رییس هیات مدیره تعاونی لنجداران استان بوشهر مطرح کرد؛
برخورد ناشایست ماموران دولت امارات با لنجداران ایرانی/حرفه لنج‌داری در حال مرگ تدریجی است
رییس هیات مدیره تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر با اشاره به تاثیر ویرانگر افزایش نرخ ارز بر کار و معیشت لنجداران استان بوشهر، گفت: براساس مصوبه هیات دولت از ابتدای سال قرار بود به لنج‌ها سوخت یارانه‌ای بدهند. اما در عمل سوخت را دارند به نرخ آزاد و لیتری ۹۰۰۰ تومان عرضه می‌کنند. این امر شناورهای ما را زمین‌گیر کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مدتی پیش کلیپی در شبکه‌های مجازی دست به دست شد که در آن تعدادی از لنجداران بندر گناوه، داد و فغانشان از زمین‌گیر شدن لنج‌هایشان به خاطر عدم دسترسی به سوخت ارزان و گران بودن سایر هزینه‌های مرتبط با حرفه‌شان به آسمان رفته بود و از اینکه حتی پول خرید ساده‌ترین مایحتاج روزانه خانواده‌شان را ندارند، حکایتی آشنا از روزگار این روزهای بسیاری از مردم ایران.
سوخت را نه به قیمت یارانه‌ای بلکه به نرخ آزاد ۹۰۰۰ تومان به لنجداران می‌دهند
این مسائل و مشکلات را در گفتگویی مفصل با سیدعلی موسوی گمارانی (رییس هیات مدیره تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر) در میان گذاشتیم. وی در ابتدای صحبتش، پیرامون وضعیت سوخت لنجداران اظهار داشت: براساس مصوبه هیات دولت از ابتدای سال قرار بود به لنج‌ها سوخت یارانه‌ای بدهند. اما در عمل سوخت را به نرخ یارانه‌ای که ندادند هیچ، بلکه به نرخ آزاد و لیتر سوختی ۹۰۰۰ تومان عرضه شد. این امر موجب زمین‌گیر شدن و جلوگیری از فعالیت شناورها شده است.
وی ادامه داد: اخیرا گفته شده که مسافت سفر در آب‌های داخلی محاسبه شود تا براساس آن، سوخت به قیمت یارانه داده شود. از بندر گناوه تا دبی ۴۰۰ مایل دریایی است. از این میان، حدود ۲۰ مایل فاصله ابوموسی تا دبی است بنابراین، تقریبا ۵ درصد از این سفر دریایی در آب‌های خارجی قرار دارد اما در محاسبات مسئولان، این میزان را ۳۰ درصد گرفته‌اند. ما با ادله و مدرک، می‌توانیم این میزان ۵ درصدی را اثبات کنیم که فقط شامل آب‌های مجاور امارات متحده عربی می‌شود.
۵۴ میلیون تومان؛ هزینه سوخت سفر دریایی یک لنج بین گناوه و دوبی
موسوی در خصوص فرمول فائو که سابقا برای محاسبه میزان سوخت مصرفی به کار می‌رفت، به انتقاد از فرمول جدید من‌درآوردی مسئولان پرداخت و گفت: با فرمول فائو و براساس محاسبه سرعت (لنج)، قدرت (موتور لنج) و مسافت، حواله سوخت را محاسبه می‌کردند. بعدا مقامات ایرانی آمدند این فرمول را کنار گذاشتند و یک فرمول من‌درآوردی ابداع کردند. با فرمول جدید، از سوختی که سابقا (و طبق فرمول فائو) به هر لنج داده می‌شد، بین ۳۵ تا ۴۰ درصد کاستند. به‌علاوه، با توجه به اختلاف محاسبه ما با مقامات رسمی بر سر میزان آب‌های داخلی، از سوخت باقی‌مانده، ۳۰ درصد آن نیز به صورت بانکرینگ (دلار به نرخ آزاد) تخمین زده می‌شود. براساس حواله سوختی که با سیستم فائو به لنجداران داده می‌شد تا ۳ میلیون هزینه می‌شد اما اکنون با محاسبه جدید، ۵۴ میلیون تومان تقریبا هزینه سوخت هر لنج در یک سفر دریایی (از گناوه تا دوبی) می‌شود. این طرح جدید برای محاسبه سوخت، قابلیت اجرایی ندارد.
