قطعی برق؛ بحران جدیدی که بر سر کارگران آوار شد/ دولت خسارتی که به کارفرمایان وارد می‌شود را پرداخت می‌کند یا کارگران؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، در جایی زندگی می‌کنیم که سیاستگذاران‌مان جوری برنامه‌ریزی می‌کنند که فردایمان را در حسرت امروزمان سپری کنیم. هر روز چالش جدیدی را تجربه می‌کنیم و استرس کشیدن روال عادیِ زندگیمان شده است. قطعی‌های مکرر و بی‌برنامه‌ی برق یکی از همین چالش‌هاست که به گفته‌ی مسئولان قرار است ادامه‌دار هم باشد. 

یکی از مهم‌ترین بحثهایی که در جریان این رفتن‌های مکرر برق مطرح می‌شود آسیب رسیدن به مشاغل است. از مشاغلی مثل سوپرمارکتی‌ها و تولیدی‌های لباس و پوشاک گرفته تا صنایع خُرد و کلان همه تحت تاثیر چنین وضعیتی احتمالا آسیب بسیاری خواهند دید و بالطبع کارگرانِ این صنایع و مشاغل نیز با بحران جدیدی مواجه خواهند شد. اما آیا دولت به عنوان اصلی‌ترین عاملین این بحران جوابگوی خسارات و زیان‌های بیشمارِ وارد شده خواهند بود یا باز هم مثل همیشه پا پس می‌کشد و ضعیفترین گروه‌ها باید هزینه‌ی آن را بپردازند؟ 

در جریان این از کارافتادنِ دستگاه‌ها کارفرمایان چقدر آسیب می‌بینند و کارگران چقدر آسیب‌پذیرتر از قبل خواهند شد؟ چند کارگر باز هم قرار است تعدیل شوند و دستمزد چه تعدادی از کارگران قرار است نصفه و نیمه پرداخت شود؟ وقتی دولت مسولیتِ خود را در قبال کل جامعه برعهده نمی‌گیرد آیا می‌توان از کارفرما انتظار داشت تا در این شرایط وظیفه‌ی خود را در قبال کارگران به درستی انجام دهد؟ 

تعدیل نیرو، مرخصی‌های اجباری، عدم پرداخت کامل حقوق و حق بیمه؛ بحران جدید بی‌برقی برای کارگران

فتح الله بیات (رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی) در خصوص مشکلاتی که قطعی برق و متوقف شدنِ کار در کارگاه‌ها برای کارگران به وجود می‌آورد، گفت: کارگران کارگاه‌های کوچک قراردادموقت هستند و یا قرارداد بسیاری از آن‌ها سفید امضا است بنابراین از لحاظ امنیت شغلی وضعیت خوبی ندارند؛ وقتی از این دست اتفاقات هم پیش می‌آید و بابت قطعی برق به‌طور مکرر کار می‌خوابد، امنیت شغلی آن‌ها بیش از پیش تهدید می‌شود. 

وی ادامه داد: ببینید در همه‌ی بخش‌های تولید چه کارخانه‌های بزرگ و چه کارگاه‌های کوچک، قطعی برق آنهم به این شکل می‌تواند آسیبهای جدی وارد کند. در چنین شرایطی به خصوص وقتی کارفرمایانِ کارگاه‌های کوچک ضرر می‌بینند، معمولا دست به تعدیل نیرو می‌زنند و این منجر به بیکاریِ عده‌ی بسیاری از کارگران می‌شود. 

بیات اظهار کرد: در واقع به دلیل نوع قرارداد کارگران، کارفرما خیلی راحت می‌تواند کارگر را اخراج کند و یا حتی اگر هم اخراج نکند بسیار محتمل است که از ساعات کار او و از دستمزدش کم کند و حق بیمه‌ی کارگر را کامل پرداخت نکند. همه‌ی اینها در این شرایط کشور تهدیدی جدی برای کارگران به حساب می‌آید. 

رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی تاکید کرد: بحث امنیت شغلی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در این شرایط بد اقتصادی باعث شده که کارگران ما نتوانند ثباتی در زندگی خود داشته باشند و همواره نگران آینده شغلی خود هستند. وقتی از این دست اتفاقات هم می‌افتد مشکل امنیت شغلی آن‌ها تشدید می‌شود. برخی از کارفرمایان از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند و و می‌خواهند به هر طریقی از حقوق کارگر بزنند. 

کارفرمایان آسیب می‌بینند، کارگران هزینه می‌دهند

علی اصلانی (عضو هیئت مدیره کانون‌های شوراهای اسلامی کار سراسر کشور) نیز در خصوص مشکلاتی که این وضعیت برای صنایع به وجود خواهد آورد، گفت: در این وضعیت اقتصادی همه‌ی ما می‌دانیم کارفرمایان باچه مصیبتی مواد اولیه تهیه می‌کنند و آن را وارد چرخه‌ی تولید می‌کنند تا در نهایت از فروش محصول بتوانند حقوق کارگر و تامین اجتماعی و دارایی را پرداخت کنند. حالا با این قطعی‌های مکرر و ضرری که کارفرمایان و بخش تولید می‌بینند آیا از پس مخارج تولید برمی‌آیند؟ 

