بحران "کرونا" و افزایش ۶۰ میلیونی جمعیت کودکان فقیر/ اشتغال ۲۱۸ میلیونی کودکان در جهان

به گزارش ایلنا، «روزبه کردونی» با اشاره به تاثیر بحران‌های اقتصادی، بیماریهای عالمگیر و... بر تشدید کار کودک، گفت: باتوجه به اینکه کار کودک با بحرانهایی نظیر مشکلات اقتصادی، فقر، مهاجرت، حاشیه‌نشینی و کارغیررسمی پیوند خورده است، باید نسبت به تاثیرات بحرانهای عالمگیر مانند کرونا بر تشدید کار کودک بسیار نگران باشیم. این نگرانی جدی وجود دارد که شاهد وخیم‌تر شدن پدیده کار کودک باشیم.  

کرونا کار کودک را تشدید می‌کند

رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی با اشاره به گزارش‌های بین‌المللی عنوان کرد: پیش‌بینی می‌شود که به دلیل اثرات گسترده اقتصادی کروناویروس، 500 میلیون نفر به تعداد فقرا افزوده و بیش از 60 میلیون کودک به تعداد کودکانی که در فقر شدید بسر می‌برند، اضافه شود.

وی ادامه داد: همچنین پیش بینی میشود 34 درصد به میزان فقر کارگران غیررسمی افزوده شود که همه این آمارها به معنای وخیمتر شدن مساله کارکودک است.

دبیر سابق شورای حمایت اجتماعی از کارکودکان در ادامه اظهار داشت: خانوارهایی که در این ایام با شوک‌های اقتصادی و از دست شغل مواجه شده‌اند بویژه افرادی که شغل خود را در اقتصاد غیررسمی از دست داده‌اند، در صورت نیاز فوری به بودجه احتمالاً در معرض خطر بیشتری قرار خواهند گرفت.

کودکان کار و خیابان به قهرمان و ترحم نیاز ندارند

رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه کودکان کار و خیابان نه به ترحم نیاز دارند نه به قهرمان گفت: حمایت از کودکان کار و خیابان  به رویکردهای قهرمانانه و ناجی‌گونه نیاز ندارد بلکه باید با شکل‌گیری یک ائتلاف فراگیر و همه جانبه، فهم دقیق از ابعاد پیچیده موضوع، اتخاذ تدابیر و راهکاری کارآمد، تدوین سیاست‌های هدفمند و اجرا و ارزیابی دقیق سیاستها به سمت کنترل و کاهش کار کودک گام برداشت. 

اعطای تابعیت به فرزندان پدران خارجی؛ تجربهای موفق

کردونی در ادامه به تصویب قانون اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی اشاره کرد و گفت: تبعیض اشکاری که در ماده 976 قانون مدنی وجود داشت و زنان ایرانی را از حق مسلمشان که همان کسب تابعیت فرزندانشان از طریق نسب مادری بود، محروم می‌کرد، با تلاش گسترده پژوهشگران، کنشگران مدنی، فعالین رسانه‌ای و پیگیریهای طاقت فرسای شریعتمداری وزیر رفاه اصلاح شد‌ تا پس از هشت دهه، برای اولین بار شرایط قانونی برای کسب تابعیت فرزندان زنان ایرانی مهیا شود. 

کردونی با بیان اینکه این تجربه موفق سیاستگذاری می‌تواند یک الگوی تعمیم یافته برای سایر همکاریهای هدفمند جامعه مدنی، محافل دانشگاهی و نهادهای حکومتی باشد اظهار داشت: موفقیت یک تغییر و اصلاح سیاستی نیازمند سه ضلع شکل‌گیری آن به یک مطالبه عمومی، وجود پشتوانه علمی و قانونی و همراهی نهادهای حکومتی و تصمیم گیر است.

