وضعیت بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان وخیم است

ایلنا: دریاچه زریوار مریوان، به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین جهان، وضعیت نامناسبی دارد و نیازمند توجه جدی مسئولان است.

به گزارش خبرنگار ایلنا در سنندج، دریاچه زریوار یکی از منحصر به فرد‌ترین دریاچه‌های آب شیرین در جهان به شمار می‌رود که در سه‌ کیلومتری‌ شمال‌ باختری‌ مریوان‌ قرار داد.

وجود این دریاچه در میان جنگل‌های انبوه و زیبای بلوط و گونه‌ها مختلف درختان جنگلی، سرزمین باشکوهی را در غرب ایران پدید آورده است و آن را از دیدگاه جهانگردی و سیاحتی به عنوان مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری غرب کشور تبدیل کرده است.

این دریاچه به دلیل آسیب‌های فراوان که چند سال گذشته بر آن وارد شده، در معرض خطرات جدی قرار گرفته است.

آب شیرین این دریاچه طی سالیان گذشته از چشمه‌های خود جوشی که در کف دریاچه وجود داشت تأمین می‌شد، اما امروزه دیگر اکثر چشمه‌های کف دریاچه جوشش ندارند و نمی‌توانند آب را به بالا هدایت کنند؛ این در حالی است که طی چند سال اخیر با سرازیر شدن رسوب و گل و لای انباشته شده در زیر دریاچه، راه خروج این چشمه‌ها مسدود شده و بقیه آن‌ها نیز با خطر جدی مواجه شده است.

فاضلاب، مهم‌ترین عامل موثر بر آلودگی دریاچه زریوار

معاون فنی اداره کل حفاظت و محیط زیست استان کردستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در سنندج، با اشاره به وضعیت این جاذبه طبیعی و گردشگری اظهار داشت: در حال حاضر مهم‌ترین عوامل موثر بر آلودگی دریاچه زریوار از نظر زیست محیطی، ورود پساب حاوی کود و فضولات دامی در فصل بارندگی از طرف روستاهای ضلع غربی، ورود غیر مستقیم قسمتی از فاضلاب انسانی مناطق مسکونی شهر مریوان و روستاهای اطراف همراه با رسوبات و پساب کشاورزی اراضی پیرامون دریاچه است.

شهاب محمدی تصریح کرد: ورود فاضلاب روستاهای اطراف زریوار از یک سو و ورود فاضلاب قسمتی از شهر مریوان در سال‌های گذشته به این دریاچه و رسوبات ناشی از حوضه باعثشده که چشمه‌های خود جوش کف این نگین درخشان که منبع اصلی آب آن به شمار می‌رود، کم آب شود.

وی در ادامه از ساماندهی فاضلاب‌های ورودی به دریاچه خبر داد و افزود: از جمله اقداماتی که توسط شرکت آبفار(آب و فاضلاب روستایی کردستان) در راستای حفاظت از این اثر طبیعی صورت گرفته است، ایجاد شبکه جمع آوری و هدایت فاضلاب روستاهای ضلع غربی این دریاچه بوده که امیدواریم در آینده نزدیک کلکتور اصلی نیز راه اندازی و شاهد هدایت کل فاضلاب انسانی این روستا‌ها به سمت تصفیه خانه باشیم.

محمدی با بیان اینکه متولی اصلی فضلاب این دریاچه، آب و فاضلاب شهری و روستایی است، گفت: شبکه بندی آب فاضلاب تهیه شده، اما کلکتور اصلی به علت کمبود اعتبارات راه اندازی نشده است.

وی بیان داشت: سازمان محیط زیست استان نیز در این فاصله زمانی اقدام به تعبیه لاگون‌های تصفیه فاضلاب در مبادی خروجی روستاهای اطراف دریاچه کرده است؛ به صورتی که در حال حاضر از ورود فاضلاب مستقیم به وسیله لاگون‌ها جلوگیری شده است.

معاون فنی اداره کل حفاظت و محیط زیست کردستان در ادامه سخنانش گفت: براساس آمار و اطلاعات اخذ شده از شرکت آب منطقه‌ای کردستان، حجم آب دریاچه زریوار در سال ۸۲ به طور میانگین ۴۱ میلیون متر مکعب بود که این میزان در طول ۱۰ سال اخیر و با ورود آب از حوزه رودخانه قزلچه سو به۴۲ میلیون متر مکعب رسید.

محمدی افزود: به دلیل بند انحرافی و ورود آب از رودخانه قزلچه سو حجم آب تاحدودی تغییری نیافته اما رسوب و ورود احتمالی آلاینده‌ها از این منطقه اجتناب ناپذیر است.

