جان‌های به یغما رفته/ ۵ کارگری که قربانیِ پاکسازیِ مخازن نفت شدند!
ما نمی‌دانیم کارگران تجهیزات ایمنی همراه داشته‌اند؟ نمی‌دانیم بازرسی انجام شده؟ از آن مهم‌تر نمی‌دانیم پیمانکار مربوطه اصلاً صلاحیت ایمنی داشته است یا خیر؟ متاسفانه بیشتر این حوادث در کارگاه‌های پیمانکاری اتفاق می‌افتد و ضایعه‌ی اصلی همین است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، خبر غم‌انگیز است، حادثه غم‌انگیز است، حتی تصاویری که در ساعات اولیه منتشر شده، غم‌انگیز است؛ در صنعت نفت، یکی از پرسودترین و پایه‌ای‌ترین صنایع کشور، ۵ کارگر قربانی پاکسازیِ مخازن تلمبه خانه‌ی ایستگاه پمپاژ نفت شدند. ۵ کارگر جان خود را گذاشتند تا تلمبه‌خانه نفت، پاکسازی شود و به خوبی نفت را به داخل لوله‌های عریض پمپاژ کند.
این ۵ کارگر همگی پیمانکاری و شرکتی بودند، بدون امنیت شغلی، لابد بدون امید کافی به آینده و هر سال در انتظار تمدید قرارداد؛ اما چرا مشاغلی به این اهمیت مثل پاکسازی لوله‌ها در صنعتی به این عظمت مانند صنعتِ نفت به شرکت‌های پیمانکاری واگذار می‌شود؟ مگر بیش از دو سال نیست که کارگران شرکتی نفت و گاز در انتظار حذف شرکت‌های پیمانکاری و عقد قرارداد مستقیم با خود وزارت نفت هستند؛ مگر مشاغل دائمی مثل پاکسازی تلمبه‌خانه‌ها، باید به شرکت‌های واسطه واگذار شود؟
جزئیات حادثه
حادثه شامگاهِ هجدهم آذرماه اتفاق افتاد در شرکت نفت برداسپی کوهدشت واقع در استان لرستان؛ پنج کارگر به اسامی «حسن لطفی»، «علی احمدجو»، «امین طالبیان»، «علی‌اکبر جباری» و «محمد احمد جو» که تحت مسئولیت «شرکت ارگ‌سازان ناوه» به عنوان کارگر لایروب در «مرکز انتقال نفت برداسپی کوهدشت» مشغول به کار بودند، جان خود را از دست دادند.
جزئیات حادثه را از منابع کارگری پیگیر می‌شویم؛ یک منبع کارگری در این رابطه می‌گوید: «بر اساس گفته‌های شاهدان عینی، این حادثه هنگامی رخ داده است که در ابتدا دو نفر از کارگران که برای لایروبی به داخل مخازن تلمبه خانه ایستگاه پمپاژ نفت برای پاکسازی رفته بودند، به دلیل استشمام گاز سمی ناشی ازمواد داخل مخازن دچار گازگرفتگی می‌شوند. از قرار معلوم سه نفر از کارگران که خارج از مخازن بودند با مشاهده این اتفاق سریعا برای نجات دو همکار اقدام کرده به ترتیب وارد مخازن می‌شوند که متاسفانه آنها نیز بر اثر استنشاق گازهای سمی بیهوش می‌شوند. در واقع این سه کارگر قربانی تلاش برای نجات همکاران خود می‌شوند؛ در نهایت بعد از اعلام گرفتاری آنها تیم‌های امدادی تخصصی شرکت نفت از استان‌های مرکزی و کرمانشاه به محل اعزام و عملیات خارج کردن آنها را آغاز می‌کنند که متاسفانه بعد از چندین ساعت تلاش مرگ آنها تایید می‌شود».
این کارگران ظاهراً در همان اولین دقایق جان خود را از دست می‌دهند؛ اجساد این پنج کارگر به دلیل انباشته شدن گازهای فوق العاده سمی وآتش‌زا از مخازن خارج نمی‌شود؛ برای ساعت‌های متوالی (نزدیک به یک روز) همانجا می‌ماند....
در نهایت، ساعات پایانی عصر نوزدهم آذر، سید عزت الله میرحسینی، سخنگوی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با اشاره به اتمام عملیات برای انتقال جانباختگان حادثه لرستان گفت: پس از اقدامات و تلاش‌های بی‌وقفه تیم‌های امدادی و نجات مستقر در محل حادثه، تمامی اجساد جانباختگان حادثه به بیرون از مخزن انتقال داده شدند.
پنج کارگر در یک شغل حاکمیتی جان خود را بر سر گازهای سمی انباشته در مخازن نفت می‌گذارند؛ در همان ساعات اول جان خود را از دست می‌دهند؛ حدود بیست ساعت بعد اجساد آنها بیرون کشیده می‌شود و این «تلاش بی وقفه» به پایان می‌رسد! و همه‌ی اینها در حالیست که دولت مدعی‌ست نرخ حوادث کار در کشور کاهش یافته است. هر روز عدد و رقم از کاهش فوتی‌های حادثه کار ارائه می‌دهند.
