معدنجو «سنسور گاز متان» نداشت!
ارزی که برای واردات خودروهای لاکچری صرف میشود نه زنده ماندن معدنکاران / مرگ برای ۱۲ میلیون حقوق!
سنسور گاز متان در کشور تولید نمی‌شود، باید از خارج بیاید؛ واردات نمی‌کنند! برای خودروهای لاکچری ارز نیمایی می‌دهند برای سنسور گاز متان و نجات جان معدنکاران نمی‌دهند!
به گزارش خبرنگار ایلنا، پیکرها یکی یکی از زیر آوار انفجار بیرون می‌آیند؛ پیکر کارگران فوت شده در گاری‌های حمل ذغال‌سنگ در هیاهوی غمبار خانواده‌ها روی زمین می‌آید؛ لیست فوتی‌ها منتشر میشود؛ تا ظهر ۳ مهرماه، پیکر ۳۸ کارگر فوت شده بیرون می‌آید؛ هنوز حداقل ۱۱ کارگر دیگر محبوس‌اند....
لیست فوتی‌ها منتشر میشود؛ کارگران معدنجو از همه مناطق محروم کشور هستند؛ از زابل به طبس رفته‌اند، از مینودشت و گنبد کاووس و قوچان و از بیرجند. خانواده‌های محروم این کارگران، آواره بیمارستان و سردخانه و محوطه معدن هستند و این انتظار سخت، ساده به پایان نمی‌رسد.
در این بحبوحه‌ی سخت، وزیر کار برای سرکشی به حادثه از راه می‌رسد، دقیقاً مثل هر بار که فاجعه‌ای در این ابعاد اتفاق می‌افتد، هواپیماهای مسئولین به منطقه سرازیر می‌شوند، هنوز تراکم مسئولان در زمستان یورت و پلاسکو را از یاد نبرده‌ایم؛ تراکمی که در نهایت منجر به هیچ شد! اتفاق مثبتی نیفتاد، حادثه پشت حادثه تکرار شد..... حادثه معدنجو بزرگ‌ترین فاجعه با این ابعاد در تاریخ معدنکاریِ مدرن ایران است؛ ۵۱ یا به روایتی ۵۲ کارگر که شامل ۲ کارشناس ایمنی معدن هم میشود، زیرِ زمین جان خود را از دست داده‌اند.
به وزیر کار و سرکشی او بازگردیم؛ احمد میدری مدعی شده همه اصول ایمنی در معدنجو رعایت شده و این حادثه به صورتی «غیرقابل پیش‌بینی» از راه رسیده! «به نظر می‌رسد تمام ضوابط و استانداردها را رعایت کرده بودند اما متاسفانه این حادثه رخ داد»؛ « باید بررسی‌های بیشتری صورت گیرد، علت حادثه در واقع انفجار گاز بوده و جزو مواردی است که قابل پیش بینی نیست»؛ «در نوبت قبلی کاری میزان گاز در تونل‌ها بررسی شده بوده و این عدد متعادل بوده است»....
اینها بخش‌هایی از اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روز اول مهر در جریان بازدید و سرکشی از معدنجوست؛ او مدعی شده حادثه قابل پیش‌بینی نبوده! یعنی انفجار است دیگر، غیرقابل پیش‌بینی است، رخ داده و ۵۰ کارگر را به کام مرگ فرستاده! میدری همچنین مدعی شده در شیفت کاری قبلی، میزان گاز سنجش شده! در معدن پرخطر ذغال‌سنگ در منطقه‌ای مانند طبس باید سنسور گاز در معادن باشد که هر لحظه میزان گاز و تراکم آن مورد بررسی قرار بگیرد؛ در شیفت کاری قبلی گازسنجی انجام شده؟! به همین دلیل مدعی شده‌اند حادثه غیرقابل پیش‌بینی‌ست؟!
در روزهای بعد به حرف‌های آقای وزیر که با هدف عادی‌سازی مسئله و طبیعی جلوه دادن یک سانحه بزرگ مطرح شده، انتقاد شد، انتقادهای بسیار....
در همان روزهای اول، ویدئویی در صداو سیما از گفتگو با کارفرمای معدنجو منتشر شد که از او می پرسند «گازسنجی انجام شده» و او با مکث و تردید و خیلی سربالا جواب می‌دهد «بله، بله انجام شده....».
گازسنجی انجام شده، کی انجام شده؟ شش ساعت قبل، ده ساعت قبل یا یک روز قبل؟ در زمان بروز حادثه چرا هیچ هشداری صادر نشده، حتی برای کارگرانی که در بلوک B بی‌خبر از همه جا و دور از کانون حادثه مشغول به کار بودند و می‌توانستند جان سالم به در ببرند؛ اگر به آن‌ها هشدار می‌دادند حداقل ۲۰ کارگر امروز زنده و بالای سر خانواده‌هایشان بودند.
