دفاع مدیرکل درمان مستقیم تامین اجتماعی از عملکرد درمانی سازمان:
نظام تعرفه‌ای پزشکان اصلاح خواهد شد/ مناطق محروم اولویت توسعه مراکز درمانی ماست
مهدی ناقوسی گفت: درخصوص عملکرد مجموعه سازمان تامین اجتماعی در حوزه درمان مستقیم ما دارای ۴۰۳ مرکز درمانی ملکی هستیم که متعلق به خود مجموعه سازمان تامین اجتماعی است. این ۴۰۳ مرکز شامل ۷۸ بیمارستان و حدود ۱۰ هزار تخت بستری است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مسئله درمان بیمه شدگان و بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های این سازمان و بیمه شدگان آن است. ازجمله تعهدات این سازمان بنابر قانون اساسی و قانون تامین اجتماعی به عنوان اسناد بالادستی؛ تامین درمان رایگان و خدمات مناسب برای گروه‌های تحت پوشش (که عمدتا کارگران و بازنشستگان و اقشار فرودست اقتصادی هستند) است که در همین رابطه عملکرد بخش درمان مستقیم و غیر مستقیم سازمان اهمیت ویژه‌ای دارد. در زمینه آخرین تحولات در زمینه رسیدگی به وضعیت پزشکان طرف قرارداد با سازمان تامین اجتماعی که اخیرا برخی از آنها انتقاداتی به سازمان داشته‌اند و همچنین پرسش از وضعیت رسیدگی مراکز ملکی و قراردادی و دانشگاهی طرف سازمان تامین اجتماعی به سراغ مهدی ناقوسی (مدیرکل درمان مستقیم سازمان تامین اجتماعی) رفتیم و سوالاتی را با وی پیرامون این مسائل در میان گذاشتیم.
تاکنون نقدهای زیادی به عملکرد سازمان تامین اجتماعی در زمینه رسیدگی به امور درمانی بیماران مطرح شده که اداره کل درمان مستقیم متصدی رسیدگی به آن است. در این زمینه این اداره کل چه وظایفی دارد؟
درخصوص عملکرد مجموعه سازمان تامین اجتماعی در حوزه درمان مستقیم ما دارای ۴۰۳ مرکز درمانی ملکی هستیم که متعلق به خود مجموعه سازمان تامین اجتماعی است. این ۴۰۳ مرکز شامل ۷۸ بیمارستان و حدود ۱۰ هزار تخت بستری است. ۳۲۰ مرکز درمانی سرپایی که شامل مراکز درمانگاهی نیز داریم که در حوزه بستری و سرپایی به بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی خدمت ارائه می‌دهد. ۱۰۰ درصد خدمات این مراکز نیز در تمامی حوزه‌ها رایگان است و هیچ مبلغی از بیمه شده در این مراکز دریافت نمی‌شود.
در شهرستان‌هایی که مراکز ملکی سرپایی و بستری نداریم، بیمه‌شدگان می‌توانند از مراکز طرف قرارداد ما استفاده کنند. اکنون که با هم صحبت می‌کنیم ۸۹۱ بیمارستان، ۱۰۶ مرکز جراحی و ۵۰ هزار مرکز درمانی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی داریم. یکسری امکانات نیز در برخی شهرستان‌ها داریم که در آنها مرکز ملکی نداریم اما بیمارستان دانشگاهی داریم و در آنها بیماران بیمه شده سازمان تامین اجتماعی بدون کسر فرانشیز درمان خواهند شد.
بیمه شدگان بالای ۶۵ سال سن سازمان تامین اجتماعی نیز می‌توانند بدون کسر فرانشیز در مراکز دولتی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی درمان شده و خدمت دریافت کنند. ما در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۱۲۰ میلیون مراجع سرپایی به مراکز ملکی داشتیم. از این تعداد ۶۴ میلیون نفر بحث‌های پاراکلینیکی و ۵۵ میلیون ویزیت پزشک بودند. ضمن اینکه ۳۹۹۴۰۶ عمل جراحی در مراکز ملکی داشتیم که نزدیک ۴۰۰ هزار مورد است و خود رقمی قابل توجه محسوب می‌شود. این اعمال جراحی شامل کلیه جراحی‌های کوچک، متوسط و سنگین می‌شود.
از سوی دیگر، در مراکز درمانی طرف قرارداد ۳۱۳ میلیون مراجعه و ویزیت سرپایی داشتیم و ۳ میلیون ۷۲۳ هزار ۲۹۳ مورد نیز بستری داشتیم که به بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی ارائه دادیم. ما به بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی که حدود ۵۲ درصد جمعیت کشور محسوب می‌شوند، در سال ۱۴۰۰ خدمات ارائه دادیم.
