"دستمزد ناچیز" سهم کارگران از درآمد هنگفت صنعت مد/ آیا کارفرمایان مجرم هستند؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، «ماریا خوزه کارمونا» خبرنگار حوزه حقوق بشر در نشریه «ایکوال تایمز» گزارشی کوتاه درباره وضعیت صنعت پوشاک و مد نوشت. نویسنده گزارش معقتد است که «صنعت مد» تجارت و بازاریابی نیست. خوزه کارمونا معتقد است که کارفرمایان فعال در صنعت پوشاک مجرم هستند و حق کارگران را پایمال می‌کنند و کارگران شاغل در این صنعت وضعیت نابسامانی دارند. ترجمه این گزارش را در ادامه می‌خوانید:

فوریه ۲۰۱۹، شرکت چند ملیتی «ایندیتکس» اسپانیا که در زمینه مد فعالیت می‌کند، در یک اقدام امیدبخش و تحسین‌برانگیز، شعاری را روی بسته‌بندی «سویی‌شرت‌» تولیدی خود نوشت. این شرکت، روی کاغذی با پس‌زمینه سیاه کلمه «ا.ح.ت.ر.ا.م» را نوشته بود که از ترانه «آرتا فرانکلین» (خواننده معروف آمریکایی) الهام گرفته بود. به نظر می‌رسید، انتشار کلمه «احترام» در پوشاک تولیدی این شرکت، سرآغاز تغییر نگرش ایندیتکس به کارگران خود باشد. این حرکت از سوی ایندیتکس آن چنان ناگهانی بود که سازمانی مردم نهاد (سمن) در سوییس تصمیم به بررسی جوانب اقدام این شرکت تولیدکننده پوشاک گرفت. این اقدام شرکت ایندیتکس، برای حمایت از جنبش‌های زنان بود.

تحقیقات سمن سوئیسی از شهر «ازمیر» در ترکیه آغاز شد. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد عملکرد شرکت ایندیتکس با شعارهای خود به طور کامل متفاوت است. یافته‌های خبرنگار در ازمیر نشان می‌دهد، اگرچه سوییشرت‌های تولیدی شعار «احترام به یکدیگر» را ترویج می‌دادند، ولی واقعیت رنگی دیگر دارد. رفتار این شرکت با کارگران خود سرشار از توهین، بی‌احترامی و تضییع حقوق آنهاست.

 وضعیت کارگرانی که در کارگاه‌های شرکت ایندیتکس کار می‌کنند، وحشتناک و غیرقابل تصور است. کارگران ایندیتکس مجبورهستند ساعت‌ها در روز کار کنند ولی دستمزد دریافتی ناچیزی دارند. همچنین قراردادهای کاری آنها امن نیست و خطر اخراج هر لحظه آنها را تهدید می‌کند. پوشاکی که شعار احترام را ترویج می‌دهند با هدف حمایت از حقوق زنان تولید شده‌اند ولی این پوشاک ماحصل استثمار زنان هستند.

پس از سال ۲۰۱۳، بسیاری از فعالان کارگری و  حامیان حقوق بشر، کارگاه‌های تولیدکننده پوشاک و برندهای مطرح جهانی را زیر ذره‌بین گرفتند و از وضعیت نامناسب کارگران این صنعت آگاه شدند. سال ۲۰۱۳، ساختمان رانا پلازا در بنگلاش یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید پوشاک در جهان فرو ریخت. پس از فروپاشی ساختمان «رانا پلازا»، برخی از شرکت‌های چند ملیتی مسئولیت پرداخت غرامت ناشی از حادثه را برعهده گرفتند و مبلغی  به خانواده‌های قربانیان پرداخت کردند. پرداخت غرامت، تنها حمایتی کوتاه مدت از خانواده‌های قرباینان بود و خون ۱۱۳۴ انسان بی‌گناه پایمال شد.

تحقیقات زیادی در خصوص کارگران صنعت پوشاک در سطح جهان انجام شده است. اگرچه ایمنی محیط کار در برخی از نقاط جهان مورد توجه کافرمایان قرار گرفته اما گزارش‌های منتشر شده اتحادیه‌های کارگری در سراسر این کره خاکی از دستمزد ناچیز کارگران صنعت مد حکایت می‌کند. 

بحران کرونا، وضعیت نابسامان کارگران صنعت مد را بیش از پیش سخت‌‌تر کرده است. پس از شیوع و گسترش این ویروس در سطح جهان، بسیاری از شرکت‌های چند ملیتی تولیدکننده پوشاک، دستمزد کارگران را با بهانه‌های مختلفی کاهش دادند. در ماه‌های نخست شیوع کرونا، کارگرانی که در کشورهای ویتنام، کامبوج و بنگلادش مشغول به کار بودند هیچ مزدی دریافت نکردند. همچنین  شعب شرکت‌های چند ملیتی در میانمار، کارگران خود  را با بهانه جلوگیری از شیوع کرونا اخراج کرده‌اند. 

کارگرانی که در شعب کشورهای مذکور شرکت‌های تولیدکننده پوشاک فعالیت می‌کردند، با بحران اقتصادی روبرو هستند. آنها نانی برای خوردن ندارند و برای تامین مایحتاج زندگی، مجبور به فروشی دارایی‌های ناچیز خود هستند. 

اتحادیه‌های کارگری فشار زیادی به برندهای تولیدکننده پوشاک وارد کردند و از آنها پرداخت حقوق معوقه کارگران را طلب کردند. گزارش‌های مرکز تحقیقات و تجارت نشان می‌دهد، حدود ۴۰ درصد از کل کارگران صنعت پوشاک حقوق معوقه خود را دریافت کرده‌اند. شرکت‌های تولیدکننده معتقد هستند، بحران کرونا باعث چالش‌های بزرگ اقتصادی برای آنها شده و توانایی پرداخت مزد کارگران را ندارند.

صنعت پوشاک یکی از صنایع مهم و پولساز در سطح جهان است که درآمد خالص زیادی را نصیب صاحبان خود می‌کند. نپرداختن حقوق کارگران که بازوان اصلی صنعت پوشاک هستند و چرخ تولید را به حرکت درمی‌آورند، ناشایسته است.  بهانه‌هایی مثل بحران اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، غیرمنصفانه و نخ‌نماست.