در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
آیا معلمان از اصلاحاتِ آیین‌نامه‌ی رتبه‌بندی راضی هستند؟
یک فعال فرهنگی می‌گوید: اگرچه آیین‌نامه در مسیر اجرایی شدن قرار گرفته است اما به اعتقاد ما هنوز هم نقص‌های بسیاری دارد. حتی با اجرای این آیین‌نامه و باتوجه به بودجه‌ای که در نظر گرفته‌اند، میانگین حکم حقوقی فرهنگیان به پایین‌ترین سطح حکم حقوقی بسیاری از دستگاه‌های دیگر هم نخواهد رسید.
به گزارش خبرنگار ایلنا، لایحه رتبه‌بندی معلمان که در ۲۵ اسفند ۹۹ از سوی دولتِ قبل به مجلس تحویل داده شده بود، بعد از یک سال و با اعمال تغییرات بسیار به تصویب رسید و در نهایت در شانزدهم اسفند ۱۴۰۱ مصوب و برای اجرا به دولت فرستاده شد. بعد از تصویب قانون، نوبت به نوشتنِ آیین‌نامه‌ی رتبه‌بندی رسید. این آیین‌نامه را وزارت آموزش و پرورش بعد از ۲۷ مرتبه تغییر، تنظیم و تحویل هیئت دولت داد. هیئت دولت نیز آیین‌نامه را با تغییرات گسترده تصویب و ابلاغ کرد. تغییراتِ آیین‌نامه اما مورد اعتراض مجلس و معلمان قرار گرفت. آن‌ها آیین‌نامه نهایی را مغایر با قانون می‌دانستند و به مواد مختلفِ آن معترض بودند.
مغایرتِ آیین‌نامه با قانون پای کمیسیون تطبیق قوانین مجلس را به میان کشید. مجلس ده مورد از مواد آیین‌نامه را مغایر با قانون دانست و آن را به هیئت دولت فرستاد. روز چهارشنبه ۱۲ مرداد وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که هیئت دولت این ۱۰مورد را بررسی و آیین‌نامه را نهایی کرده است.
اما کدام یک از بخش‌های این آیین‌نامه اصلاح و کدام یک همچون قبل باقیمانده است؟ آیا در آیین‌نامه‌ی جدید تمام نگرانی‌های معلمان رفع شده است؟ مهدی محمدیان (فعال فرهنگی) در پاسخ به این سوال می‌گوید: بالاخره اصلاحاتِ آیین‌نامه مشخص شد، هر چند باور همه‌ی همکاران مخصوصا همکاران فعال بر این بود که ایراداتِ بیشتری بر آیین‌نامه وارد است اما نهایتا ۱۰مورد از ایرادات اصلاح شد.
محمدیان به دو مورد مهم این اصلاحات اشاره می‌کند و می‌گوید: اولین مورد، حذف کامل تبصره ۵ ماده ۴ بود که این تبصره استرس بسیاری به همکارانِ در آستانه‌ی بازنشستگی وارد کرده بود. ما این تبصره را خلاف ماده ۴ قانون رتبه‌بندی می‌دانستیم.
این فعال فرهنگی ادامه می‌دهد: مورد دوم، اصلاح تبصره ۳ ماده ۳ این آیین‌نامه است. در این تبصره گفته شده نیروهای فاقد کد شناسنامه استخدامِ مورد تأیید سازمان اداری و استخدامی، مشمول رتبه‌بندی نمی‌شوند که هیئت وزیران شرط کد استخدامی را حذف کرد. همچنین در ادامه این تبصره نیروهای مازاد، افرادی که از بیش از یک صندوق حقوق دریافت می‌کردند، معلمانی که در مرخصی بدون حقوق بودند و معلمان مأمور به تحصیل مشمول رتبه‌بندی نمی‌شدند که هیئت دولت این مورد را نیز حذف کرد بنابراین این همکاران نیز مشمول رتبه‌بندی می‌شوند.
به گفته‌ی محمدیان؛ به جای شرط کد استخدامی در اصلاحیه‌ها تبصره‌ای دیگر با این موضوع که «اجرای رتبه‌بندی منوط به تکمیل فرایند استخدام مطابق قوانین و مقررات است» اضافه شده که این موضوع باعث نگرانیِ برخی از معلمان شده است و امیدواریم این چنین نباشد و مشکلی برای همکاران ایجاد نگردد.
