«غار کرفتو» میراثهزارساله کردستان در آستانه نابودی است
یادگارینویسیها روی دیوارها آنقدر زیاد شده که حکاکیهای باستانی را پوشانده است / متاسفانه هیچ راهنمایی داخل غار برای محافظت و هدایت مردم نیست / عدم وجود آلاچیقهای تفریحی باعثشده بازدید کنندگان با روشن کردن آتش در دامنه غار دهانههای ورودی را سیاه و بدشکل کند.
آثار باستانی هر کشوری شناسنامه و هویت یک سرزمین محسوب میشوند، اما بیتوجهی به میراثفرهنگی در کشور بحثی اسفبار است و این بیتوجهی تنها مختص استان و یا شهر خاصی نیست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، استان کردستان از نظر میراثفرهنگی، گنجینههای باستانی فراوانی را در دل خود جای داده است که یکی از این گنجینهها غار تاریخی کرفتو در ۷۴ کیلومتری شرق شهرستان سقز و در نزدیک شهر زرینه اوباتوست.
غار دستکند کرفتو در ۲۰ بهمن ماه سال ۱۳۸۱ به شماره ۳۳۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده ولی با وجود اینکه تمامی شرایط برای ثبت جهانی را دارد هنوز قدمی برداشته نشده است.
این غار در دورههای مختلف برای استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخرهای در چهار طبقه، در دل کوه حفر شده است که در هر طبقه علاوه بر ایجاد اتاقهای تو در تو، با پنجرهها و نور گیرهایی به فضای بیرونی ارتباط دارد.
در طبقهٔ نخست این غار و درست روی دیوار یکی از دالانهای ورودی، نام یکی از مستشرقان روسی خانیکف حکاکی شده است؛ او در سال ۱۹۱۷ میلادی وقتی برای دیدن این غار آمده بود، نامش را روی این دیوار حک کرد. البته حالا بهسختی میتوان این حکاکی را دید، چون زیر رنگهای آبی و قرمز اسپریها پنهان شده است.
بخش جذاب دیگر این غار، دهلیزی است که براساس گمان باستانشناسان، محلی برای نگهداری زندانیها و یا اصطبل حیوانات بوده است که سوراخهای بزرگ ایجاد شده در دیوار که به نظر، محل نصب میخهای بزرگ بوده، این احتمال را که این دهلیز محل نگهداری حیوانات بوده است، تقویت میکند.
طبقهٔ سوم غار که افراد زیادی برای دیدن آن علاقه نشان میدهند، معبد این بنای بزرگ دستکند است که بهخاطر کتیبهٔ «هراکلس» یا «هرکول» به معبد الههٔ یونان نسبت داده میشود.
در ورودی این طبقه، کتیبهای وجود دارد که روی آن به خط باستانی یونانی نوشته شده است: «اینجا معبد هراکلس است، باشد که در آن هیچ پلیدی راه نیابد». ترجمهٔ دیگری نیز برای بخش دوم این کتیبه پس از اصلاح باستانشناسان وجود دارد، به این شرح که «اینجا معبد هراکلس است، هر که به آن وارد شود در امان است.»
طبقهٔ چهارم غار کرفتو بهترین دید را به کوه مقابل دارد که به روایت مردم محلی، دارای شمایل سه دختر و یک مرد خیاط است.
زمانی تالارهای طبیعی این غار، زیستگاه خفاشها بوده است و حتی تالاری به این نام وجود دارد؛ اما بهدلیل نصب چراغها و روشن شدن این بخش، خفاشها این تالار را ترک کردهاند.
بر روی دیوار برخی از اتاقهای طبقات غار در راهروهای عبوری آن تصویرهایی به صورت خلاصه شده از جانوران در گیاهان وجود دارد، اما یادگارینویسیها روی این دیوارها آنقدر زیاد شده که حکاکیهای باستانی را پوشانده است، حتی بر روی کتیبه تاریخی آن که یکی از موارد برای ثبت جهانی آن است یادگاری نوشته شده است؛ بهگونهای که برای دیدن آنها یا باید از ذرهبین استفاده کرد یا انگشت اشارهٔ یک راهنما به کمک بیاید.
غار باستانی کرفتو راهروهای پیچ در پیچی دارد و تاکنون ۷۵۰ متر از ستون فقرات بخش طبیعی آن شناسایی شده است و بهطور کلی، برای دیدن این غار باستانی باید حدود سه تا چهار ساعت زمان صرف کرد ولی متاسفانه هیچ راهنمایی داخل غار برای محافظت و هدایت مردم نیست.
وجود پلههای آهنی نمای این آثار تاریخی را نیز نامناسب نشان میدهد و همچنین عدم وجود آلاچیقهای تفریحی باعثشده بازدید کنندگان با روشن کردن آتش در دامنه غار دهانههای ورودی را سیاه و بدشکل کند.
غار تاریخی و زیبای کرفتو در کردستان را میتوان آیینهای تمام نما از زندگی با درایت گذشتگان در شرایط سخت دانست، در بازدید از غار تاریخی کرفتو، چگونگی زیستن بشر در هزاران سال پیش در ذهن انسان مجسم میشود.
آثار باستانی و بناهای تاریخی بخشی از اقتصاد مقاومتی کشور ما هستند که توجه ویژهای را از سوی مسئولان میطلبد. غار کرفتو فقط متعلق به شهر دیواندره و مردم دیواندره نیست بلکه به تمام کُردستان و ایران تعلق دارد.