استثمار در یک نهاد دولتی؛
بلاتکلیفی چند نیروی تحصیلکرده در اداره کل شیلات خوزستان/ وقتی بدون قرارداد سرگردان می‌مانی!
حالا که کار شرکتی ممنوع شده، حداقل می‌توانند ما را قرارداد معین کنند، اینکه دیگر ممنوع نیست؛ سهمیه هم دارند اما این کار را نمی‌کنند؛ ما کلی نامه زده‌ایم به رئیس شیلات، به نماینده مجلس به آقای وزیر....
به گزارش خبرنگار ایلنا، قانون کار، دو نوع قرارداد کار را به رسمیت شناخته، کتبی و شفاهی؛ اما اینکه بدون هر نوع قراردادی، کار کنی، مورد استثمار واقع شوی، هرچه بخواهند به تو حقوق بدهند و پرداخت حق بیمه‌ات را به کل فراموش کنند، اصلاً در قاموس قانون نیست. این برخورد، فرش قرمز پهن کردن برای بی‌عدالتی و حق‌زدایی از طبقه‌ی کارگر است؛ کار بدون قرارداد و با حقوقِ باری به هر جهت و دلبخواه، شیوه‌ای جدید از مقررات‌زدایی‌ست که معنایی جز بیگاری ندارد؛ این دقیقاً سرنوشت چند نیرو در اداره کل شیلات خوزستان است....
حدود ده نفر از نیروهای باسابقه‌ی شیلات خوزستان در میان چرخ دنده‌های بخشنامه‌های «ممنوع استِ دولت» و «چارت خالی برای استخدام نداریمِ سازمان مربوطه» گیر افتاده‌اند؛ چند نفر از آن‌ها مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دارند و به هر دری زده‌اند تا این اوضاع هردمبیل و بی‌قانون را تغییر دهند اما موفق نشده‌اند.
تعدادی از آن‌ها پاییز امسال در نامه‌‌های جداگانه خطاب به رئیس سازمان شیلات و وزیر جهاد کشاورزی، شمه‌ای از شرایط بلاتکلیف خود را تشریح کردند و خواستار تغییر اوضاع شدند.
آن‌ها نوشتند: «... ما با بیش از چند سال سابقه کار، متاسفانه به دلیل تعلل سرپرست وقت شیلات خوزستان جهت انعقاد قرارداد با شرکت نیروی انسانی در سال ۱۴۰۱ و ممنوعیت آن در ۱۴۰۲ در حال حاضر هیچ‌گونه قرارداد و بیمه‌ای نداریم و پایین‌ترین دریافتی را داریم....».
این نیروها چندین ماه دستمزد معوقه دارند و جان کلام این است: انعقاد قرارداد شیلات با شرکت‌های پیمانکاریِ تامین نیروی انسانی ممنوع شده است و این ده نفر بدون قرارداد مانده‌اند؛ بستن قرارداد با شرکت‌های تامین نیرو ممنوع است اما عقد قرارداد کار معین با نیروهای باسابقه کاملاً آزاد است و مجوز هم دارد اما سازمان شیلات ایران حاضر نمی‌شود با این متخصصان قرارداد کار معین ببندد؛ و اینگونه است که پادرهوایی این نیروها همچنان ادامه دارد و نامه‌نگاری‌های مکرر و بدونِ وقفه به جایی نرسیده است.
پای صحبت‌های این نیروها می‌نشینیم؛ نام این افراد در این گزارش نمی‌آید چون همین امروز هم آینده‌ی آن‌ها هیچ تامینی ندارد. یک نیروی بلاتکلیفِ شیلات می‌گوید: ما کارکنان باسابقه شیلات خوزستان هستیم اما مشکل قرارداد و بیمه داریم؛ حقوق‌مان را ۹ ماه است که کامل پرداخت نکرده‌اند؛ در این مدت، هرازگاهی مبلغی علی‌الحساب به حساب‌مان ریخته‌اند. بیمه‌مان خیلی وقت است به حساب تامین اجتماعی واریز نشده اما از ترس اینکه سابقه‌مان قطع نشود، خودمان حق بیمه را واریز می‌کنیم.
