با خون، مدفوع و ادرار بیماران سروکار داریم ولی دیده نمی‌شویم!/ از هفت شهید سلامت تا عدم پرداخت حق بهره‌وری

حبیب الله فاضلیان دهکردی (دبیر جامعه آزمایشگاهیان بالینی کشور) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، در ارتباط با مشکلات و معضلات این قشر از کارکنان حوزه درمان می‌گوید: جامعه آزمایشگاهیان که به عنوان سپیدپوشان گمنام جبهه سلامت شناخته می‌شوند، همواره از گمنامی رنج برده‌اند و متاسفانه این گمنامی و بی‌توجهی، حتی در شرایط کرونا نیز برقرار است. به واسطه همین دیده نشدن‌هاست که این قشر فرهیخته و موثر در پروسه درمان، سالهای سال است که از امتیازات سایر همکاران حوزه درمان، محروم مانده‌اند.

در خط مقدم ابتلا قرار داریم!

وی ادامه می‌دهد: ما آزمایشگاهیان در بحران کرونا مانند هر بیماری خطرناک دیگری، در خط مقدم مواجهه و ابتلا قرار داریم؛ یعنی همه مراجعه‌کنندگان به نظام درمان در صورتی که مشکوک به کرونا باشند، اول باید به آزمایشگاه مراجعه کنند. بنابراین همه نمونه‌هایی که برای ما می‌آید، می‌تواند حامل ویروس کرونا باشد و همکاران ما را آلوده کند. تفاوتی که با سایر همکاران حوزه درمان داریم این است که آن‌ها بعد از تشخیص ما که بیمار کرونا دارد یا نه، تکلیفشان را بهتر می‌دانند اما ما باید همه مراجعه‌کنندگان را آلوده فرض کنیم. پیش پا افتاده‌ترین مطلب این است که همکاران ما مجبورند روزی ۴۰ تا ۵۰ بار دست‌های خود را بشورند و ضدعفونی کنند یا روزی چند بار ماسک خود را عوض کنند. همین خطرات موجب شده که بچه‌های آزمایشگاهی، هزینه‌های بسیار بدهند؛ حداقل ۷ نفر از اعضای جامعه آزمایشگاهیان بر اثر ابتلا به کرونا در محل کار، شهید سلامت شده‌اند و تعداد وسیعی نیز به کرونا آلوده شده و سپس درمان شده‌اند.

به گفته وی، آزمایشگاهیان انتظار دارند در این شرایط که به همه کادر درمان و نقش آنها در مهار کرونا توجه می‌شود، دیده شوند و زحمات پشت صحنه آنها نیز در نظر گرفته شود.

فاضلیان دهکردی با بیان اینکه فقط همچنان بحث پزشک است و پرستار و ما آزمایشگاهیان دیده نمی‌شویم؛ ادامه می‌دهد: از مقام معظم رهبری نهایت تشکر را داریم که در این بحران، تنها فردی بودند که زحمات آزمایشگاهیان را دیدند و در یکی از پیام‌های تشکر خود، از آنها قدردانی کردند.

عدم بهره‌مندی از مزایای مزدی

اما مشکلات اصلی این قشر به نظام پرداخت و عدم بهره‌مندی از برخی مزایای مزدی برمی‌گردد؛ دهکردی می‌گوید: پیش از این در مورد آیین‌نامه سخت و زیان‌آور و بازنشستگی پیش از موعد آزمایشگاهیان، مرارت بسیار متحمل شدیم و سال‌ها دوندگی کردیم. مصوبه‌ای هیات دولت تصویب کرده بود که در آن از کلمه‌ی «تکنیسین آزمایشگاه» استفاده شده و قید شده بود که تکنیسین‌ها مشمول مشاغل سخت و زیان‌آور می‌شوند؛ با این آیین نامه، قاطبه‌ی کارکنان آزمایشگاه‌ها یعنی کاردان‌ها، کارشناس‌ها و کارشناس‌های ارشد از حیطه شمول خارج شدند و فقط دیپلمه‌هایی که برای شش ماه یا یک سال دوره آزمایشگاه دیده بودند، مشمول می‌شدند که ما سال‌ها دوندگی کردیم تا توانستیم مصوبه دیگری از هیات دولت بگیریم و کلمه تکنیسین را در آن حذف کنیم. اکنون هم در مورد بحث ارتقای بهره‌وری کارکنان آزمایشگاه‌ها، همان دشواری‌ها را داریم.

