نقش ارزشمند عشایر در امنیت غذایی/ لزوم توجه به ظرفیت‌های مغفول مانده عشایر/ شاخص برخورداری عشایر از امکانات رفاهی و اجتماعی وضعیت مناسبی ندارد!

به گزارش ایلنا، سیاوش احمدی میرقائد در نشست خبری به مناسبت هفته دولت با بیان اینکه عشایر حافظان مواریث فرهنگی، آداب و سنن ایرانی و به نوعی هویت تاریخی ایرانیان هستند، گفت: جامعه عشایری در قالب 101 ایل و 560 طایفه مستقل، سازماندهی شده و در 50 درصد عرصه های جغرافیایی کشور پراکنده هستند.

وی افزود: عشایر در همه اعصار تاریخی، از جمله مهم‌ترین حافظان مرزهای کشور بوده و در دفاع مقدس نیز با تقدیم 11 هزار و 200 شهید، بیشترین تعداد شهید را نسبت به سایر اقشار جامعه داشته‌اند و جا دارد که توجه ویژه ای به این بخش از جامعه صورت گیرد.

نقش مهم عشایر در اقتصاد

احمدی میرقائد با اشاره به نقش مهمی که عشایر در اقتصاد کشور دارند، اظهار کرد: این قشر تولید کننده 25 درصد گوشت قرمز کشور، و 35 درصد صنایع دستی کشور هستند و حدود 800 هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی کشور متعلق به جامعه عشایری است؛ همچنین یک سوم مراتع کشور به وسعت 38 میلیون هکتار در اختیار عشایر قرار دارند.

وی افزود: به تعبیری می توان گفت که کانون های عشایری از منابع ناشناخته اقتصادی به شمار می روند که از پتانسیل های آنها به خوبی استفاده نشده است.

احمدی میرقائد عنوان کرد: اتکاء زندگی عشایر عمدتا بر دامداری است و حدود 28 میلیون راس دام توسط جامعه عشایری کشور پرورش داده می شود که عمدتا دام سبک است و سالانه حدود 9/9 میلیون راس دام توسط عشایر به بازار مصرف کشور عرضه می شود که این تعداد، حدود 200 هزار تن گوشت قرمز بسیار باکیفیت را شامل می شود.

بهره‌مندی کم عشایر در برخورداری از شاخص های رفاهی و ...

  سرپرست سازمان امور عشایر کشور در ادامه صحبت‌های خود اظهار داشت: علی‌رغم همه ظرفیت‌های اجتماعی و اقتصادی که عشایر دارند، اما شاخص‌های بهره‌مندی این قشر ارزشمند جامعه از امکانات رفاهی و اجتماعی در قیاس با مناطق شهری و روستایی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست؛ هرچند که تلاش های بسیار گسترده ای برای بهبود این شاخص ها انجام گرفته اما هنوز از وضعیت مناسب  فاصله دارد و نیاز به کار و تلاش ارگان‌های ذیربط از جمله دستگاه‌هایی که در حوزه زیربنایی، فرهنگی و اجتماعی فعالیت می‌کنند، دارد.

احمدی میرقائد در ادامه به برخی از این شاخص‌ها اشاره کرد و گفت: به‌طور مثال در بحث آب آشامیدنی بهره‌مندی سایر مناطق شهری و روستایی در حدود 99/5 درصد است اما برخورداری عشایر از این شاخص رفاهی کمتر از 30 درصد است؛ دسترسی به راه در کشور 98 درصد است اما برای عشایر کمتر از 30 درصد است؛ درصد مرگ و میر مادران باردار در کشور 0/15 درصد است اما در مورد جامعه عشایری این رقم به 3 درصد می‌رسد که متاسفانه عدد بسیار بزرگی است؛ میزان پوشش تلفن همراه در مناطق عشایری 35 درصد و در کل کشور 94 درصد است؛ میزان دسترسی به برق در مناطق شهری و روستایی حدود 90 درصد و در مناطق عشایری حداکثر 25 درصد می‌باشد.

بازماندگان از تحصیل

وی به موضوع تحصیل نیز اشاره کرد و گفت: درصد بازماندن از تحصیل در کشور 8 درصد است اما در مناطق عشایری به 60 درصد می رسد.

احمدی میرقائد با توضیح اینکه بازمانده از تحصیل یعنی کسانی که موفق به اخذ مدرک دیپلم نمی‌شوند، گفت: در مناطق عشایری متوسط سواد بالای 73 درصد است که از این مقدار، 90 درصد در سطح ابتدایی، 50 درصد در سطح متوسطه اول و حدود 35 الی 40 درصد در سطح متوسطه دوم است؛ یعنی هر چه به جلوتر می‌رویم این شاخص به‌شدت ریزش پیدا می‌کند که نشان می‌دهد فرزندان عشایر، علی‌رغم استعدادهای بسیار خوبی که دارند! نمی‌توانند خودشان را به سطح تحصیلات دانشگاهی برسانند!