با افزایش نرخ ارز، مغازه‌دار برای خرید کالا باید چند برابر سابق سرمایه داشته باشد
رییس هیات مدیره تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر با بیان این نکته تلخ که از تعداد لنج‌هایی که بتوانند به سفر دریایی بروند، بسیار کاسته شده، گفت: شاید در دبی، به سختی بتوان ۱۵ لنج ایرانی از استان بوشهر را یافت.
وی دلیل این امر را در افزایش شدید نرخ ارز و متقابلا، کاهش قدرت خرید مردم دانست و به تاثیرات آن در شهر محل سکونت خود، یعنی گناوه پرداخت و عنوان داشت: مغازه‌دارهای گناوه و بوشهر توان آوردن کالا را ندارند. درهم اکنون نزدیک به ۵ هزار تومان قیمت دارد درحالیکه تا همین سال قبل، بین ۸۰۰ الی ۹۰۰ تومان بود. مغازه‌دار باید بتواند چند برابر سرمایه‌ای را که در گذشته داشت جمع‌آوری کند تا بتواند کالا وارد کند.
برخورد ناشایست ماموران دولت امارات با لنجداران ایرانی
به‌نظر می‌رسد برخوردهای آزاردهنده برخی ماموران کشورهای همجوار ایران با شهروندان ایرانی قرار نیست تمام شود. به گفته این لنج‌دار اهل گناوه، دولت امارات و ماموران مرزبانی آن برخورد بسیار ناشایستی با شاغلان لنج‌های ایرانی دارند و هزینه‌های بسیار زیادی برای آنها می‌تراشند. ملوانان و لنجداران ایرانی این مسیر را با دلهره طی می‌کنند. وقتی آنها به دهانه (مثلا بندر دبی) امارات می‌رسند بین ۱۰ الی ۱۲ روز نگاه داشته می‌شوند و فقط آنهایی که حامل میوه و تره‌بار، آب معدنی، خشکبار و محصولاتی نظیر این هستند، بی‌نوبت وارد می‌شوند. لنج‌های خالی باید مدت‌ها در نوبت برای اجازه ورود باقی بمانند. در آنجا نه اسکله‌ای وجود دارد و نه لنگرگاهی.
این انتظار، یک انتظار ساده چندروزه نیست چراکه امواج دریا تکان‌های شدیدی را برای لنج به همراه دارند و لنج را همچون یک گهواره، این‌سو و آن‌سو می‌کنند. بسیاری از ملوانان طی این مدت براثر ضربه و برخورد با در و دیوار لنج، بدنشان به‌شدت کوفته و پر از جراحت می‌شود، زخم‌هایی که تا بعد از بازگشت آنها از سفر روی بدنشان باقی مانده است.
هزینه سرسام‌آور اقامت در دبی، گمرگ و... همزمان با کاهش قیمت کرایه حمل و نقل دریایی
اما تاثیر افزایش نرخ ارز بر لنجداران و ملوانان قرار نیست به سوخت و یا کسادی بازار گناوه و بوشهر محدود شود. هزینه‌های اقامت لنجداران ایرانی در امارات سرسام‌آور شده است. وی عنوان کرد: سابقا یک لنج از زمان ورود تا خروج به طور میانگین ۱۶ میلیون تومان (بیست‌هزار درهم) هزینه داشت اما با توجه به نرخ کنونی درهم، ۱۰۰ میلیون تومان هزینه دارد. این هزینه‌ها شامل مسائل ساده‌ای همچون خرید آب و غذا تا بارگیری در پهلوی بنادر می‌شود.