در کل اگر بخواهیم شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ را با شش ماهه نخست سال ۱۴۰۱ مقایسه کنیم، باید به چند مورد اشاره کنیم: مراجعات سرپایی در شش ماهه اول ۱۴۰۰ حدود ۵۴ میلیون ۶۳۸ هزار و ۸۰۵ نفر بوده که در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۱ به ۶۵ میلیون ۱۱۲ هزار و ۵۱ نفر رسیده و حدود ۱۹.۲ درصد رشد در مراجعات سرپایی داشتیم. در همین مدت در بحث بستری از ۳۷۳ هزار و ۴۹۱ مورد بستری شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ به میزان ۴۱۸ هزار ۲۷ نفر در شش ماهه اول ۱۴۰۱ مورد بستری داشتیم که در این حوزه نیز رشد ۱۱.۹ درصدی داشتیم.
در رابطه با اعمال جراحی نیز در همین مدت ۱۷۶ هزار و ۸۳۵ مورد عمل جراحی در شش ماهه اول ۱۴۰۰ داشتیم و در شش ماهه اول ۱۴۰۱ به رقم ۲۲۹ هزار و ۸۷۳ مورد جراحی داشتیم که مجموعا ۳۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد. در اینجا جا دارد از تمامی کادر درمان سازمان تامین اجتماعی که در کلیه حوزه‌ها همکاری لازم را داشتند، تشکر کنیم.
چه میزان پرسنل درمانی و خدماتی در این مراکز خدمت‌رسانی کرده‌اند؟
این خدمات را از حدود ۴۶ هزار نفر پرسنل درمانی دریافت کردیم که از این تعداد بیش از ۸ هزار نفرشان پزشک هستند. این ۸ هزار نفر شامل پزشکان عمومی، دندان‌پزشک، داروساز و سایر همکاران متخصص و فوق تخصص هستند که با مراکز مختلف به روش‌های گوناگون با ما همکاری می‌کنند. تعدادی از این پزشکان همکار ما در سازمان تامین اجتماعی و پزشکان رسمی بوده و تعدادی قراردادی و پیمانی هستند. درآمد پزشکان رسمی علاوه بر حقوق پایه شامل پِرکِیس (Per-Case) نیز هست که به ازای هر مراجع پرداخت می‌شود.
اخیرا برخی پزشکان سازمان تامین اجتماعی نسبت به مبالغ پرکیس انتقاداتی داشتند. این دیدگاه‌ها به چه علت مطرح می‌شود و تا چه میزان نقدهای وارده به مجموعه تامین اجتماعی را درست می‌دانید؟
پرداخت پرکیس ما در سازمان تامین اجتماعی به این شکل است که ما به‌عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی در سازمان تامین اجتماعی ارائه خدمت می‌دهیم. در بحث پرکیس پزشکان تصمیماتی در زمینه تعرفه نرخ‌ها از سوی هیات دولت گرفته شده و به ما به‌عنوان سازمان تامین اجتماعی ابلاغ می‌شود. لذا پرداخت «کایِ حرفه‌ای» (سهمی که دریافتی پزشک محسوب می‌شود) در تعرفه مصوبه ۱۴۰۱ در خیریه‌ها، مراکز دانشگاهی، خصوصی، مراکز عمومی غیردولتی و. . به چند شکل مختلف تعیین شد.کایِ حرفه‌ای دولتی به ازای هر یک «کا» ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان و «کا» نهادهای عمومی غیردولتی ۵۸ هزار و ۱۰۰ تومان و کای تمام وقتی همکاران ما در دانشگاه ۵۰ هزار و ۱۰۰ تومان است. فاصله بین کای حرفه‌ای دولتی ما تا کای نهادهای عمومی به این ترتیب بسیار زیاد است. سازمان تامین اجتماعی تا آنجا که اختیار داشت ۹۰ درصد آن ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان را در حوزه بستری پرداخته و در حوزه سرپایی ۷۰ تا ۷۵ درصد پرداختیم.
چون پرداخت‌های دولتی فاصله زیادی تا تعرفه کایِ سایر نهادها و مراکز داشته و فاصله آن حدود ۴ برابر است، لذا اگر ما ۱۰۰ درصد را هم پرداخت کنیم، آن رضایتمندی لازم برای پزشکان ایجاد نمی‌شود. علت این است که خدمتی که ما ارائه می‌دهیم اعم از جراحی مفاصل و… دقیقا در مراکز ما حدود یک چهارم سایر مراکز تعرفه کای حرفه‌ای دارد.