وی در ادامه به اصلاحیه‌های دیگرِ آیین‌نامه اشاره می‌کند و می‌گوید: حذف ماده ۶ آیین‌نامه که به نوعی برای قانون خدمات مدیریت کشوری تعیین تکلیف کرده بود، و همچنین حذف بحث مجازات انتظامی موضوع مواد ۱۱ و ۲۴ آیین‌نامه از دیگر موارد اصلاح شده است.
محمدیان با اشاره به ماده ۲۱ آیین نامه می‌گوید: طبق این ماده اگر فرد دو دوره تنزل رتبه داشت به طور کلی از مشاغل طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمین اخراج می‌شد که این هم اصلاح شد. طبق آیین‌نامه‌ی اصلاح شده، فرد در صورت دو دوره تنزل رتبه صرفا از رسته آموزشی خارج خواهد شد.
این فعال فرهنگی در ادامه به مواردِ اصلاح‌نشده‌ی آیین‌نامه اشاره می‌کند. محمدیان می‌گوید: انتظار ما از مجلس بیشتر از اینها بود؛ مخصوصا در مورد ماده ۵ آیین‌نامه و تبصره ۲ ماده ۴ که شخصا وجود ماده ۵ را به علت تبصره ۲ ماده ۴ می‌دانم. در تبصره ۲ ماده ۴ برای امتیازاتِ مورد نیاز جهت کسب پایین‌ترین رتبه واژه «حداقل» به کار رفته است؛ یعنی معلم باید امتیازاتی را کسب کند درغیر اینصورت رتبه‌ای به او تعلق نخواهد گرفت. از طرفی ماده ۵ گفته که اگر معلم نتواند رتبه‌ای دریافت کند به صورت موقت و یکساله رتبه آموزشیار معلم برای او در نظر گرفته می‌شود تا بتواند امتیاز کسب کند. سوال من این است که آیا این ماده در تضاد با ماده ۴ قانون رتبه‌بندی مصوب مجلس نیست؟
محمدیان تاکید می‌کند: تدوین و تفسیر قانون برعهده مجلس است. نمایندگان مجلس نیز بارها گفته‌اند قانون رتبه‌بندی تمامیِ معلمان (طبق تعریف معلم در قانون) را باید دربربگیرد حالا سوال اینجاست که با این آیین‌نامه معلمان کم سابقه چگونه می‌توانند امتیاز داشته باشند؟ در آیین‌نامه گفته شده به معلمی که امتیازات لازم برای کسب رتبه را کسب نکند به صورتِ موقت رتبه‌ی آموزشیار داده می‌شود اما سوال این است آیا واقعا معلمان در فرصت یکساله می‌توانند امتیازات لازم را جمع کنند؟ آیا این خلاف تفسیر نمایندگان نیست؟
این فعال فرهنگی بیان می‌کند: با توجه به تفسیر نمایندگان ما این ماده را خلاف ماده ۴ قانون رتبه‌بندی می‌دانیم و از عدم اصلاح آن تعجب می‌کنیم.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به عدم اصلاح تبصره ۲ ماده ۴ و ماده ۵ آیین‌نامه برخی از همکاران نگران شده‌اند که شاید نتوانند پایین‌ترین رتبه را کسب کنند. درخواست ما این است که به هر شکل ممکن این موضوع حل شود یا حداقل شیوه‌نامه را به گونه‌ای تدوین کنند که همکاران کم‌سابقه بتوانند حداقل امتیازات لازم برای کسبِ پایین‌ترین رتبه (آموزشیار معلم) را کسب کنند.