به گفته موسوی؛ در وضعیت کنونی، بین ۶۰ الی ۷۰ میلیون تومان هزینه سوخت لنج کوچک است. ورودی و خروجی لنج، پول بلدیه براساس تناژ، تعداد دفعات بارگیری هر دفعه براساس متراژ لنج به غیر از خوردن، بقیه شامل هزینه‌های بارگیری می‌شود. هم‌چنین یک لنج هزینه‌های سرسام‌آور گمرک دارد. قبلا نهایت هزینه گمرک یک لنج بین دو الی ۳ میلیون تومان می‌بود اما اکنون یک لنج بین ۴۰ الی ۶۰ میلیون تومان هزینه گمرک به‌علاوه هزینه‌هایی در زمینه بهداشت و استاندارد، تخلیه بار و... هم دارد. در این میان، به دلیل کاهش معاملات و قدرت خرید مردم، کسی هم انگیزه و رغبتی به هزینه برای حمل و نقل دریایی ندارد و در نتیجه، کرایه‌ها روز به روز کاهش می‌یابند.
حرفه لنج‌داری در حال مرگ تدریجی است
حال در این میان، به لطف وابستگی لنج‌ها به موتورهای دیزلی خارجی (ژاپنی، انگلیسی، آمریکایی و...) که هزینه آنها هم براساس قیمت درهم و دلار تعیین می‌شود، استهلاک لنج‌ها روز به روز بیشتر می‌شود. مساله‌ای که رییس هیات مدیره تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر را واداشت به اینکه بگوید: همه چیز دست به دست هم داده که حمل و نقل دریایی دچار مشکل شود. در این وضعیت ادامه فعالیت برای لنج‌های سنتی بسیار سخت است. جدا از لنج‌ها، حتی اکنون بسیاری از کشتی‌های فلزی در لنگرگاه‌ها خوابیده‌اند. لنجداران بدون وام و هیچ حمایتی کار می‌کنند. در بنادری مثل استان بوشهر که فاقد هرگونه کارخانجات و زمین حاصلخیز هستند، فاقد هرگونه مسیر امرار معاش هستند. محل درآمد بنادر و ساکنان آن، از خرمشهر در خلیج نیلگون فارس گرفته تا چابهار در آب‌های دریای عمان از دریا و عمدتا همین لنج‌های سنتی است. این حرفه مدتی است که در مسیر مرگ تدریجی افتاده است. با ادامه این وضعیت فعالیت لنج‌های سنتی و حتی صنعتی هم، بسیار مشکل خواهد بود.
روزی نیست که خبر غرق شدن یکی از لنج‌ها را نشنویم
موسوی به نکته تاسف‌بار دیگری هم اشاره می‌کند که این روزها بر سرعت مرگ لنج‌ها بیشتر می‌افزاید و آن اینکه؛ خاصیت ساخت لنج به‌گونه‌ایست که موادی که در آن به کار گرفته شده، باید مرتبا با آب در تماس باشند و در چرخش باشند. در غیر این صورت، دچار فرسودگی مفرط و متعاقبا، غرق خواهند شد. متاسفانه روزی نیست که خبر غرق شدن یکی از لنج‌ها در آب‌های خلیج فارس را نشنویم.
وی تاکید کرد که یک لنج بدون اغراق قابلیت این را دارد که طی هربار سفر دریایی خود، صدها نفر را درگیر کار کند؛ از ملوان و لنج‌دار گرفته تا ماموران بندر و گمرک و باربر و دکان‌دار و... .
با محدود کردن خلیج فارس برای ما، معلوم نیست چه چیزی عاید مردم خواهد شد
موسوی به خدمات لنجداران طی تحریم‌های ادوار مختلف به کشور اشاره کرد و گفت: تاکنون با کمک لنج‌های سنتی بسیاری از تحریم‌ها را توانسته‌ایم دور بزنیم. امتیازی که لنج‌های سنتی دارند این است که هیچ وسیله‌ای به راحتی آنها نمی‌توانند در امارات متحده عربی جنس خریداری کرده، و از آنجا خارج سازند. مواد اولیه موردنیاز پتروشیمی‌ها و بسیاری از واحدهای عمده تولید را همین لنج‌های سنتی آوردند.
انتقاد این فعال حقوق لنجداران به مسئولان اینست که چرا آنها که به دنبال محدود کردن لنج‌های سنتی هستند تاکنون زیرساخت مناسبی را برای امرار معاش ساحل‌نشینان فراهم نیاورده‌اند؟ اول بیایند یک‌چنین زیرساخت‌هایی را تهیه کنند بعد دریای آرام حیات و معاش ساحل‌نشینان را متلاطم سازند.