وی اضافه کرد: در سایر موارد مانند شاخص های فرهنگی وضعیت اسفناک‌تر است و در بهترین وضعیت، دسترسی جامعه عشایری به شاخص‌های فرهنگی، 10 الی 15 درصد است که جای تلاش و کار بسیار دارد.

احمدی میرقائد اظهار داشت: در راستای همین مسائل در جامعه عشایری بود که آقای رئیس‎ جمهور در دستور یک ماه قبل خود، بر ضرورت توجه ویژه به جامعه عشایر تاکید داشتند.

تلاش‌های سازمان امور عشایر

سرپرست سازمان امور عشایر کشور گفت: این سازمان در جهت رفع  مشکلات در بین جامعه عشایری تلاش‌های گسترده‌ای انجام داده که این فعالیت‌ها مربوط به وظایف درون سازمانی و برون سازمانی می‌شود.

احمدی میرقائد توضیح داد: در حوزه وظایف درون سازمانی، دو وظیفه عمده بر عهده سازمان امور عشایر است که یکی حمایت از تولیدات عشایر و دیگری ارائه خدمات زیربنایی مانند احداث راه عشایری، تامین آب و برق و دیگر زیرساخت‌ها برای این قشر ارزشمند جامعه است.

 تنوع بخشی به تولیدات عشایر

وی عنوان کرد: در مباحث حمایت از تولید در جامعه عشایری، به‌ویژه در چند سال اخیر، اقدامات خوبی از جمله برنامه‌های مهمی برای ارتقای معیشت و افزایش درآمد عشایر انجام گرفته که در قالب یک برنامه مفصل که شامل چند طرح مختلف می‌شود، به دنبال تنوع بخشی به فعالیت‌های عشایر است تا بتواند باعث حفظ و نگه‌داشت جامعه عشایری باشد.

تولید زنجیره‌ای گوشت قرمز

احمدی میرقائد اعلام کرد: مهم ترین طرحی که سازمان امور عشایر از سال های گذشته (اما به صورت محدود و پایلوت) دنبال می کرد، تولید زنجیره ای گوشت قرمز است که اکنون جزو برنامه‌های محوری این سازمان است و کمک زیادی نیز به افزایش ضریب خوداتکایی کشور به گوشت قرمز خواهد کرد.

وی افزود: افزایش بهره‌وری دام، حمایت از تولید و افزایش درآمد عشایر، حفظ ذخایر ژنتیکی و دام مولد کشور، جلوگیری از خروج ارز و... از جمله مزایای اجرای این طرح خواهد بود.

افزایش 40 هزار تنی تولید گوشت قرمز کشور

سرپرست سازمان امور عشایر گفت: در این طرح بر اساس یک برنامه 5 ساله، با پروار بندی 7/5 میلیون راس دام در یک روند رو به رشد تا پایان سال 1407 حدود 40 هزار تن به تولید گوشت کشور اضافه خواهد شد؛ یعنی اگر در حال حاضر عشایر 200 هزار تن تولید سالانه دارند، با اجرای این طرح با همه جوانب و در صورت تامین منابع مالی آن، حدود 40 هزار تن به تولید گوشت قرمز اضافه خواهد شد.

احمدی میرقائد اضافه کرد: اجرای این طرح حداقل باعث افزایش 110 میلیونی درآمد خانوارهای عشایری می‌شود که موضوعی بسیار ارزشمندی است؛ برای عشایر ایجاد ارزش افزوده می کند و اجرای این طرح باعث بهره‌وری بیشتر برای عشایر و درآمد بیشتر و ارزش افزوده قابل ملاحظه‌ای برای آنها می‌شود. همچنین اجرای این طرح باعث خواهد شد تثبیت در جامعه عشایری و ایجاد شغل‌های جدید حداقل به میزان 124 هزار نفر خواهد شد.

منابع مالی

وی اظهار داشت: بر اساس برآوردها، برای اجرای این طرح، حدود 900 میلیارد تومان منابع دولتی نیاز دارد و همچنین نیاز به 27 هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات است که عمدتا منابع اعتباری آن نیز در بودجه‌ها دیده شده است.

صنایع دستی

احمدی میرقائد در ادامه گفت: از جمله مهم‌ترین پتانسل‌های موجود در جامعه عشایری، صنایع دستی است و همان طور که اشاره شد، 35 درصد از صنایع دستی کشور را عشایر تولید می‌کنند، اما در سال‌های اخیر به دلایلی تولید صنایع دستی و بازارهای این محصولات کمتر شده است که سازمان امور عشایر برنامه‌هایی برای احیای تولید این محصولات دارد و در صورت تامین منابع مالی و اجرای این طرح نیز حدود 20 میلیون تومان به میزان درآمد خانوارهای عشایری اضافه خواهد شد.