به همین دلیل در سال اخیر نارضایتی‌هایی از سوی همکاران پزشک ما در تمام حوزه‌ها اعم از داروسازی و جراحی و.. داخل مجموعه تامین اجتماعی ایجاد شد. کاری که ما برای حل این مشکل در اداره کل درمان مستقیم و معاونت درمان و معاونت منابع انسانی سازمان انجام دادیم، این بود که با موافقت مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی اجازه داده شد ما در چهارچوب دستورالعمل‌های سازمان طرحی را به طور مشترک ارائه کنیم تا بتوانیم پرداختی جبرانی برای پزشکان همکار خود داشته باشیم. برای ارائه این طرح چندین جلسه مفصل با همت معاونت منابع انسانی و معاونت درمان برگزار و کار کارشناسی صورت گرفت تا یک بسته پیشنهادی کامل ایجاد شود و اکنون این بسته آماده شده و خدمت مدیرعامل سازمان ارائه شده است. امیدواریم که پس از تایید هیات مدیره و سپس هیات امنای سازمان پس از تایید مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی این بسته پیشنهادی جدید تعرفه را تایید و ابلاغ کنند.
این بسته چه شرایط و ویژگی‌هایی دارد؟
در این بسته ما نه کای حرفه‌ای دولتی را داریم و نه کای حرفه‌ای سایر مراکز عمومی غیر دولتی، خصوصی و دانشگاهی در آن مطرح است؛ بلکه یک تعرفه بینابینی تعریف شده است که براساس آن حدود ۵۰ درصد تعرفه مراکز عمومی غیردولتی در آن تضمین شده است. این کای جدید چیزی نزدیک به ۳۰ هزار تومان به ازای هر کا خواهد بود. پیش‌بینی‌ای که در بودجه برای «پر کیس»per-case پزشکان در سال ۱۴۰۱ در سازمان دیده بودیم، براساس تعرفه دولتی بود. حال ما قصد داریم در میانه این تخصیص بودجه اندکی تعرفه پرکیس‌ها را تغییر دهیم و قاعدتا به نظر ما تعرفه‌ها نیاز به ترمیم متناسب داشت.
قاعدتا ما نمی‌توانیم به عقب برگردیم اما همکاران سازمان به ما قول داده‌اند که به محض ابلاغ تعرفه جدید از سوی هیات امنای سازمان تامین اجتماعی، بتوانند از همان روز تعرفه جدید را اجرا کنند. ما امیدواریم بتوانیم به این وسیله از زحمات پزشکان خود که براساس آمارهای ارائه شده تلاش بسیاری در جهت خدمت به مردم و سازمان داشتند، قدردانی کنیم. ضمن اینکه فراموش نمی‌کنیم بسیاری از این همکاران باوجود نارضایتی نسبی از مسئله تعرفه‌ها ولی در این مدت به سازمان وفادار بوده و هستند و این خدمات را با آمارهایی بهتر از آنچه اشاره شد، کماکان ارائه خواهند داد.
ما کادرهای سازمان تامین اجتماعی که خود بیمه شده این سازمان هستیم، تمام تلاش خود را می‌کنیم که مراکز ملکی این سازمان را حفظ و کیفیت خدمات را حفظ و ارتقاء دهیم.
امکانات و مراکز ملکی سازمان در چه سطحی توسعه داده شده؟
ما همه‌ساله تجهیزات و تسهیلات خود را در مراکز ملکی خود به روز کرده و بازنگری می‌کنیم و تسهیلات جدید در آنها مستقر می‌کنیم. مضاف بر این یک سطح‌بندی وجود دارد که وزارت بهداشت این سطح‌بندی را ارائه کرده و ما نیز سطح‌بندی‌ای در سازمان تامین اجتماعی برای مراکز درمانی داریم. براساس این سطح‌بندی هم در سطح درمان مستقیم توسعه خواهیم داشت و هم این توسعه ادامه خواهد داشت.
در مراکز سرپایی ما براساس تعداد بیمه شده در هر شهرستان، اگر تعداد بیمه‌شدگان ما به ۲۰ هزار نفر برسند، ما می‌توانیم برای آنها یک درمانگاه عمومی سطح ۱ دایر کنیم. اگر به ۴۰ هزار نفر برسند یک درمانگاه تخصصی سطح۱ دایر خواهد شد و اگر این میزان از بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در شهری به ۸۰ هزار نفر برسد برای آن منطقه یک پلی‌کلینیک تاسیس خواهیم کرد.
در رابطه با این موضوع، براساس نیت و هدف سازمان تامین اجتماعی برای حفظ مراکز ملکی درمانی ما ۶۱ پروژه ایجاد درمانگاه داریم که ۴ پروژه درحال احداث و عملیاتی شدن و ۱۶ پروژه در دست طراحی است. ۲۱ پروژه نیز در مرحله بررسی زمین و ۱۹ پروژه نیز وجود دارد که هنوز زمین مناسب برای آنها پیدا نکردیم. یک پروژه نیز در محل همکف بیمه تدارک دیده شده که در شهرستان کلیبر به زودی راه‌اندازی خواهد شد.