وی با اشاره به اهمیت آبراهه خلیج فارس، گفت: اکنون که در مجامع بین‌المللی، هر کسی یا ما را تحریم کرده و یا محدود نموده، تنها بعد ارتباطی ما با دنیا، خلیج فارس است. با محدود کردن آن برای ما، معلوم نیست که چه چیزی عاید مردم می‌شود؟
سوخت را با ما گران حساب می‌کنند اما در مقابل، برای شیر خوردن تا سنگ قبر ممنوعیت می‌گذارند
موسوی افزود: از یک طرف سوخت را گران با ما حساب می‌کنند و از سویی دیگر، برای یک تعداد زیادی کالا از شیر خوردن تا سنگ قبر را برایش ممنوعیت می‌گذارند. من و سایر لنجداران از کسانی که این مصوبات و تعرفه‌ها را یک‌شبه می‌گذرانند به شدت گلایه‌مندیم. پرسش ما این است: چرا در کارها از ما نظرخواهی نمی‌کنند؟ ما مثل یک سرباز حاضریم نظر دهیم و کمک دهیم. من به شخصه با توجه به تجربیاتی که سال‌ها از کار در دریا و تماس با ملوانان و لنجداران یافته‌ام و با توجه به آشنایی‌ای که با شرایط مناطقی که ساحل‌نشینان در آنها سکنی گزیده‌اند، می‌توانم راهکاری بدهم که قاچاق سوخت و کالا به طور کامل در استان بوشهر تعطیل شود.
به گفته وی؛ ما تا حرفی می‌زنیم و می‌خواهیم درد و دل مردم را انعکاس دهیم به ما انتقاد و اعتراض می‌کنند و بر پیشانی ما، مهر سیاسی می‌زنند. من این کشور، دولت، مردم و نظام آن را دوست دارم. آرمان‌هایی که من و دیگر ملوانان و لنجداران از آنها پیروی می‌کنیم، در راستای خون‌ها و جان‌فشانی‌های شهدای ما است. اما این نکات دلیل نمی‌شود که زبان به بیان مشکلات نگشاییم. افرادی همچون ما که مسئول صنف و اتحادیه و نماینده قانونی مردم هستند می‌بایستی درد و دل و مشکلات اعضایشان را بیان کنند. اگر ما درد و زخم‌های مردم را بپوشانیم و مرهمی برای آنها نیابیم، آنها بزرگ‌تر می‌شوند و ناگهان شاهد این هستیم که کلیپی از یک لنج‌دار منتشر می‌شود که بر سر خود می‌کوبد و فریاد و فغانش از مشکلات معیشتی حل‌نشده‌‌اش به آسمان می‌رسد.
لنج‌دارانی هستند که حتی قدرت تامین برنج برای اعضای خانواده‌شان ندارند
وی وضعیت سابق نسبتا مطلوب لنجداران را یادآوری کرد و گفت: لنج‌دار کسی بوده که وضعیت درآمدی‌اش در شرایطی بوده که هیچگاه از لحاظ معیشتی دچار مشکل نمی‌شده است. چند روز پیش لنج‌داری پیش من آمد که مرا به جده‌ام بانو فاطمه زهرا (س) قسم داد و گفت که یک‌ماه می‌شود که نتوانسته برای خانواده‌اش حتی برنج تهیه کند. گوشت و مرغ که جای خود دارد. باید یادمان باشد که بسیاری از این افراد عیالوار و دارای چند فرزند هستند. وقتی که لنج‌دار در جنوب این حرف را بزند دیگر از یک کارگر، وانت‌دار و رفتگر چه انتظاری می‌توان داشت؟
رییس هیات مدیره تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر در پایان از رسانه‌ها نیز گله کرد و گفت: به ندرت به مسائل و مشکلات لنجداران و ملوانان می‌پردازند. لنج‌داری که شغل آباء و اجدادی‌اش را دنبال می‌کند و در طول این ۴ دهه که از پیروزی انقلاب مردم ایران می‌گذرد، یک شغل جایگزین برایش ایجاد نشده، آیا مستحق دریافت سوخت یارانه‌ای با شرایط عادلانه نیست؟
گفتگو: علی رفاهی