وی ادامه داد: چه کسی می‌خواهد هزینه‌ی ضرری که از قطعی برق به کارفرما وارد می‌شود را پرداخت کند؟ ببینید آن زمان که بحث یارانه‌ها پیش آمد قرار شد سی درصد از پولی که بابت افزایش حامل‌های انرژی به دست می‌آید به کارخانه‌ها داده شود اما یک ریال هم ندادند. هشت سال دولت آقای احمدی نژاد گذشت و هشت سال دولت آقای روحانی هم رو به اتمام است، اما هیچ کدام حتی یک ریال هم ندادند. در خصوص وضعیت پیش آمده هم برخی مطرح می‌کنند که ضرر و زیان این قطعی برق داده می‌شود، اما واقعا چه کسی هزینه‌ی این ضرر را می‌دهد؟ وقتی از رفتن ناگهانیِ برق یک دستگاه میلیاردی خراب می‌شود کدام دولت خسارت این کارفرما را پرداخت می‌کند؟ 

عضو هیئت مدیره کانون‌های شوراهای اسلامی کار سراسر کشور گفت: با این قطعی چند ساعته‌ی برق مواد اولیه‌ی خیلی از کارخانه‌ها آسیب می‌بیند و باید آن‌ها را دور بیندازند. خیلی از کارخانه‌ها، از رنگ‌رزی‌ها و تولید کنندگان مواد غذایی گرفته تا کارخانه و کارگاه‌هایی که با جوش کاری سروکار دارند، وقتی برق قطع می‌شود مواد اولیه خود را از دست می‌دهند. خب همه‌ی این مسائل قیمت نهایی کالا را بالا می‌برد اما آیا کارفرما حق دارد این ضرر را روی قیمت کالا بیاورد؟ 

اصلانی با تاکید بر اینکه نه دولت ضرر را جبران خواهد کرد و نه کارفرما می‌تواند هزینه‌ی محصول را بالا ببرد، گفت: اتفاقی که می‌افتد این است که ضرر و زیان کارفرما را از جیب کارگران پرداخت می‌کنند. کارفرما وقتی سر برج دخل و خرجش به هم نمی‌خورد و توان پرداخت پول سازمان تامین اجتماعی را ندارد در نتیجه از حقوق کارگران مایه می‌گذارد. پس دود این برق رفتن‌ها همه به چشم کارگران می‌رود. 

وی ادامه داد: در وضعیتی که خیلی از کارفرمایان در خرید مواد اولیه مشکل دارند و قیمت‌ها اصلا ثبات ندارد، وقتی به کارفرما فشار وارد می‌شود تنها کاری که از دست این کارفرما بر می‌آید قطع کردن مزایای کارگر و معوق کردن حقوق کارگران است چون چاره‌ای دیگر ندارد. 

اصلانی همچنین اظهار کرد: وقتی کارگری دو ساعت بیکار می‌نشیند فردا مشکلات قانون کاری هم پیدا می‌کنیم و به تدریج شکایت‌ها در ادارات کار مطرح می‌شود. مثلا کارگر می‌گوید برق رفته به من ربطی ندارد و کارفرما باید حقوق کامل بدهد و کارفرما هم می‌گوید در این دو ساعت کار نکرده‌ای چرا حقوق و عیدی و لیست بیمه را کامل رد کنم. 

هنوز از بحران کرونا نگذشته‌ایم که قطعی برق هم اضافه شد! 

اصلانی گفت: نباید فراموش کنیم این وضعیت در حالی دارد اتفاق می‌افتد که ما از طرفی هم درگیر کرونا هستیم. در این یک سال و اندی کرونا هم هزینه‌های کارفرمایان را بالا برده است و همه‌ی این هزینه‌ها دست به دست هم داده که در نهایت بر سرِ کارگران‌آور شود. 

وی با اشاره به مشکلاتی که از قطعی برق برای بهداشت کارگران ایجاد می‌شود، گفت: در خیلی کارخانه‌ها و کارگاه‌ها با قطعی برق، آب هم قطع می‌شود و کسی نمی‌گوید در این شرایط کرونایی کارگر بدون آب و برق چندین ساعت در محیط کارخانه و در گرمای هوا چگونه سپری کند؟ اینها مشکلاتی است که نمی‌توان از آن گذشت. واقعا سوال این است که برای امسال چگونه برنامه ریزی شده که ما با انبوهی از مشکلات مواجه‌ایم؟ کاش حداقل برنامه‌ای به کارخانه‌ها و مناطق بدهند که حداقل کارفرما و کارگر به توافق برسند. 

وضعیتِ سخت کارگرانِ غیررسمی

عضو هیئت مدیره کانون‌های شوراهای اسلامی کار سراسر کشور گفت: بسیاری از کارگران ما قرارداد موقت هستند و طبق آمار رسمی نزدیک به ۶میلیون نفر کارگر غیررسمی داریم که مشکلات بسیاری دارند. کارگرانی که نه بیمه برایشان رد می‌شود و نه حداقل حقوق دریافت می‌کنند خب در این قطعی‌های مکرر برق وضع این کارگران بسیار بدتر از قبل می‌شود. همانطور که گفتم بخشی از این مشکلات به این برمی‌گردد که کارفرما واقعا نمی‌تواند از پسِ هزینه‌هایی که بر اثر کرونا، تورم، تحریم و حالا قطعی برق ایجاد شده بربیاید. کارگاه‌های نامدار و قدیمی امروز دچار مشکل شده‌اند و متاسفانه هزینه‌ی اینها را کارگران می‌پردازند و وقتی کارگران دچار مشکل شوند، درواقع این وضعیت در نهایت خودش را در جامعه نشان خواهد داد.