اعمال فشار اسرائیل بر حماس از کانال تبادل اسرا

رضا میرابیان، سفیر پیشین ایران در کویت طی یادداشتی برای ایلنا به تشریح دلایل اعمال فشار بر حماس از کانال توقف تبادل اسرا پرداخت که به این شرح از نظر می‌گذرد:

اقدامات اسرائیل علیه حماس به این دلیل است که آنها بتوانند و ابزار فشار و چانه‌زنی حماس را به حداقل برسانند و در این راستا به وضوح می‌بینیم که طرح ترامپ برای کوچاندن اهالی غزه نتوانست بر حماس فشار وارد کند و حتی مواضع نتانیاهو و رئیس جمهوری ایالات متحده هم برای این جنبش چندان مهم نبود. به همین دلیل می‌بینیم که اسرائیل گذرگاه‌ها و مرزهای منتهی به غزه را مسدود کرده و در حال تزریق گرسنگی به ساکنان این سرزمین است. اسرائیل با این اقدامات به دنبال آن است که گرسنگی مصنوعی بر ساکنان غزه تحمیل کند تا در نهایت بتواند تمامی اسرای خود را به صورت یکجا از حماس تحویل بگیرد و کار به اجرای مراحل بعدی تبادل اسرا نکشد. 

اسرائیل به دنبال آن بود که بتواند با این شگرد حماس را مجبور به آزاد کردن تمام اسرای رژیم صهیونیستی کند و همچنین در نهایت اسرای فلسطینی هم به صورت کامل آزاد نشود. با توجه به اینکه حماس حدود یک سال و چهار ماه تجربه مقاومت علیه اسرائیل را در غزه داشته، به نظر می‌رسد که حالا هم می‌تواند علیه این رژیم مقاومت کند و فشارهای اسرائیل را کاهش دهد. در این راستا اسرائیل با استناد به طرح فرستاده ویژه ایالات متحده در خاورمیانه اعلام کرده که اگر خواسته آنها اجرایی نشود این رژیم مجدداً دست به حملات نظامی علیه غزه خواهد زد. این که تا چه حد اسرائیل چنین تهدیدی را عملیاتی می‌کند مشخص نیست اما باید توجه داشت که بعید است رژیم صهیونیستی و ایالات متحده در چنین شرایطی دست به برقراری مجدد جنگ بزنند.

باید توجه داشت که ایالات متحده چندان مایل نیست که مجدداً یک درگیری بزرگ در منطقه به وقوع بپیوندد و از سوی دیگر افکار عمومی اسرائیل هم آماده پذیرش چنین مسألهای نیست. به این جهت اگر نتانیاهو هم بخواهد بر اساس سوابق موجود یک درگیری مشخص علیه غزه راه بیندازد بدون شک این وضعیت صرفاً به غزه محدود نخواهد شد و گستره آن توسعه می‌یابد و می‌تواند کل منطقه را در بر بگیرد. معتقدم که اسرائیل عملاً هیچ ابزار دیگری در اختیار ندارد  حتی اگر حماس با این پیشنهادات مخالفت کند این رژیم علناً هیچ اقدامی را نمی‌تواند عملیاتی کند جز اینکه بخواهد در منطقه جنگ به پا کند. 

اسرائیل به هر ترتیب نمی‌خواهد این ابزار چانه زنی را علیه حماس از دست بدهد اما باید توجه کرد که رژیم صهیونیستی به صورت کاملاً مشهود از توافق مذکور تخطی کرده و در اینجا هیچ اقدام خارج از عرف یا قانونی را نمی‌توان به حماس منتسب کرد. بنابراین باید گفت که شرایط به گونه‌ای نیست که آمریکا و ایالات متحده بتواند با بستن مرزها و قطع کمک‌های انسانی به ساکنان غزه، حماس را برای پذیرش یک توافق اجباری زیر فشار قرار دهد. تجربه نشان می‌دهد که شرایط اسرائیل و ایالات متحده ه گونه‌ای نیست که حماس از اقدامات این دو علیه خود ترس داشته باشد؛ چرا که عملاً شروع هر جنگ دیگری صرفاً به غزه خلاصه نمی‌شود.

با تمام این تفاسیر و با توجه به گفته‌های مقامات ایالات متحده به نظر می‌رسد که تبادل اسرا و حتی شروع مرحله دوم آن می‌تواند به زودی عملیاتی شود ولی اصل ماجرا این است که اسرائیل سعی می‌کند با کمک ایالات متحده به نوع کنترل اوضاع را در دست بگیرد تا در نهایت بتواند بر حماس اعمال فشار کند اما به نظرم این روند نمی‌تواند مجدداً ادامه پیدا کند و در یک جا متوقف خواهد شد.