این نیروی باتجربه با تاکید بر اینکه شیلات دولتی‌ست ولی با تعدادی از نیروهای خود این رفتار غیرقانونی را دارد؛ می‌گوید: ما همچنان کار می‌کنیم اما بدون قرارداد و بدون حقوق. نیروی خدماتی هم داریم اما بین ما کارشناس هم هست، کارشناس متخصص و کاربلد اما نه تخصص و نه سابقه کار برایشان اهمیتی ندارد.
به گفته این نیروی شیلات، سال ۱۴۰۱ آخرین مهلت قانونی‌ای بود که باید شیلات خوزستان با یک شرکت تامین نیروی انسانی قرارداد می‌بست تا ما برای آن شرکت کار کنیم اما تعلل کردند این کار انجام نشد و بعد از آن در قانون بودجه ۱۴۰۲ عقد قرارداد شیلات با شرکت‌های تامین نیرو ممنوع شد و ما ماندیم و سرگردانی و بلاتکلیفی.
این نیروها عموماً پنج، شش سال سابقه کار دارند؛ سال‌های اول با قرارداد شفاهی کار می‌کردند و بعد همان قراردادهای شفاهی هم ملغی شد....
یکی دیگر از این نیروها می‌گوید: سال قبل، ۸ میلیون حقوق می‌گرفتیم، امسال حقوق ۹ ماه اول سال ما تسویه نشده است؛ هیچ مزایایی به ما تعلق نمی‌گیرد، عیدی و سنوات نداریم؛ هیچ زمان عیدی نگرفته‌ایم.
او ادامه می‌دهد: ما متاهلیم، زن و بچه داریم، در نان شب مانده‌ایم، به همه رو زده‌ایم، همه جا رفته‌ایم ولی دریغ از یک جواب ساده؛ چه باید بکنیم؟ حالا که کار شرکتی ممنوع شده، حداقل می‌توانند ما را قرارداد معین کنند، اینکه دیگر ممنوع نیست؛ سهمیه هم دارند اما این کار را نمی‌کنند؛ ما کلی نامه زده‌ایم به رئیس شیلات، به نماینده مجلس به آقای وزیر....
ظاهراً سازمان شیلات در جواب استعلام‌های مختلف از جمله نامه‌ی یکی از نمایندگان مجلس، بی‌رودربایستی مدعی شده «اینها هیچ گونه رابطه استخدامی با ما ندارند»! این پاسخ، اسف‌انگیز است، سال‌ها کار کردن و حقوق گرفتن پاک می‌شود، رابطه استخدامی در روز روشن انکار می‌شود.
یکی از این نیروها اخیراً شکایت کرده، اداره کار شیلات خوزستان را محکوم کرده، رابطه استخدامی در چهار سال اخیر احراز شده و رای صادر شده که باید عیدی و سنوات و حقوق و مزایای ایشان کامل پرداخت شود؛ این رای تازه صادر شده و اگر شیلات اعتراض نکند، باید برای اجرا برود. اما بعید است که روی رای اعتراض نزنند و احقاق حق را به پسکوچه نکشانند.
یکی از نیروها می‌گوید: ما پنج، شش سال کار کرده‌ایم اما ما را انکار می‌کنند، حاضر نیستند هیچ قدمی برای ما بردارند. انگار ما ذره‌ای نامرئی در اقیانوس بزرگ این دولتیم، ذره‌ای که به چشم نمی‌آییم و با اثر خودکارهایشان محومان می‌کنند...
درآمد شیلات ایران و شیلات خوزستان به راستی در سال و در ماه چقدر است؟ این درآمد کلان کجا خرج می‌شود؟ چرا نیروی انسانی سهمی از این پول‌ها ندارد؛ وقتی بی‌حقوقی و بیگاریِ بدون مزد، در یک نهاد دولتی در روز روشن و بی‌پرده اتفاق می‌افتد و نهادینه می‌شود، چه توقعی می‌شود از کارگاه‌های زیرپله‌ایِ بخش خصوصی یا استثمارخانه‌های نهادهای خیریه داشت؟!
چرا نیروی انسانیِ متخصص و تحصیلکرده به این حال و روز سخت افتاده که مجبور باشد برای یک قرارداد ساده و یک حقوق پایه، دو سال طول و عرض دولت را با کفش آهنین زیر پا بگذارد و از همه جواب سربالا بشنود؟!
گزارش: نسرین هزاره مقدم