وی ادامه می‌دهد: در اجرای قانون ارتقای بهره‌وری، کارکنان آزمایشگاه‌ها از قلم افتاده و محروم شده‌اند. با اینکه آزمایشگاهیان جزو گروه بالینی هستند و باید مشمول قانون ارتقای بهره‌وری شوند اما این مزایا سالهاست که به این قشر فرهیخته پرداخت نمی‌شود و به جای عذرخواهی، استفای حق و تلافی، بهانه‌هایی می‌آورند تا از قانون فرار کنند؛ مثلاً می‌گویند شما بالینی نیستید! اگر مایی که روزانه با آلودگی‌های بیماران شامل خون، ادرار و مدفوع آن‌ها سروکار داریم، بالینی نباشیم، پس چه گروهی از کادر درمانی کشور، کادر بالینی است؟! روز دیگر می‌گویند فقط آزمایشگاهیانی که در بیمارستان‌ها کار می‌کنند، مشمول می‌شوند که این تمایزگزاری نیز نشانه تبعیض و ظلم است؛ خواسته ما روشن است: بایستی همه آزمایشگاهیان بالینی در سراسر کشور، مشمول آیین‌نامه ارتقای بهره‌وری شوند تا بتوانند با انگیزه و کارایی بیشتر به مردم خدمت‌رسانی نمایند.

به گفته وی، وقتی آزمایشگاهیان احساس ظلم و تبعیض می‌کنند و می‌بینند برای دیگران ارتقای بهره‌وری پرداخت می‌شود ولی برای آنها نه، چطور می‌توانند این کار دشوار را در زمان بحران کرونا، با کیفیت انجام بدهند؟!

ممانعت از بکارگیری نیروهای غیرمتخصص

فاضلیان دهکردی خواسته دیگر جامعه آزمایشگاهیان بالینی را ممانعت از بکارگیری نیروهای غیرمتخصص در برخی آزمایشگاه‌ها می‌داند و می‌گوید: در برخی آزمایشگاه‌های کشور، افرادی که صلاحیت کار را ندارند –نه تحصیل آکادمیک دارند و نه دوره طرح و کارآموزی گذرانده‌اند- از رشته‌های تحصیلی نامرتبط مانند کتابداری، تاریخ، جنگلداری یا چنین رشته‌هایی، بعد از گذراندن کلاس‌های محدودی که شبیه بنگاه معاملاتی هستند، به کار گرفته می‌شوند. این بکارگیری بیشتر در بخش خصوصی است و این افراد با دستمزدهای بسیار پایین و با ثمن بخس، استثمار می‌شوند و جای بچه‌های آزمایشگاهی را می‌گیرند؛ درحالیکه وزارت بهداشت باید اقدام به صدور کارت صلاحیت برای کارکنان آزمایشگاه نماید و اجازه ندهد هر کسی در آزمایشگاه‌های کشور مشغول به کار شود؛ تشکل صنفی ما نیز در این امر آماده همکاری با وزارتخانه است.

وی ادامه می‌دهد: هر نوع جواب آزمایش اشتباه یا مخدوشی که توسط نیروهای بدون صلاحیت، به دست بیمار داده می‌شود، هم اطمینان و عملکرد صحیح نظام سلامت را تهدید می‌کند و هم جامعه آزمایشگاهیان کشور را زیر سوال می‌برد؛ بنابراین وزارت بهداشت باید به این مهم توجه کند.

فاضلیان دهکردی در پایان می‌گوید: ما جامعه آزمایشگاهیان، گمنامیم و دیده نمی‌شویم؛ حتی الان که کرونا آمده و همه در حال تقدیر از کادر درمان هستند، باز هم ما دیده نمی‌شویم؛ ما حتی یک روز در تقویم نداریم، علیرغم اینکه بارها درخواست کرده‌ایم ۳۰ فرودین که زادروز حکیم جرجانی است، به عنوان روز آزمایشگاه در تقویم رسمی مملکت درج شود. توقع ما این است که در این شرایط بحرانی که همکاران من هر روز در معرض ابتلا به ویروس مرگبار کرونا هستند، تبعیض در نظام پرداختی درمان از بین برود و جامعه آزمایشگاهیان نیز به مانند سایر گروه‌های درمانی از مزایایی مانند ارتقای بهره‌وری بهره‌مند شوند.