مدیرعامل سازمان و مدیران دیگر باتوجه به علاقه خود به ارائه خدمات درمان مستقیم این تدبیر را اندیشیدند که اگر در شهرستانی پروژه‌ای طولانی شود، از یک محل استیجاری در فاصله بین بهره‌برداری از پروژه مرکز ملکی درمانی سرپایی از آن مرکز استیجاری بطور موقت استفاده شود. در بحث بستری نیز چند پروژه مهم داریم. در بحث بیمارستان فیاض بخش تهران ۵۵۰ تخت برای تجهیز این بیمارستان مدنظر داریم که درحال آماده شدن است تا بتوانیم در سال آینده این بیمارستان را راه‌اندازی کنیم. با احداث این بیمارستان بیمه شدگان سازمان می‌توانند از یک بیمارستان به‌روز از نظر فیزیکی و تجهیزاتی استفاده کنند.
بحث دیگر احداث بیمارستان آبادان است که آن هم با بیش از ۱۶۲ تخت در مرحله پیش از بهره‌برداری قرار دارد و امیدواریم سال آینده افتتاح شود. بیمارستان هدایت با ۱۰۰ تخت خواب درحال راه‌اندازی بوده و تقریبا بخش‌هایی از آن راه‌اندازی شده و باز هم نیاز به تجهیز دارد. ما امیدواریم که در ۲۲ بهمن بتوانیم بیمارستان هدایت را نیز راه‌اندازی کرده و به مراکز درمانی ملکی سازمان اضافه کنیم. همچنین بیمارستان لنگرود را با ۶۴ تخت افتتاح کردیم و پرسنل و منابع انسانی آن نیز در مرحله اخذ آزمون استخدامی هستند و به زودی این مجموعه نیز به جمع مراکز ملکی ما اضافه خواهد شد.
ما امسال در حوزه پرسنلی از چهار هزار نفر اخذ آزمون برای استخدام داریم که مصاحبه‌های این عزیزان قبلا شروع شده است. این عزیزان نیز به زودی جذب سازمان خواهند شد. بخشی از این نیروها در مراکز بیمارستانی و باقی نیروها نیز انشاالله در مراکز درمانی سرپایی به کار گرفته خواهند شد.
علاوه بر این مباحث، به جهت اینکه درمان مستقیم سازمان به شکل حداکثری باید تقویت شود، این نیت وجود دارد که در بیمارستان‌هایی که درمانگاه‌های آن در درون بیمارستان بود، ۲۶ درمانگاه را در بیرون از محیط بیمارستانی ایجاد کنیم. این باعث می‌شود که هم فضای درمانگاهی این بیمارستان‌ها به روز شود، و هم فضای داخل درمانگاه آزاد شده و بحث توسعه‌ای در بیمارستان‌های خاص با خروج درمانگاه‌ها آسان‌تر می‌شود.
شما به آمار پزشکان سازمان (هشت هزار نفر) اشاره کردید. برخی از شایعات حاکی از آن بوده که در سال‌های اخیر به جهت وضعیت درآمدی پزشکان رسمی سازمان، برخی پرسنل قراردادی و رسمی خارج شده و در سازمان از نظر پرسنلی ریزش داشته‌ایم. این شایعات تا چه اندازه صحت دارند؟ برنامه شما برای افزایش جمعیت پرسنل پزشک و رفع کمبود پزشک چه برنامه‌ای دارد؟
در سال‌های گذشته تعدادی از پزشکان ما از سازمان به دلایل مختلف ممکن است خارج شده و از مجموعه بیرون رفته باشند. اما ما به ازای هر پزشک می‌توانیم سه پزشک بنابر اسناد بالادستی ما جایگزین نیرویی کنیم که خارج شده است. این امکان خود یک مصوبه مشخص است که به آن عمل نیز می‌شود.
ما برای حفظ نیروی پزشک خود البته چند اقدام کردیم که یکی از آنها همین بحث اصلاح تعرفه‌ها است که مطرح کردیم. یکی از مشکلاتی که برای راستای حفظ نیروی پزشک باید حل می‌شد، این بود که در سال‌های گذشته استخدام پزشک در تامین اجتماعی نداشتیم. طرح استخدام پزشک در سازمان نیز به‌عنوان یکی از درخواست‌های ما روی میز هیات امنای سازمان تامین اجتماعی قرار گرفته و توسط هیات مدیره سازمان نیز تایید شده است. به این ترتیب ما از سال آینده می‌توانیم پزشکان خود را تبدیل وضعیت کنیم. برای مثال پزشکی که پیمانی فعالیت می‌کند را می‌توانیم وارد مرحله قراردادی کنیم و پزشکان قراردادی را می‌توانیم در صورت احراز شرایط اختصاصی افراد استخدام رسمی کنیم. به این ترتیب ما می‌توانیم از طریق امتیاز استخدام برای همکاران پزشک جاذبه حضور درمجموعه تامین اجتماعی را ایجاد کنیم.
