مراسم نقد کتاب «چرا ملت ها شکست می خورند؟» برگزار شد
این کتاب تا به حال با دو ترجمه، به زبان فارسی منتشر شده است، اما یکی از این ترجمه‌ها علاوه بر ملاحضات کلی و محتوایی، از این زاویه نیز مورد اهمیت قرار دارد که یکی از متجرمان این کتاب، یکی از بهترین دانشجویان دانشکده ما، در دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد، طی ۱۰ سال گذشته است.
نقد کتاب «چرا ملت ها شکست می خورند؟» در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی و به همت «انجمن علمی دانشجویی، توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی» این دانشگاه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در این مراسم که قرار بر حضور و سخنرانی دکتر حسین راغفر، دکتر فرشاد مؤمنی و دکتر علی دینی ترکمان، اساتید اقتصاد دانشگاه علامه بود، به دلیل مشکلات پیش آمده برای دکتر راغفر و دکتر دینی ترکمان صرفا با سخنرانی دکتر فرشاد مؤمنی، تا پایان ادامه یافت.
دکتر مؤمنی در ابتدای این مراسم گفت: «در اقتصادهای رانتی گفته می‌شود که اندیشه توسعه، رویکرد ما است، به این معنا که ساختار نهادی به صورت نظام‌وار، همه نیروهای درونی موجود در جامعه را به سمت اتخاذ رویه‌ها و رویکردهای کوتاه مدت و کوته نگرانه در فرآیند تصمیم‌گیری و تخصیص منابع می‌کشاند.»
این استاد اقتصاد دانشگاه علامه افزود: «از طرف دیگر مسئله توسعه برای ما، مسئله مرگ و زندگی است و وقتی که اندیشه، اصول، موازین و چهارچوب‌های فکری در مبحثتوسعه در محاق باشد، هزینه بسیار سنگینی را برای جامعه پدیدار می‌کند.»
مدیر مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد عنوان کرد: «من به یک تجربه تاریخی زیسته در تاریخ ایران اشاره می‌کنم، تا مشاهده کنیم بسنده کردن به متغیرهای سطح خرد و کلان، چگونه در غیاب روش‌های توسعه‌ای برای کشور، هزینه‌هایی گاه، غیرقابل جبران به بار بیاورد.»
این اقتصاددان نهادگرا تصریح کرد: «یک نمونه بارز در این مسئله، استفاده از ابزارهای تحلیل سطح خرد برای حل و فصل مسائل سطح توسعه در کشور است، که فاجعه آمیزترین آن را ما در طی سال‌های اخیر در قالب ماجرای شوک درمانی مشاهده کردیم.»
مؤمنی ابراز داشت: «در غیاب بسترهای سطح توسعه مناسب برای عملکرد مثبت دستکاری‌های قیمتی، به سبکی که در همه کشورهای در حال توسعه، کم و بیش مشاهده شده است. در ایران هم ما با طیفی از فاجعه‌های انسانی، اجتماعی و زیست محیطی مواجه شدیم و با کمال تاسف با این‌که نظام ملی، مقدار بسیار زیادی هزینه پرداخت کرده است، اما کماکان هوشیاری لازم در سطح نظام تصمیم گیری و تخصیص منابع کشور در دوره جدید نیز پدید نیامده است.»
این استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: «مثال بسیار تکان‌دهنده دیگری که در این رابطه می‌توان زد این است که به اعتبار تلاش‌هایی که به سبک دولت سابق برای دادن آمار و اطلاعاتی که به اعتبار شواهد موجود می‌تواند محل تائید و مناقشه باشد، تجربه دوره پهلوی است. همه شما می‌دانید که متغیر سطح کلان رشد اقتصادی و کیفیت این رشد، تابع شرایط سطح توسعه ملی است و در غیاب آنها، این شاخص‌ها بیش از آنکه کمک کننده باشد، می‌تواند اغواگر و پرهزینه باشد.»
