کارگران قربانیِ «صنعت مد»/ از سقوط "رانا پلازا" تا کودکانی که جزغاله شدند!

به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از نیویورک تایمز، اگرچه بسیاری از برندهای معروف صنعت پوشاک متعلق به کشورهای توسعه‌یافته است ولی حدود ۸۰ درصد از کارگران صنایع پوشاک در کشورهای آسیایی مشغول به کار هستند. این کارگران بیشتر اهالی کشورهای جنوب و جنوب‌شرقی آسیا هستند.

نه تنها مردان، بلکه زنان کارگر در صنایع پوشاک مشغول به کار هستند. آمارهای جهانی نشان می‌دهد، زنان حضور پررنگ‌تری نسبت به مردان در این صنعت دارند و حدود ۸۰ درصد از کارگران صنعت پوشاک را تشکیل می‌دهند.

گسترش و شیوع کووید ۱۹ بر زندگی کارگران صنعت پوشاک تاثیر گذاشته و شرایط کاری آنها را سخت کرده است. فعالان کارگری معتقدند، گسترش کرونا و خطر بیکار شدن تنها مشکل این گروه کارگری نیست. فعالان کارگری با استناد به حوادث گوناگون ناخوشایند سال‌های گذشته، وضعیت نابسامان کارگران صنعت پوشاک را تشریح می‌کنند. حوادثی از قبیل آتش‌سوزهای کارخانه‌های پاکستان و کارگاه‌های بزرگ دوزندگی در بنگلادش، گواهی بر ادعای فعالان کارگری است. پس از وقوع حوادث مختلف در جهان، فعالان کارگری، سیاهه‌ای از برندهای پوشاک سراسر جهان نوشتند و در این نامه، حقوق پایمال شده کارگران را مطالبه کردند.

اگرچه حوادث کار منجر به مرگ کارگران در سراسر دنیا می‌شود ولی حادثه مرگبار «رانا پلازا» به نقطه عطفی برای احقاق حقوق کارگران صنعت پوشاک تبدیل شد. ۲۳ آوریل سال ۲۰۱۳، خبری مبنی بر ریزش ساختمان راناپلازا در «داکا» پایتخت بنگلادش منتشر شد. در این حادثه، ۱۱۳۸ نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۲هزار نفر زخمی شدند. جستجو برای نجات احتمالی کارگران از زیر آوار و بیرون کشیدن اجساد تا یک ماه به طول انجامید. نیمی از قربانیان زنان کارگری بودند که فرزندانشان نیز در طول روز در همان ساختمان نگهداری می‌شدند.

در این ساختمان، تعدادی کارگاه تولید پوشاک، یک بانک، چند آپارتمان مسکونی و مغازه قرار داشت. بانک و مغازه‌های طبقات پایین، با شروع ریزش بلافاصله ساختمان را تخلیه کردند. هشدار ناامنی ساختمان و احتمال ریزش آن یک روز قبل اعلام شده بود اما صاحبان کارگاه‌های پوشاک از تعطیل کردن کارگاه‌ها خودداری کردند و به این ترتیب مرگبارترین حادثه صنعتی در حوزه پوشاک و حادثه ریزش ساختمان در تاریخ ثبت شد.

فعالان کارگری تلاش می‌کنند تا درباره وضعیت محیط کار، مزایا و دستمزد دریافتی کارگران صنایع پوشاک اطلاعاتی به دست بیاورند ولی برندهای معروف مثل «شنل»، «دیور» و «دولچه گابانا» کمترین شفافیت‌سازی در خصوص کارگران خود را دارند.

«اورسولا دو کاسترو»، یکی از فعالان کارگری و حامی حقوق کارگران صنعت پوشاک می‌گوید:‌ بقای صنعت مد و پوشاک وابسته به تولیدکنندگان است و این صنعت باید به تولیدکنندگان احترام بگذارد. منظور و هدف از تولیدکنندگان، کارخانه‌های بزرگ نیست بلکه کارگرانی است که در پشت چرخ‌های خیاطی می‌نشینند. ما فعالان کارگری برای کسانی که پوشاک ما را تولید می‌کنند عزت، توانمندی و انصاف مطالبه می‌کنیم.

او ادامه داد: اگرچه تلاش‌هایی برای کارگران صنوف مختلف در نقاط مختلف جهان انجام شده است ولی هنوز کارگرانی هستند که از حقوق اولیه خود بی‌بهره هستند. من امیدوارم، تلاش‌های ما برای بهبود وضعیت کارگران صنعت پوشاک بی‌ثمر نباشد و وضعیت آنها بهبود یابد.

پس از فاجعه رانا پلازا در بنگلادش، بیش از ۲۰۰ مارک تولید پوشاک از ۲۰ کشور مختلف، توافقنامه‌ای را برای بهبود شرایط کاری کارگران امضا کردند. بازرسان ویژه این توافقنامه،‌ بیش از ۱۸۰۰ کارخانه و کارگاه تولیدی را بررسی کردند و گزارش دادند که ۱۱۸۵۰ مورد امکان جدی آتش‌سوزی، سانحه برقی و ساختمانی در این اماکن یافته‌اند.

تا امروز تمام تلاش‌ها برای بهبود وضعیت کارگران صنعت پوشاک بی‌نتیجه مانده است و آنها همچنان از سوی شرکت‌های بزرگ مورد بهره‌کشی قرار می‌گیرند. کارگران پوشاک همچنان برای دریافتی ناچیز و ارتزاق روزانه کار می‌کنند و هنوز کارگاه‌های صنعت مد در پاکستان در آتش می‌سوزند.