اگر این دو اقدام اصلی که از آن صحبت کردم اجرا شود، امیدوار خواهیم بود که در سال آینده برای بحث ورودی و حفظ نیروی پزشک خود هیچ مشکلی نداشته باشیم. ضمن اینکه طبق سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب در زمینه سلامت، ایشان اعلام کردند که کای حرفه‌ای پزشکان باید یکسان باشد. یعنی به این ترتیب نباشد که بین بخش‌های دولتی و بخش‌های عمومی غیردولتی و خصوصی و دانشگاهی تبعیض خاصی حکمفرما باشد. اگر انشاالله در سال آینده توسط هیات دولت بحث کای حرفه‌ای به این شکلی که رهبر انقلاب در سیاست‌های ابلاغی سلامت مدنظر داشتند، ابلاغ شود، آنگاه دیگر هیچ نگرانی خاصی برای مهاجرت پزشک از بخش دولتی و تامین اجتماعی نخواهیم داشت.
همچنین نیروهای غیرپزشک مثل بهیار و پرستار و پشتیبان ما همکاران بسیار خوب و مجربی هستند و تجهیزات ما نیز در مراکز ملکی مدام به روز می‌شود و صحت و سقم این مطلب را می‌توانید از بیمه شدگان مراجع ما جویا شوید. به همین خاطر است که این بیمه شدگان تمایل دارند درمان‌شان در بخش درمان مستقیم سازمان انجام شود و اینکه بنابر نظرسنجی‌ها ما بالای ۷۵ درصد نظر مساعد درباره خدمات درمان مراکز ملکی داشتند، حاکی از همین امر است. منتهی در حوزه بحث کمبود پزشک امیدواریم این دو مسئله اساسی در حوزه تثبیت نیرو در بحث استخدام و تعرفه حل شود تا در این زمینه نیز از سال آینده مشکلی نداشته باشیم.
سازمان تامین اجتماعی به ویژه در دوره مدیرعامل جدید تمرکزی جدی روی افزایش مراکز ملکی و طرف قرارداد و افزایش فعالیت در جهت احداث مراکز بستری و سرپایی در مناطق مختلف کشور داشتند. اما گزارش‌هایی درباره کمبود این مراکز به ویژه در مناطق محروم شرق کشور دریافت می‌شود. استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و گلستان از نظر نسبی در حوزه درمان نیز محروم هستند و استان‌هایی مانند کرمان و خراسان جنوبی نیز به دلیل بهره‌مندی از معادن مختلف بیمه شده تامین اجتماعی بالاتری دارند، اما باز هم به نسبت استان‌های مرکزی و غربی گویا در طرح‌های جدید مورد توجه قرار نداشتند.
اتفاقا مدیرعامل فعلی سازمان تاکید بسیار ویژه‌ای بر بحث توسعه مراکز درمانی در مناطق محروم داشته و در این حوزه بیش از مراکز استان‌ها و پایتخت بر توسعه در استان‌های محروم تاکید دارند. ایشان در هر سخنرانی خود حداقل یکبار به بحث خدمت‌رسانی به مناطق محروم اشاره کردند. هم‌اکنون شش پروژه فعال ما در استان سیستان و بلوچستان است. بنده خود یک بازدید از این استان داشتم و چند منطقه و بخش از این استان که واقعا در زمینه درمانی محرومیت بسیار جدی داشتند را از نزدیک مشاهده کردم. حتی این مسئله در ذهنم در همان لحظه عبور کرد که وقتی ما چند مرکز درمانگاهی افتتاح کردیم، چطور برای این مراکز باتوجه به محرومیت بالای منطقه پزشک بیاوریم تا در آنجا با آن شرایط حاضر به خدمت شوند؟
در شهرستانی مانند راسک در سیستان و بلوچستان ما درمانگاهی ساختیم که در آنجا هم فعلا مسئله نیروی انسانی داریم. در خراسان جنوبی نیز دو پروژه درحال پیشرفت داریم و در استان گلستان هفت مورد درحال پیشرفت است. این موارد همه به زودی عملیاتی خواهند شد. وقتی ما یک پروژه را در کمیته پروژه‌های درمانی می‌بریم و برای راه‌اندازی آن مصوبه می‌گیریم، سپس در شورای عالی سازمان و بعد هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی (و در صورت نیاز هیات امنای سازمان تامین اجتماعی) مصوبه دریافت می‌کند. مرحله بعدی به راه افتادن پروژه، مرحله تعیین اعتبار است. در این مرحله وقتی کار به مرحله‌ای از ساخت رسیده و بیش از ۶۰ درصد آن تکمیل شد، مرحله تدوین تشکیلات مطرح می‌شود. چون در بیمارستان زمان‌بری بیشتری داریم، زمان افتتاح متغیر و بیشتر است اما در پروژه‌های درمانگاهی و کلینیکی دیگر زمان افتتاح نهایتا سه سال بوده است.