چرا مخازن تلمبه خانه‌ی ایستگاه پمپاژ نفت سرشار از گازهای سمی بوده؛ مگر کارشناس ایمنی در پروژه حضور نداشته؛ چرا این مخازن قبل از ورود کارگران گازسنجی نشده و چرا بازرس کار نظارتی بر این پروژه نداشته است؟ در حال حاضر اطلاعات دقیقی در دست نیست.
اظهارات مسئولان:
فعلاً علت را نمی‌دانیم
یکی از مسئولان روابط عمومیِ شرکت خط لوله و مخابرات نفت ایران به عنوان کارفرمای مادر این کارگرانِ متوفی در ارتباط با علت گازگرفتگی و در پاسخ به این سوال که چرا قبل از ورود کارگران گازسنجی انجام نشده؛ به ایلنا می‌گوید: «ما در حال حاضر در حال بررسی حادثه هستیم و اطلاعات تکمیلی در قالب اطلاعیه‌ها در سایت شرکت منتشر می‌شود». این مقام مسئول فعلاً اطلاعات بیشتری در اختیار ما قرار نمی‌دهد.
به سراغ همتی رئیس اداره کار کوهدشت می‌رویم؛ رئیس اداره کار در ارتباط با چرایی حادثه به ایلنا می‌گوید: ما در حال بررسی علت حادثه هستیم؛ هنوز اطلاعات دقیق و کامل نیست، باید صبر داشته باشید تا گزارش نهایی را ارائه دهیم.
همتی در پاسخ به این سوال که گزارش نهایی و دقیق حادثه چه زمانی آماده می‌شود؛ می‌گوید: نهایتاً تا یکی دو روز آینده گزارش نهایی در رابطه با علت حادثه آماده می‌شود.
رئیس اداره کار کوهدشت در مورد وضعیت فعلی کارگاه می‌گوید: بازرس از وزرات کار آمده؛ بازرسین استانی، شهرستانی، همه ورود کرده‌اند تا علت حادثه مشخص شود.
در پایان به این مقام مسئول تاکید می‌کنیم که در روزهای آینده منتظرِ اعلامِ علت دقیق حادثه و مقصران آن هستیم.
اما مساله این است که چرا دقیقاً بعد از بروز حادثه و مرگ چند کارگر، «همه» از بازرسان شهرستانی گرفته تا نیروهای اعزامی وزارتخانه به میدان می‌آیند؛ چرا در چنین پروژه‌های حیاتی‌ای، بازرسان در زمان حادثه و قبل از آن در محل حاضر نیستند تا چنین وقایع مرگباری اتفاق نیفند؟
یک کارشناس ایمنی:
نقص جدی در کار است
شهرام غریب کارشناس ارشد ایمنی و بهداشت کار در مورد این حادثه تلخ به ایلنا می‌گوید: ما هنوز هیچ جزئیاتی در مورد این حادثه نمی‌دانیم؛ مثلاً مشخص نیست حادثه در فضای بسته اتفاق افتاده یا در فضای باز بوده؛ گاز سمی آنجا چه می‌کرده؛ بازرسان و کارشناسان ایمنی کجا بودند؟
این کارشناس ایمنی اضافه می‌کند: آنچه مشخص است این است که در این حادثه با نقص ایمنی مواجهیم؛ نقص جدی وجود داشته یا در تجهیزات ایمنی یا در تمهیدات ایمنی، تجهیزات و تمهیدات ایمنی هر دو باید رعایت شود؛ ما نمی‌دانیم کارگران تجهیزات ایمنی همراه داشته‌اند؟ نمی‌دانیم بازرسی انجام شده؟ از آن مهم‌تر نمی‌دانیم پیمانکار مربوطه اصلاً صلاحیت ایمنی داشته است یا خیر؟ متاسفانه بیشتر این حوادث در کارگاه‌های پیمانکاری اتفاق می‌افتد و ضایعه‌ی اصلی همین است.
در مورد اتفاق تلخِ کوهدشت خیلی چیزها را نمی‌دانیم اما می‌دانیم بازهم مرگ دسته‌جمعی کارگران بر اثر حادثه کار اتفاق افتاده است؛ بازهم چند کارگر در یک فضای مسموم گرفتار شده‌اند و جان خود را از دست داده‌اند و بازهم تمام «تلاش‌های بی‌وقفه» معطوف به بیرون کشیدن پیکرهای بیجان آنها شده است؛ این سریال دردناک، کاملاً تکراری‌ست و صحنه‌های آن بارها با بازیگران مشابه تکرار شده است. تنها زمانی که کارگران در اثر غفلت کارفرمایان جان خود را از دست می‌دهند، «همه» به میدان می‌آیند!
گزارش: نسرین هزاره مقدم
