بیش از نود درصد نیروگاههای تجدیدپذیر کشور، برق آبی است
انتظار می‌رود دولت جدید با اختصاص اعتبار و بودجه عمرانی کافی به این طرحها و نیز با حمایت کامل از بخش‌خصوصی برای مشارکت در احداث و بهره‌برداری از آنها، طرحهای نیمه تمام و جدید این عرصه را در زودترین زمان ممکن اجرایی و تکمیل کند، مجلس محترم نیز با تصویب قوانین مرتبط و با تهییج و تشویق بخش غیردولتی، مقدمات حضور این پتانسیل عظیم در طرحهای زیربنایی را میسر سازد.
به گزارش ایلنا، علی‌اکبر صابری – دکترای عمران مدیریت ساخت – مدیر روابط عمومی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در یادداشتی به موضوع نیروگاههای تجدیدپذیر کشور پرداخته است که در ادامه آنرا می خوانید؛
در ایران با حدود نود و سه هزار مگاوات ظرفیت اسمی نصب، نیروگاههای حرارتی رتبه اول و نیروگاههای برق آبی جایگاه دوم ظرفیت نصب و تولید را دارند و سایر نیروگاه‌ها که در مجموع، ظرفیت نصب پائینی دارند رتبه‌های بعد را به خود اختصاص داده‌اند.
انرژی‌های تجدیدناپذیر، آن دسته از انرژی‌هایی است که تجدیدشدن منابع آنها سالهای بسیار حتی میلیون‌ها سال وقت لازم دارد. مانند سوخت‌های فسیلی که شامل نفت، گاز طبیعی، زغال‌سنگ، اورانیوم و ... هستند.اما منظور از انرژی‌های تجدیدپذیر، انرژی ناشی از فرآیندهای طبیعی است که سرعت جایگزین شدن آن برابر یا حتی سریع‌تر از سرعت مصرف آن باشد، یا به تعریف دیگر در طول حیات یک نسل به چرخه طبیعت بازگردد، مانند انرژی برق‌آبی، خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، زیست توده.
ظرفیت نصب نیروگاههای تجدیدپذیر کشور چقدر است؟
در کشور در حدود ۱۳۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر وجود دارد که بیش از ۹۰ درصد آنرا نیروگاههای برق‌آبی تشکیل می‌دهند.
نقش شرکت آب و نیرو در احداث نیروگاههای تجدیدپذیر چیست؟
شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در حدود ۹۰۰۰ مگاوات از نیروگاههای برق آبی کشور را احداث و به بهره برداری رسانده است، یعنی در حدود ۷۴ درصد از برق آبی‌ها و در مجموع ۷۰ درصد از کل تجدیدپذیرهای کشور، همچنین شرکت آب و نیرو حدود ۴۴۰۰ مگاوات در دست اجرا و آماده اجرا و نیز در حدود ۱۵۰۰۰ مگاوات در دست مطالعه دارد.
مزایای نیروگاههای برق آبی چیست؟
در طرحهای سد و نیروگاههای برق‌آبی که برخلاف سایر نیروگاه‌ها، علاوه بر نیروگاه، دارای سازه و ابرسازه هایی چون سد، تونل و سازه های جانبی هستند، این قابلیت وجود دارد که به علت برخورداری از مخزن، در کنار تولید انرژی تجدیدپذیر و پاک، آب‌های سطحی برای مصارف مختلف صنعتی، تجاری، کشاورزی، شرب و سایر خدمات، مدیریت و تنظیم و از وقوع سیلاب‌های مخرب جلوگیری می‌شود.
تبدیل تهدید سیل به فرصت توسعه پایین دست از مواهب خاص طرحهای برق آبی است. نقش این سازه‌های عظیم همچون سدها و نیروگاههای کرخه، گتوند، کارون چهار، رودبار لرستان و سیمره در کنترل سیلاب حاصل از بارشهای شدید در ابتدای سال نود و هشت کاملا مشهود و حیاتی بود، زیرا در صورت عدم احداث این سدها، شهرهای بزرگ جنوب کشور همچون اهواز و خرمشهر با مشکل اساسی و ویرانی گسترده مواجه می‌شدند.
در تمجید از طرحهای فاخر برق‌آبی به خصوص طرحهایی که به علت تاثیر و قابلیت‌های مختلف در گروه طرحهای ملی قلمداد میشوند، می‌توان ادعا کرد: اگر طرحهای برق‌آبی نبودند، امروز قسمت عظیمی از کشور بر اثر سیل ویران و بخشی بر اثر بی برقی خاموش بود.
