته، هر پروژه نیاز به چندین نقشه داشت، اما اکنون با همکاری استانداری، روند تک‌نقشه شدن اجرا شده که تأثیر قابل‌توجهی در کاهش تخلفات ساختمانی داشته است. با این حال، این مصوبه به پایان رسیده و از استاندار البرز درخواست داریم که آن را تمدید کند.
رکود در صنعت ساخت‌وساز و ضرورت حمایت از سازندگان
رئیس انجمن سازندگان البرز در بخش دیگری از سخنان خود، به مشکلات اقتصادی و رکود حاکم بر صنعت ساخت‌وساز اشاره کرد و گفت: متأسفانه وضعیت اقتصادی کشور، افزایش قیمت مصالح و کاهش قدرت خرید مردم، موجب رکود سنگینی در این حوزه شده است. با این حال، سازندگان همچنان در حال تلاش هستند و بسیاری از آن‌ها به رغم مشکلات موجود، برای رونق ساخت‌وساز فداکاری کرده‌اند.
وی از شورای شهر و شهرداری درخواست کرد که با در نظر گرفتن شرایط رکود، از افزایش بی‌رویه هزینه‌ها و عوارض جلوگیری کنند.
این فعال در حوزه ساخت و ساز تصریح کرد: دو سوم بودجه شهر کرج از محل فعالیت‌های سازندگان تأمین می‌شود. بنابراین، ضرورت دارد که نگاه حمایتی نسبت به این قشر وجود داشته باشد.
ایمن سازی ساختمانی به حمایت مسئولان نیازمند است
ولیئی بر لزوم همکاری بیشتر نهادهای ذی‌ربط تأکید کرد و گفت: کرج شهری زلزله‌خیز است و با توجه به فرونشست‌های اخیر، باید هرچه سریع‌تر اقدامات لازم برای ایمن‌سازی شهر انجام شود. سازندگان می‌توانند با تجمیع، همکاری با شهرداری و نظام مهندسی و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید، در این مسیر نقش مهمی ایفا کنند. انتظار داریم که استاندار، شهرداری، شورای شهر و سازمان‌های مرتبط، با ارائه تسهیلات و حذف بروکراسی‌های زائد، از این حرکت حمایت کنند تا بتوانیم شهری ایمن، زیبا و مدرن برای آینده بسازیم.
نایب رئیس انجمن سازندگان البرز: سیاست‌های غلط ساخت‌وساز، کیفیت را قربانی می کند
ابوالفضل صفری، نایب رئیس انجمن سازندگان استان البرز در ادامه این مراسم در جمع خبرنگاران حاضر شد و با اشاره به وضعیت نامطلوب ساخت‌وساز در کشور، اظهار داشت: متأسفانه سیاست‌های فعلی، به‌جای تمرکز بر کیفیت، باعث افزایش ساخت‌وسازهای خرد و بی‌کیفیت شده است. در حالی که کشورهای پیشرفته و حتی برخی از کشورهای همسایه به سمت استفاده از متریال باکیفیت و ساخت‌وسازهای استاندارد حرکت کرده‌اند، در ایران، سیاست‌های نادرست منجر به توسعه ساختمان‌های کم‌دوام در مناطق کم‌برخوردار شده است.
انتقاد از عملکرد سازمان نظام مهندسی
صفیاری در ادامه با انتقاد از عملکرد سازمان نظام مهندسی، گفت: نظام مهندسی، که باید وظیفه نظارت بر کیفیت ساخت را داشته باشد، عملاً به محلی برای دریافت وجه از سازندگان تبدیل شده است. این سازمان نه امکان استیضاح دارد، نه کسی می‌تواند از آن سئوال کند، و نه نظارت مؤثری بر روند ساخت‌وساز دارد. اگر دولت در این حوزه حمایت‌های بیشتری انجام دهد و نظارت‌ها را افزایش دهد، شاهد ارتقای کیفیت ساختمان‌ها خواهیم بود.
لزوم حرکت به سمت ساختمان‌سازی صنعتی
نایب رئیس انجمن سازندگان البرز با تأکید بر ضرورت صنعتی‌سازی ساخت‌وساز در کشور، افزود: صنعت ساختمان‌سازی در ایران هنوز به‌صورت سنتی اداره می‌شود و این موضوع یکی از دلایل اصلی کاهش کیفیت ساخت است. اگر به سمت صنعتی‌سازی حرکت کنیم، شرکت‌های ساختمانی مجبور به ارائه گارانتی برای ساختمان‌های خود خواهند شد و در نتیجه، کیفیت ساخت به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: در حال حاضر، سازندگان حقیقی تعهدی برای ارائه گارانتی ندارند، اما شرکت‌های ساختمانی به‌دلیل ماهیت حقوقی خود، موظف به ارائه تضمین کیفیت هستند. بنابراین، اگر می‌خواهیم صنعت ساختمان را در کشور متحول کنیم، باید روند سنتی را کنار بگذاریم و به سمت ساخت‌وساز صنعتی حرکت کنیم.
شهرداری ها حمایت کنند
صفیاری در خصوص عملکرد شهرداری در حوزه ساخت‌وساز نیز گفت: تا زمانی که ساختمان‌ساز را به‌عنوان یک تولیدکننده نشناسیم و از او حمایت نکنیم، نمی‌توان انتظار رشد و تحول در این صنعت را داشت. شهرداری می‌تواند با ارائه مشوق‌ها و تسهیل فرایندهای اداری، مسیر توسعه را هموار کند.
چالش‌های نوسازی بافت‌های فرسوده
وی همچنین به موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات اساسی، نبود برنامه‌ریزی صحیح برای نوسازی این مناطق است. در حال حاضر، بیشتر بافت‌های فرسوده در مناطق کم‌برخوردار قرار دارند و این باعث شده که سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها با چالش مواجه شود. اگر شهرداری و مسئولان شهری، برنامه‌ریزی درستی برای تفکیک مناطق و ایجاد واحدهای مسکونی باکیفیت انجام دهند، می‌توان شرایط زندگی مردم را بهبود بخشید.
تأثیر تحریم‌ها بر صنعت ساختمان‌سازی
صفیاری در پاسخ به سوال ایلنا مبنی بر مهمترین مشکل صنعت ساخت و ساز به تأثیر تحریم‌ها بر حوزه ساخت‌وساز اشاره کرد و افزود: در حالی که دنیا به سمت استفاده از هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین در صنعت ساختمان حرکت کرده است، ایران به دلیل تحریم‌ها از این پیشرفت‌ها عقب مانده است. اگر بتوانیم شرایط را برای ورود تجهیزات و تکنولوژی‌های جدید فراهم کنیم، قطعاً صنعت ساختمان‌سازی کشور متحول خواهد شد.
نایب رئیس انجمن سازندگان البرز با تأکید بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های ساخت‌وساز، گفت: امروز، بیش از هر زمان دیگری، نیاز به اصلاح سیاست‌های شهری، حمایت از سازندگان، کاهش بروکراسی‌های اداری، و حرکت به سمت ساخت‌وساز صنعتی داریم. اگر این موارد در دستور کار باشد، می‌توانیم شاهد رشد و توسعه پایدار در حوزه مسکن و ساختمان باشیم.
گزارش: معصومه امین زاده