محمدیان می‌افزاید: در تبصره ۳ ماده ۴ آیین‌نامه در مصادیق و شاخصهای رفتاری و عملکردی جهت ارزیابی برای احراز رتبه‌ها به بحث مدرک تحصیلی اشاره شده که البته این خود برگرفته از بخش ۲.۳ ماده ۲ قانون رتبه‌بندی است که در بحث شایستگی‌های تخصصی به آخرین مدرک تحصیلی همکاران اشاره شده است. بر سر این قضیه اختلافاتی وجود دارد. از یک طرف مجلسی‌ها اعتقاد دارند که باید آخرین مدرک تحصیلی همکاران اعمال شود و از طرف دیگر وزارت این موضوع را عملی نکرده است. در این خصوص برخی از همکاران، مستنداتی در دست دارند که یکی از مهم‌ترینِ آن‌ها نامه معاون قوانین مجلس در خصوص اعمال آخرین مدرک تحصیلی معلمان بدون محدودیت در حکم آن‌هاست.
به گفته‌ی وی؛ مورد دیگری که در آیین‌نامه اصلاح نشده بحث ارزیابان حرفه‌ای‌ست؛ برای ما معلمان جای سوال دارد که چگونه قرار است افرادی ما را ارزیابی کنند که اطلاعی از شغل ما ندارند. ضمن اینکه چنین چیزی خلاف ماده ۷ قانون است.
محمدیان ادامه می‌دهد: مورد دیگر وجود تبصره ۲ ماده ۵ آیین‌نامه است که تبدیل وضعیتِ همکاران جدیدالاستخدامی که به صورت پیمانی جذب خواهند شد - به استثنای متعهدین خدمت و سایر مشمولین دارای قانون خاص - را منوط به کسب امتیازات رتبه مربی معلم دانسته است. واقعا برای من سوال است این تبصره را براساس کدام ماده قانون رتبه‌بندی نوشته‌اند؟ حداقل تدوین‌کنندگانِ آیین‌نامه شفاف‌سازی کنند!
وی به ماده ۲۳ آیین‌نامه اشاره می‌کند و می‌گوید: در این ماده وزارت آموزش و پرورش مکلف شده اجرای آیین‌نامه را در سقف اعتبارات پیش‌بینی شده اجرایی کند و هرگونه تعهد بیش از این را ممنوع و فاقد اعتبار دانسته است. شاید به جرات می‌توان گفت که علت سخت‌گیری آیین‌نامه مخصوصا در جدول امتیازات ناشی از این ماده است.
محمدیان می‌گوید: چگونه می‌شود کاری با این حجم برای بیش از۸۰۰ هزار نفر اجرایی نمود و خطای محاسباتی نداشت. این چه نگاه بسته‌ای نسبت به هزینه‌کرد در آموزش و پرورش است؟ درحالیکه این امکان وجود داشت که بنا به ظرفیت‌های قانونی با انعطاف بیشتری نسبت به هزینه اجرایی آیین‌نامه برخورد می‌کردند. همواره در صحبت‌های دولتی‌ها و مجلسی‌ها می‌شنویم که آموزش و پرورش اولویت است ولی وقتی به این ماده می‌رسیم متوجه می‌شویم آنطور که بیان می‌کنند، نیست.
این فعال فرهنگی به بیانِ بخشی از خواسته‌های معلمان می‌پردازد و می‌گوید: اولین درخواستِ ما این است که مراحل اجرای آیین‌نامه هرچه سریع‌تر طی شود تا معلمان بیش از این چشم انتظار نمانند. همچنین متولیانِ امر به هر شکل ممکن نگرانی همکاران کم سابقه برای کسب حداقل رتبه را مرتفع نمایند و از طرفی اگر واقعا موضوع اجرای آیین‌نامه زمان بر است، طبق وعده‌ای که داده بودند مبالغی به عنوان علی‌الحساب برای همکاران ما که با حقوق ناچیز با مشکلات بسیاری مواجه هستند، واریز کنند.
محمدیان در پایان تصریح می‌کند: اگرچه آیین نامه در مسیر اجرایی شدن قرار گرفته است اما به اعتقاد ما هنوز هم نقص‌های بسیاری دارد. حتی با اجرای این آیین‌نامه‌ی رتبه‌بندی و باتوجه به بودجه‌ای که در نظر گرفته‌اند، میانگین حکم حقوقی فرهنگیان به پایین‌ترین سطح حکم حقوقی بسیاری از دستگاه‌های دیگر هم نخواهد رسید و همچنان مشکلات معیشتی فرهنگیان پا برجاست.