در استان محروم دیگری مانند خوزستان که در این استان ۱۳ پروژه در مرحله پیشرفت قرار دارد. در رابطه با سیستان و بلوچستان نیز قبلا سازمان تامین اجتماعی بیمارستانی داشته که در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است. این بیمارستان بسیار قدیمی است و نیاز به بهسازی دارد. ما مصوبه‌ای نیز برای احداث بیمارستان در منطقه آزاد چابهار در سیستان و بلوچستان داریم که آن بیمارستان می‌تواند نقش بسزایی در رفع نیازهای مردم آن منطقه ایفا کند.
مسئله مهم این است که توزیع ما براساس تعداد بیمه شده و در مرحله بعد براساس سطح‌بندی وزارت بهداشت و میزان محرومیت است. بحث محرومیت‌زدایی نیز در این میان سرلوحه مطالبات مدیرعامل سازمان است و سخن ایشان همواره این بوده که اگر پروژه‌هایی در دست است، اولویت اول آن‌هایی باشد که در مناطق محروم کشور وجود دارند. برخی استان‌ها نیز خود غیرمحروم اما حاشیه محروم دارند. برای مثال در استان اصفهان ۹ پروژه داریم که بیشتر جوابگوی مناطق محروم حاشیه این استان است. خود شهر اصفهان شهری برخوردار است اما از مناطقی چون نائین به بعد ما شاهد این هستیم که مناطق محروم و کویری وجود دارد.
هجده پروژه‌ای که در تهران سازمان تامین اجتماعی در دستور کار دارد بیشتر معطوف به چه مناطقی است؟
در تهران غیر از بیمارستان‌های جایگزین مثل بیمارستان فیاض بخش در جنوب غرب تهران (که جایگزین بیمارستان فیاض بخش است) یا بیمارستان هدایت (که جایگزین است) از جمله این موارد هستند. درمورد بیمارستان معیری و جرجانی که هردو قدیمی هستند، برای احداث بیمارستان در همان محله‌ها نیز به دنبال اخذ مصوبه هستیم.
تمامی این بیمارستان‌ها جایگزین هستند و مصداق «فعالیت توسعه‌ای» نیستند. در مناطق محروم استان تهران، چندین پروژه در نزدیکی بومهن و پاکدشت و اسلامشهر و… در دست داریم. سیاست ما این است که براساس سطح‌بندی وزارت بهداشت و تعداد بیمه شدگان و با نگاه به مناطق محروم، اولویت‌یابی می‌کند و آنچه مدیرعامل محترم سازمان در این زمینه پیش‌بینی می‌کند، در این فضا پیش برده خواهد شد.
شما در زمینه مناطق محروم علاوه بر مسئله کمبودهای مربوط به سخت افزار، تجهیزات و اماکن، با مشکل حاد کمبود نیروی انسانی داوطلب به کار در این مناطق نیز مواجه هستید. آیا مانند وزارت بهداشت در جهت ترغیب نیروها به خدمت در این مناطق امتیازاتی در نظر گرفتید؟
مشکلی که ما در جذب پزشک داریم این است که آموزش پزشک با وزارت درمان و آموزش پزشکی است. در این زمینه قانون‌گذار وظیفه‌ای برعهده سازمان تامین اجتماعی قرار نداده است. در عین حال حدود ۱۵ درصد از کل درمان کشور را ما در سازمان تامین اجتماعی متقبل می‌شویم. از ۱۰ هزار تخت بیمارستانی و ۳۲۰ مرکز سرپایی که داریم و ظرفیت بالایی است، انتظار داریم وزارت بهداشت و درمان از میان پزشکان طرحی و دانشجویان خود برای آن مراکز نیروی انسانی بفرستند تا درصدی از نیروهای طرحی را در مناطق محروم باید بکار بگیریم و این یکی از جلوه‌های همکاری ما و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
در این خصوص اخیرا تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت بهداشت و سازمان تامین اجتماعی تنظیم و به امضا نیز رسیده است. در برخی استان‌ها مانند استان مرکزی تعدادی نیرو جذب کردیم. تعدادی نیروی داوطلب نیز چند پزشک متخصص برای استان سیستان و بلوچستان گرفته‌ایم. با این حال ارگان‌ها باتوجه به آنکه سهم سازمان تامین اجتماعی از درمان کشور نزدیک به ۱۵ درصد است، مشارکت مورد انتظار و لازم در این حوزه با سازمان تامین اجتماعی در زمینه تامین نیروی انسانی باتوجه به این درصد انجام نمی‌شود.