وی یادآور شد: براساس آمار و اطلاعات موجود از مطالعات صورت گرفته، حیات وحش تالاب زریوار، شامل ۶۶گونه پرنده بومی و مهاجر، ۳۲ گونه پستاندار، ۱۳ گونه خزنده، ۱۲ گونه ماهی و۲۵۷ گونه گیاهی دراین منطقه شناسایی شده است. نیزارهای حاشیه دریاچه نیز روز به روز در حال افزایش است و با این روند تا چند سال آینده اثری از دریاچه زریوار باقی نخواهد ماند؛ متأسفانه این نیزار‌ها در چند سال اخیر توسط افرادی نا‌شناس بار‌ها به آتش کشیده شده‌اند که این خود، تهدیدی برای به خطر انداختن زندگی جانداران داخل دریاچه و زیبایی خدادادی آن است.

دولت نهم نتوانست زریوار را در کنوانسیون رامسر ثبت کند

براساس این گزارش، در سفر نخست هیئت دولت نهم به استان کردستان مصوب شده بود که دریاچه زریوار به عنوان تالاب در کنوانسیون رامسر ثبت شود، اما متاسفانه تاکنون این مصوبه عملی نشده است.

همواره طی سال‌های اخیر زمزمه پیوستن دریاچه زریوار به کنوانسیون بین‌المللی رامسر مطرح بوده است، موضوعی که در صورت تحقق می‌تواند زمینه حفظ و حراست از این اکوسیستم آبی را بیش از پیش فراهم کند.

محمدی در ادامه سخنانش با بیان اینکه مقدمات اولیه برای پیوستن زریوار به این کنوانسیون جهانی صورت گرفته است، گفت: براساس پیگیری‌های انجام شده در طول دو سال اخیر، فرم‌های مربوط به ثبت تالاب زریوار به دبیرخانه کنوانسیون رامسر ارسال شده است، اما به دلیل برخی مشکلات مجددا این فرم جهت اصلاح به سازمان ارسال شده است.

وی با بیان اینکه با الحاق دریاچه به کنوانسیون رامسر، زریوار به عنوان یک ذخیره‌گاه بین‌المللی و جهانی مطرح خواهد شد، افزود: با معرفی این اکوسیستم به جهان می‌توان راهبردی صحیح برای حفاظت بیشتر از این دریاچه اتخاذ کرد؛ موضوعی که در صورت تحقق می‌تواند نگاه گردشگران را به سمت کردستان بیش از پیش جلب کند.

محمدی ادامه داد: حفاظت از تنوع زیستی، حذف یا کاهش سیستمی تهدیدات و احیا و پایداری ارزش‌های طبیعی تالاب برای انتفاع نسل فعلی و نسل‌های آتی و جلب حمایت‌های مادی و معنوی در سطح بین‌المللی برای حراست و حفاظت از دریاچه به عنوان یک اکوسیستم منحصر به فرد، از مزایای این الحاق است

معاون فنی اداره کل حفاظت و محیط زیست استان کردستان خاطرنشان کرد: با ثبت این دریاچه در کنوانسیون رامسر، علاوه برحفاظت از آن، زمینه رشد و ارتقاء تالاب فراهم و ارزش و اعتبار آن در سطح جهان، به عنوان میراثبین المللی دوچندان می‌شود.

مشکلات زریوار بسیار زیاد است به طوری که تعدد مدیریت بر دریاچه زریوار، ناهماهنگی میان نهاد‌ها، خشکسالی، نبود مشارکت‌های مردمی، مدیریت ناصحیح آب در بخش کشاورزی و… همه دست به دست هم داده‌اند تا دریاچه را روز به روز به مرگ نزدیک‌تر کنند.

بدون شک می‌طلبد که شخص رئیس محیط زیست کشور با ‌‌نهایت درایت و تدبیر عهده دار رسیدگی به مشکل نابودی این دریاچه شود و آن را در اولویت‌های برنامه‌های خود قرار دهد.

همچنین مسوولان استانی نیز، با دیدی واقع گرایانه چاره‌ای اساسی برای احیای مجدد آن بیاندیشند و شرایط و تسهیلات لازم را برای گسترش توریسم و گردشگری در دریاچه فراهم آورند.

و اما سخن آخر؛ ساماندهی و نجات دریاچه زریوار از وضعیت فعلی می‌تواند علاوه بر حفظ شرایط توریستی شهرستان مریوان زمینه‌های بهره برداری از آن برای افزایش شمار گردشگران با تأمین زیرساخت‌های لازم در استان کردستان را فراهم و در نتیجه شاهد توسعه هرچه بیشتر این استان نیز باشیم.

گزارش از: «شیلان صلواتی»