با توجه به موقعیت و اقلیم خاص کشور که در منطقه نیمه خشک جهان قرار گرفته، لازم است طراحی، احداث و بهره برداری از طرحهای برق‌آبی به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای مدیریت منابع آب، به صورت مستمر در دستور کار اجرایی مدیران کشور قرار داشته باشد، زیرا وقوع سیلاب و همچنین کمبود آب و برق میتواند تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی شدیدی در بعد بومی، منطقه‌ای و ملّی داشته و حتی وجاهت و امنیت ملی کشور را مخدوش و متاثر کند.
صنعت سد و نیروگاههای برق آبی، در دو شاخه اصلی ارائه خدمات وزارت نیرو به مردم نقش عمده و پر رنگ دارد، در وادی آب، به معنای رونق و شکوفایی کشاورزی و صنعت و شرب و رفاه و آسایش و آرامش است و در امور برق، سبب پایداری و ثبات فرکانس و عامل مدیریت موفق شبکه برق سراسری است. این بدان معناست که طرحهای سد و نیروگاههای برق آبی، با تعامل و هماهنگی مناسب با متخصصان واحدهای عظیم مدیریتی و کارشناسی برق و آب کشور، در هر دو مسیر، به ایفای نقشی حیاتی و ملی پرداخته‌اند.
طرحهای برق آبی که بدون آلوده کردن هوا و بدون تولید و انتشار گازهای گلخانه ای، با راندمان و طول عمری بالا و هزینه بهره برداری پایین، خدمات فنی و مدیریتی و اجرایی منحصر به فردی ارائه مینمایند، باید جایگاه بسیار بالاتری در میان شبکه نیروگاهی کشور داشته باشند.
ظرفیت نصب کنونی نیروگاههای برق آبی کشور در حدود ۱۲۲۰۰ مگاوات است و با توجه به پتانسیل موجود میتواند در گام نخست با احداث طرحهای مهمی چون سدها و نیروگاههای بختیاری، کارون دو، ارس قره چیلر و خرسان، افزایش یابد.
بهترین نوع نیروگاه‌ها از لحاظ محیط زیستی کدامند؟
تمامی اقسام نیروگاههای تجدیدپذیر، به علت عدم استفاده از سوخت‌های فسیلی، با محیط زیست سازگار هستند. با بررسی دقیق کلیه مراحل از زمان پیدایش و ساخت تجهیزات در کارخانه‌ها تا هنگام فرسودگی و اسقاط نیروگاه‌ها و همچنین رصد کارشناسانه شاخص‌هایی مانند میزان برق تولیدی، راندمان، هزینه بلندمدت هر کیلووات برق تولیدی، استفاده از ذخایر ملی و اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر منابع طبیعی و محیط زیست، طرحهای سد و نیروگاههای برق آبی، بهترین نوع از اقسام نیروگاههای تولید برق قلمداد میشوند. این طرحها بیشترین همخوانی را با مفاهیم رشد، توسعه و نیز توسعه پایدار دارند، طرحهای برق آبی تنها با استفاده از پتانسیل حرکتی آب، سالهای متمادی چند ده ساله برای چندین نسل، روشنا و نور و گرما به ارمغان آورده و کیفیت و کمیّت کشاورزی و صنعت و شرب را رونق بخشیده‌اند.
سخن آخر؟
امید است با اهتمام و توجه بیشتر مدیران ارشد کشور، این صنعت سبز، همچنان با صلابت در ارائه خدمت به مردمی که شایسته بهترین خدمات هستند، نقش آفرین بوده و بتواند به قدر و سهم خود از بروز خاموشی‌ها جلوگیری کند، لذا انتظار می‌رود دولت جدید با اختصاص اعتبار و بودجه عمرانی کافی به این طرحها و نیز با حمایت کامل از بخش خصوصی برای مشارکت در احداث و بهره‌برداری از آنها، طرحهای نیمه تمام و جدید این عرصه را در زودترین زمان ممکن اجرایی و تکمیل کند، مجلس محترم نیز با تصویب قوانین مرتبط و با تهییج و تشویق بخش غیردولتی، مقدمات حضور این پتانسیل عظیم در طرحهای زیربنایی را میسر سازد.