نکته دیگر اینکه ما در همان نظام خدمت قبلی (پِرکِیس) per-case چه در بسته پیشنهادی‌ای که اخیرا توسط مدیرعامل محترم مطرح شده و چه در اصلاح نظام تعرفه گذاری، با تایید مدیرعامل و هیات امنا، مناطق محروم ضریب دریافتی پیدا خواهند کرد. به‌عبارت بهتر همکاران حاضر در مناطق محروم در هر دریافتی بابت حضور منطقه ضریب دریافت می‌کنند.
در بحث نسخه‌های الکترونیکی نیز مسئله‌ای که پیش آمده این است که چه در بحث بیمه اصلی و چه در بحث بیمه تکمیلی بسیاری از مراکز طرف قرارداد به بهانه قطع شدن سیستم و مجازی بدون نسخه‌ها، خدمات درستی ارائه نداده و گاه به صورت آزاد با مراجعین محاسبه می‌کنند و حتی گاه کسر فرانشیز نیز توسط مرکز انجام نمی‌شود. برای حل این معضل چه چاره‌ای اندیشیده‌اید؟
طرح نسخه الکترونیک یکی از طرح‌های اولویت‌دار دولت سیزدهم بوده است. پس از کارهای کارشناسی که در حوزه‌های مختلف انجام شد، پکیج آن در سال ۱۴۰۱ نهایی شد. در این مدت پیشرفت خوبی برای بهبود سامانه‌های مربوط به نسخه الکترونیک انجام شد و قطعا گزارشاتی که کمابیش به شما اصحاب رسانه می‌رسد، به ما نیز به‌عنوان مسئولین به‌ندرت می‌رسد. ما گزارشات موردی نیز از بیمارستان‌ها و مراکز بازرسی خود داریم که به صورت مقطعی داروخانه یا بیمارستانی ادعای قطع بودن سامانه کرده است.
ضمن اینکه در بستر زیرساختی اینترنت موجود در ایران قطع موقت اینترنت کاملا معقول است. در شرایطی که سامانه‌های ارتباطی مجازی بزرگ دچار مشکل قطع موقت می‌شود، این رویداد برای سازمان تامین اجتماعی و سامانه نسخه الکترونیک که بسیار بزرگتر از آن است، عادی است. ولی این گزارشات موردی به ما (اداره کل درمان مستقیم که متولی اصلی آن است) در حدی نیست که ما بخواهیم کلیت کار بزرگ نسخه الکترونیکی را زیر سوال ببریم. امیدواریم در آینده با بهبود شرایط زیرساختی و فضای اینترنت در ایران، این قطعی‌ها نیز به حداقل برسد.
به بحث داروخانه‌ها اشاره کردید و اینکه سامانه‌هایی برای طرح شکایت و نقد از سوی مردم وجود دارد. در حوزه درمان مستقیم و مراکز طرف قرارداد و ملکی وضع بر چه منوالی است؟
ما در مراکز بستری خود چندین روش برای طرح انتقاد و شکایت داریم. اولین ابزار در دسترس مردم مراجعه به کارمند مسئول به رسیدگی به شکایات است. اگر من به عنوان مراجع فرضی به چنین جمع‌بندی خاصی برسم که متوجه بشوم پرسنل درمانی می‌توانستند خدمتی را به من ارائه بدهند اما از ارائه آن سرباز زدند، فورا می‌توانم به دفاتر رسیدگی به شکایات بیمارستان یا مرکز درمان سرپایی مراجعه کنم.
دستورالعمل رسیدگی به شکایت برای مراجعین نیز طوری برای کارکنان ما طراحی شده که اگر واقعا امکان رسیدگی به بیمار وجود نداشته باشد، به صورت رسمی مراجع مطلع می‌شود که باید در روز دیگری پیگیر کار باشد. در بیمارستان‌ها علاوه بر شکل کاغذی می‌توانند از صندوق‌های شکایات استفاده کتتد. علاوه بر شیوه نامه نگاری، سایتی نیز تعریف شده که در آن می‌توان اعلام شکایت کرد. سامانه ۱۴۲۰ به صورت ۲۴ساعته پاسخگوی نارضایتی‌ها و شکایات مراجعین است. در یک مرکز جمع‌بندی شکایات، کلیه شکایات مختلف به بخش خاص خودشان در یک تقسیم‌بندی ارجاع می‌شوند. مثلا شکایات بیمه به حوزه بیمه رفته و شکایات مربوط به ارتباط با بیماران و پرسنل نیز در جای خود دسته‌بندی می‌شود.
وقتی برخورد سازمان با مسائل مطرح شده دوباره جمع‌بندی شد، این موارد جمع‌بندی شده را به رده‌های بالاتر در یک گزارش و جمع‌بندی فرستاده و تحلیل می‌کنیم. ما دوباره بازخورد خواهیم گرفت که مواردی که نیاز به اصلاح بیشتر دارد، از سایر نقاط جدا شده و مستقلا مورد توجه قرار گیرد.