وی در ادامه گفت: تلاش‌های مستمر دو دهه اخیر دغدغه‌مندان برای اصلاح این قانون تبعیض‌آمیز هربار بدلیلی با شکست مواجه می‌شد اما پس از حضور محمد شریعتمداری در وزارت رفاه و پیگیری‌های 15 ماهه و مذاکرات طاقت فرسا با نهادهای مختلف، سرانجام این تبعیض و بی‌عدالتی آشکار قانونی علیه جمعی از کودکان این مرزوبوم از بین رفت و با تصویب آیین‌نامه «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» زحمات و تلاشهای همه افرادی که در این مدت برای رفع این بی‌عدالتی و تبعیض از چهره مظلوم هزاران نفر از کودکانمان گام برداشتند، به سرانجام رسید. 

کردونی در ادامه گفت: این تجربه موفق سیاستگذاری می‌تواند در سایر عرصه‌های مرتبط با کودکان بویژه در سیاست‌های مقابله با کارکودک تکرار و انجام شود. 

 وجود تعاریف مختلف از پدیده کودکان کار و خیابان 

کردونی در خصوص مفاهیم مرتبط با  کودکان کار و خیابان گفت: تعاریف مختلفی در این حوزه وجود دارد؛ برای مثال اشتغال کودک به معنای اشتغال کودکی است که در بازار کسب و کار حضور دارد و دستمزد می‌‌گیرد و پاره وقت یا تمام وقت، قانونی یا غیر قانونی فعالیت می‌کند یا در تعریف کار کودک می‌توان گفت استخدام کودک به طوری که توانایی حضور در مدرسه را به طور منظم نداشته باشد و از لحاظ جسمی و روحی و اجتماعی برای کودک مضر باشد.

وی در بیان تعاریف دیگر مرتبط با کار کودک، گفت: کار خطرناک کودک یا ‌بدترین اشکال کار کودک نیز شامل مواردی نظیر کلیه اشکال بردگی یا شیوه‌های مشابه بردگی، از قبیل فروش و قاچاق کودک، بندگی به علت بدهی و رعیتی و کار با زور یا اجباری، از جمله‌استخدام به زور ، استفاده، فراهم کردن یا عرضه کودک برای روسپی‌گری، تولید زشتنگاری یا اجراهای زشت نگارانه استفاده، فراهم کردن یا عرضه کودک برای فعالیت‌های غیرقانونی، به ویژه برای تولید و قاچاق مواد مخدر است.

کردونی تصریح کرد: در این تعاریف همچنین کودکان خیابانی به معنی کودکانی که در خیابان زندگی می‌کنند و می‌خوابند است و کودکان در خیابان به معنای کودکانی که در خیابان کار می‌کنند و شب به محیط خانه و خانواده بازمی‌گردند، تعبیر می‌شود.

وی در این خصوص تاکید کرد: حتما باید دقت شود که این مفاهیم نظری با هم همپوشانیهای فراوانی دارند اما سیاستگذاران و پژوهشگران باید دقت کنند که مواجه با هرکدام از این واقعیتهای اجتماعی نیازمند رویکرد و سیاستگذاری دقیق است.  

اشتغال ۲۱۸ میلیونی کودکان در جهان

کردونی در خصوص آمار جهانی کودکان کار نیز گفت: طبق آخرین گزارش‌های منتشر شده برآورد می‌شود تعداد کودکان در اشتغال حدود 218 میلیون نفر باشد که از این تعداد 152 میلیون آنها درگیر کار کودک هستند و از این 152 میلیون نفر نیز حدود 73 میلیون نفر در بدترین اشکال و خطرناکترین جنبه‌های کار کودک اسیر هستند. 

آمادگی برای حمایت از پژوهشهای مرتبط

دستیار وزیر تعاون کار ورفاه اجتماعی در پایان اظهار داشت: با دستور و تاکید وزیر رفاه نهادهای پژوهشی وزرات تعاون کار ورفاه اجتماعی از پژوهش‌هایی حوزه کودکان کار و خیابان حمایت خواهند کرد.