«علی مقدسی‌زاده» رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان خراسان جنوبی، معدنکار است و از قضا چهار سال اول کار خود را در معدنجو بوده؛ او در مورد کمبود تجهیزات و به طور مشخص، نبودنِ سنسور گاز متان در معدنِ سنتیِ معدنجو به ایلنا می‌گوید: حادثه بر اثر تصادعد آنی گاز متان رخ داده؛ این اتفاق هر روز و هر هفته در معادن رخ می‌دهد؛ اما تمام مسئله این است که اگر سنسور گاز متان داشتند که میزان گاز متان را نشان می‌داد و به صورت خودکار سیستم برق کارگاه را قطع می‌کرد و علائم هشدار قوی صادر می‌شد، تلفات انسانی نداشتیم.
به گفته مقدسی‌زاده، سنسور گاز متان، فقط در یک معدن ذغال‌سنگ سنتی ایران (معدن شماره ۱ پرورده طبس) موجود هست و جای دیگر نیست.
چرا دستگاهی با این اهمیت که می‌تواند جان کارگران را حفظ کند، در معادن کشور از جمله در معدنجو نیست؛ این فعال کارگری می‌گوید: برای اینکه سنسور گاز متان در کشور تولید نمی‌شود، باید از خارج بیاید؛ واردات نمی‌کنند! برای خودروهای لاکچری ارز نیمایی می‌دهند برای سنسور گاز متان و نجات جان معدنکاران نمی‌دهند! ما عرض‌مان به مسئولان این است شمایی که در مجلس نشسته‌ای، شمایی که در دولت نشسته‌ای و از سود ذغال‌سنگ استفاده می‌کنی، کارگر ما زیر زمین در شرایط سخت کار می‌کند، چرا یک سنسور برایش وارد نمی‌کنید!
رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان خراسان جنوبی می‌گوید: به مسئولانی که به منطقه آمده بودند گفتم پول دارید ارز بدهید و خودروی لاکچری وارد کنید اما پول ندارید سنسور برای معادن بیاورید! سنسور برای معادن سنتی از همه چیز واجب‌تر است. سنسور که باشد، اگر گاز متان از ۱.۵ بیشتر شود، برق قطع میشود، به ۲ برسد مسیر تونل قطع میشود و وقتی هم به ۵ برسد، از اتاق کنترل دستور تخلیه می‌آید.
مقدسی‌زاده با بیان اینکه گازسنج دستی فایده‌ای ندارد؛ می‌گوید: در معدنجو دو نیروی ایمنی داخل تونل بوده‌اند و در حال گازسنجی که جان خود را از دست داده‌اند..... مسئله بعدی اینکه باید پرسید چرا بعد از انفجار به بلوک B اطلاع ندادند که معدن را تخلیه کنید گاز سمت شما می‌آید؛ زنگ خطر نداشتند....
مهم‌ترین تجهیزات، غایب بوده‌اند؛ کارگران معادن ایران می‌گویند معدن نامرد است، مرگِ آن ناگهانی‌ست؛ این مرگ ناگهانی که برخلاف قول آقای وزیر کاملاً قابل پیش‌بینی و قابل پیش‌گیری بود، برای کارگرانی اتفاق افتاده که در لایه‌های زیرین زمین برای ۱۲ میلیون تومان حقوق با مرگ نامرد می‌جنگند، هر روز می‌جنگند.
مقدسی‌زاده می‌گوید: دستمزدها در معادن ذغال سنگ طبس، همان حداقل حقوق وزارت کار است؛ متوسط حقوق‌ها ۱۲ میلیون تومان است، اگر کارگری شب‌کاری و تعطیل‌کاری بایستد ممکن است ۲، ۳ میلیون تومانی بیشتر بگیرد، نهایت تا ۱۷ میلیون تومان؛ اما عموماً همان حداقل حقوق و مزایا را می‌گیرند؛ حالا اگر کارفرمایی پولدارتر باشد، دلش بخواهد مزایای بیشتر می‌دهد که ۹۹ درصد کارفرماها نمی خواهند و همان حقوق وزارت کار را می‌دهند.
کارگر برای ۱۲ میلیون جان خود را از دست داده چون ارز اختصاص ندادند و سنسور وارد نکردند، چون خودروهای لاکچری و لوازم زندگی آقازاده‌ها از گازسنجی معادن و جان کارگرانِ زیرِ زمین مهم‌تر بوده؛ حالا وزیر کار می‌گوید همه چیز تحت کنترل و براساس ضوابط بوده و حادثه‌ای غیر قابل پیش‌بینی از راه رسیده؛ این حرف‌ها در فضای مجازی غوغا به پا کرده؛ کارگری نوشته «جوری وانمود می‌کنند انگار بخت و اقبال مقصر بوده؛ انگار این ۵۰ کارگر سرنوشت‌شان همین بوده که با گاز متان بمیرند....!».
گزارش: نسرین هزاره مقدم