در بحث برخی خدمات که فراتر از تعهدات بیمه‌ای است اما مطالبه بسیاری از بازنشستگان و کارگران حق‌بیمه‌پرداز سازمان تامین اجتماعی است (مانند خدمات دندان پزشکی) امکان پیشبرد مطالبات وجود دارد؟
ما در حوزه دندان پزشکی در همه مراکز درمانگاهی دارای دندان پزشک هستیم. آن امکاناتی که ما در بسیاری از کلینیک‌های دندان پزشکی دیگر می‌بینیم، در مراکز درمانی ملکی سازمان تامین اجتماعی نیز وجود دارد. جدا از آن مراکز ملکی که دندان پزشکی هم دارد، ما یکسری کلینیک‌های ویژه و اختصاصی دندان پزشکی داریم. مثلا یکی دو استان در ایران که مراکز ملکی هستند، کلینیک اختصاصی دندان پزشکی داریم. مثلا در مجموعه برج میلاد تهران و بیمارستان میلاد ما یک مرکز قوی داریم.
چیزی که در اینجا به یک معضل بدل شده، بحث تعرفه دولتی خدمات دندان پزشکی است که مشابه همان بحث نظام پرداخت است که ابتدای گفتگو به آن اشاره کردیم. مقداری تعرفه‌های دندانپزشکی و حتی مدل پرداخت آن تعرفه‌ها در سال ۱۴۰۱ تغییر کرد و بطور کلی تعرفه‌ها را به صورت گلوبال و عمومی تغییر دادند. تعرفه‌های دندانپزشکی به سه‌جزء مواد، فنی و حرفه‌ای تقسیم شد. در جزء فنی و مواد بخاطر بحث گرانی تجهیزات و مواد خیلی گران شده بود و به همین علت سهم بخش حرفه‌ای دندان پزشک کاهش یافته بود. در تعرفه‌ای که به ما ابلاغ شده بود نیز بخش حرفه‌ای تعرفه دندانپزشکان تغییر نکرده بود. لذا ما یک اصلاحیه‌ای را قبل از سایر اصلاحات دیگر در زمینه تعرفه برای دندانپزشکان ابلاغ کردیم که باعث برخی نگرانی‌ها شد.
ما امیدواریم با تدابیری که در زمینه بیمه‌ای و اصلاح تعرفه‌ای داریم، به شکل رایگان یا ارزان از خدمات دندانپزشکی نیز برخوردار باشیم. هرچند علاوه بر خدمات تحت پوشش بیمه در حوزه دهان و دندان، ما در مراکز ملکی برخی خدمات «ترمیم دندان» را اضافه بر مصوبات بیمه‌ای ارائه می‌دهیم و ما اضافه بر مسئولیت قانونی برای رفاه حال بیمه شده چنین تلاشی را می‌کنیم تا در آینده از افزایش هزینه‌های درمان بعدی بیمه شدگان جلوگیری به عمل آید.
در پایان عملکرد سازمان و اداره کل درمان‌های مستقیم را در زمینه برخورد با کرونا و سایر آمادگی‌هایشان در دوره‌های دیگر چطور ارزیابی می‌کنید؟
در پایان لازم است در این زمینه و سایر زمینه‌ها از مجموعه همکاران کادر درمان در سازمان تامین اجتماعی تشکر ویژه به عمل آوریم. چه در دوران کرونا که خدمات بسیار زیادی را بدون چشم داشت ارائه دادند و چه خدمات طاقت فرسایی را گاه بیش از مراکز دانشگاهی ارائه دادند. در این زمینه ما حتی شهید سلامت تقدیم کردیم و رزومه بسیار خوبی از سازمان تامین اجتماعی و مراکز آن در دوران کرونا باقی ماند.
هم‌اکنون نیز اگر سویه‌های جدیدی از این ویروس منحوس ایجاد شود، این آمادگی را داریم که دوباره با همان قدرت وارد شده و خدمات ارائه دهیم و جا دارد بابت همه این تلاش‌ها که کادر درمان و پزشکان ما باوجود نواقص متعدد عملکردی و امکاناتی مبذول داشتند، از این همکاران تشکر کنیم؛ چه اینکه باوجودعدم اصلاح نظام تعرفه‌ای، اما با این حال به وضوح دیدیم که هم‌اکنون نیز ۷۰ درصد تخت‌های بستری مراکز ما پر است و با این فشار و حجم کاری همچنان خدمات به مراجعان ارائه می‌شود. این نشان می‌دهد که با همه مشکلات همکاران ما علاقه خاصی به سازمان، شغل خود و مردم بیمه شده این سازمان دارند. امیدواریم همه این عزیزان سالم و تندرست باشند و بتوانند برای خود و خانواده گرامی خویش و کشور مفید واقع شده و همچنان بتوانند خدمات ارائه دهند.