مدیر مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد در ادامه افزود: «در فاصله سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۱ اقتصاد ایران، رشد متوسط ۱۱.۴ درصد را تجربه کرده است. یعنی ۱۰ سال رشد دو رقمی در این سطح وجود داشته است. در دوره ۵۲ تا ۵۶ نیز رشد تولید ناخالص داخلی به ۱۵ درصد رسید اما سال ۵۷ رژیم پهلوی سقوط کرد. بنابراین اگر کسانی که فکر می‌کنند که ما می‌توانیم با غفلت از بنیان‌های سطح توسعه اقتصاد و دل بستن به کارهای سوری و شاخص‌های فاقد کارکد، گره‌ای از کار باز کنیم، خیال باطلی دارند.»
مؤمنی خاطرنشان کرد: «همه ما باید کمک کنیم که بلوغ سیاسی درنظام فکری‌مان به اندازه بالا برود که از تجربه‌های زیسته درس بگیریم.»
این اقتصاددان نهادگرا گفت: «در چنین فضایی که متاسفانه نظام تصمیم‌گیری و تخصیص منابع، دل مشغولی اصلی خود را دل مشغولی‌های روزمره و امروز را به فردا رساندن، تبدیل شده، طبیعتا وقتی که می‌شنویم آثار ارزشمندی در حوزه مطالعات توسعه منتشر می‌شود، مایه بروز نشاط و امیدواری برای ما است. به این دلیل که این تلاش‌ها به ما کمک می‌کند که از این فرصت استفاده کنیم تا ذهن نظام تصمیم‌گیری کشور را به سمت ملاحظات دور مدت و بسترهای نهادی مورد نظر برای تحقق توسعه، حساس کنیم.»
مؤمنی با ابراز خشنودی از احیای مجدد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، گفت: «امسال، سالی است که ماشین فرو افتاده برنامه‌ریزی در کشور، بعد از نزدیک به ۹سال، مجددا درحال شروع به کار است. به عقیده من این مسئله هم یک فرصت تاریخی است که همه اصحاب خرد، معرفت و ارتباطات باید دست به دست هم دهند و مسائل سطح توسعه ایران و روندهای بسیار نگران کننده واگرایی‌های اقتصادی و اجتماعی که در کشور وجود دارد را برجسته کنند، و باید همدلانه با یکدیگر هم فکری و تلاش کنیم تا از غفلت‌های پیشینیان، برای ساختن آینده‌ای بهتر درس بگیریم.»
مدیر مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد در خصوص کتاب «چرا ملت ها شکست می خورند؟» گفت: «یکی از درخشان‌ترین کتاب‌هایی که طی ۵ ساله اخیر در زمینه مطالعات توسعه، به زبان فارسی منتشر شده، کتابی است که در مقیاس جهانی نیز با استقبال گسترده روبرو شده است و بنده در خاطرم هست که همان زمان که این کتاب منتشر شد، ما در مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد هم، جلسه ارزیابی، معرفی و گرامی داشت انتشار این کتاب را برگزار کردیم.»
این استاد اقتصاد دانشگاه علامه تصریح کرد: «واقعیت این است که این کتاب تا به حال با دو ترجمه، به زبان فارسی منتشر شده است، اما یکی از این ترجمه‌ها علاوه بر ملاحضات کلی و محتوایی، از این زاویه نیز مورد اهمیت قرار دارد که یکی از متجرمان این کتاب، یکی از بهترین دانشجویان دانشکده ما، در دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد، طی ۱۰ سال گذشته است.»
دکتر فرشاد مؤمنی در پایان خاطرنشان کرد: «جناب آقای «محمدحسین نعیمی پور» که خدایا هرجا هست به سلامت دارش، از یک «فرصت تاریخی» استفاده کرده و به همراه «دکتر محسن میردامادی» این کتاب را ترجمه کردند که به همت دکتر «علیرضا بهشتی» مدیریت انتشارات روزنه، در این انتشارات به زیور طبع آراسته شد.»
