شجریان: همیشه شادی مردم برای من مهم بوده است

ایلنا: مراسم جشن تولد هفتاد و سه سالگی محمدرضا شجریان صبح امروز با حضور جمعی از اهالی موسیقی و سینما و دوستان شجریان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، علیرضا پورامید که اجرای مراسم را برعهده داشت با اشاره به تولد شجریان در اول مهر ۱۳۱۸ گفت: نسلی که همزمان با شجریان متولد و رشد کرد نسلی بود که دوران سختی را تحمل کرد. آن‌ها همزمان هم جنگ جهانی را دیدند و هم فقر را چشیدند و در یک اضطراب بزرگ شدند. آن‌ها بعد‌ها به نسل رادیو معروف شدند.

*تویسرکانی: شجریان به درستی فرستاده‌ای از دل فرهنگ پربار این دیار است
شاهرخ تویسرکانی یکی از برگزار کنندگان و میزبان این جشن نیز طی سخنانی گفت: اگر به صدق… همهٔ ترانه‌های مولانا، سعدی و حافظ را در مقام معرفی پدیده‌ای چون محمدرضا شجریان هم به کار و کلام آوریم، باز هم میزان معرفت به تعادل نمی‌رسد سخن من… راه به گزاف نمی‌برد اگر بگویم اسطورهٔ صلح و خنیاگر خوبی‌ها، هم برسریر داوودی نشسته، هم داوود… حنجره ازلی خود را به ایشان بخشیده است.
محمدرضا شجریان به درستی فرستاده‌ای از دل فرهنگ پربار این دیار کهن است.
فرستادهٔ علاقهٔ عمیق انسان به فره‌مندی و شادمانی است. هرکجا که نومیدی و شکست و اندوه… بر روشنایی و چراغ نامیرایی این دیار چیره می‌شود، ناگاه… فره وشی… شعله ور از گلوی. این انسان اهورایی و برگزیدهٔ آزادی، برمی خیزد تا ظلمت را پس براند و به یاد خاموشان بیاورد که زنهار… زندگی ادامه دارد، عشق و امید و سربلندی… ادامه دارد.
اگر به صدق… داوری کنیم، می‌توانیم به این باور بی‌خلل برسیم که حضرت ایشان… عطیه‌ای به موقع بود و هست که بفرمان تاریخ تاریکی‌ها را از قلوب خستهٔ بسیاران زدوده، و به کرات در کنار کلمات ملکوتی مولانا، سعدی و حافظ، امید عظیم و پایداری بی‌پایان را نوید داده است.
شگفتا… به صدق، دلالت کنیم، اگر این سیاوش ابراهیم وار نبود، حضور مولانا، سعدی و حافظ بزرگ تنها در محدودهٔ تنگ مکتب خانه‌های مدرن… اسیر می‌ماند.
شجریان به حق توانست در پی نیم قرن آوای آسمانی، مردم را با رسولان معرتف و تغزل آشنا کند، به معنایی ساده‌تر، هم کاروان کلمات ملکوتی این بزرگان، و هم مردم مشتاق این عصر و این سرزمین، مدیون عبور ضفرنمون سیاوش ترانگی از خرمن شعله ور سکوت است هر بار که سکوت و ستم آمده تا خاموشی را وبال بلوغ این ملت کند، هم شهسواری به نام شجریان، بیرق سه رنگ رویا‌ها را چنان برافراشته که توفان‌ها به احترام عمل و آمال‌اش از یورش و طغیان بازمانده‌اند.
باری… بزرگ مردا… که تو باشی، پایندگی و عزت ملی شایستهٔ شعور توست، و ما را افتخاری از این بیش نیست که در عصر شما زنده‌ایم و برشکوه انسانی تو شهادت می‌دهیم. آیدون باد…! زاد روز و همه روز‌هایت خجسته باد، چرا که بودنت دلگرمی مردمان این دیار کهن است و خواندنت خوانش مهر آئینیان این سرزمین اهورائی.

*هاشمی: جشن تولد برای هنرمند یعنی سپاس افراد از نعمتی که به آن‌ها داده شده است
علی هاشمی موسیقیدان پیشکسوت نیز گفت: بسیاری امروز مراسم‌های بزرگی می‌گیرند که هدفی بجز خوردن و بردن در آن نیست. ما امروز در یک محفل دوستانه تولد خسروی آواز ایران را جشن گرفتیم زیرا معتقدیم جشن تولد سنتی ایرانی است و از تاریخ قدیم نیز در فرهنگ ایران بوده است. حتی از دو هزار و ۵۰۰ سال قبل تاریخ نگاران غربی اعلام کرده بودند که ایرانیان روز تولد خود را جشن می‌گیرند.
وی ادامه داد: جشن تولد برای ایرانیان روز ستایش و عبادت است و ما در این روز با برگزاری جشن برای به دنیا آمدن کسی و نعمتی که بابت این تولد به ما عنایت شده سپاسگذاری می‌کنیم.
هاشمی با اشاره به شخصیت شجریان گفت: شجریان در چند سال اخیر علاوه بر هنرمند بودن نقش اجتماعی خود را به خوبی ایفا کرده است.
وی این نقش را نه تنها در سالهای اخیر بلکه از ده‌ها سال پیش نیز بخوبی ایفا کرده است.

*مجابی: هنرمند واقعی کسی که به فکر مردم است
جواد مجابی نویسنده و شاعر نیز گفت: در این سال‌های که من بیمار بودم شبهای دشوار را به مدد شعر و موسیقی توانستیم تحمل کنیم و یک بخش مهمی از آن به خاطر آثار شجریان بود.
وی ادامه داد: هنرمند فرهنگی و اجتماعی کسی است که علاوه بر آنکه به هنر و فرهنگ خود توجه می‌کند به فکر مردم است و دقت می‌کند که مردم چه می‌خواهند و فقط به فکر سود خود نیست و حافظ و نگهبان فرهنگ و هنر خود است.
مجابی با اشاره به اینکه شجریان همیشه به مردم و جامعه اهمیت داده افزود: حتی قبل از انقلاب در ۱۷ شهریور و بعد از کشتاری که بوجود آمد محمدرضا شجریان اعلام کرد که به احترام آن کشته‌ها کنسرت برگزار نمی‌کند.
وی ادامه داد: بعد‌ها نیز در دوره‌ای که موسیقی حرام شد وی توانست برعلیه یک نوع ذهنیت غلط غلبه کند و این امر نشان می‌دهد که شجریان همزمان هم در طول تاریخ و هم در عرض تاریخ دویده است. وی در طول تاریخ هنر را آموخته و در عرض تاریخ زبان گویا و صدای مردم بوده است.

*آغداشلو: برای تولد شجریان یک ملت جشن می‌گیرند
آیدین آغداشلو هنرمند نقاش نیز طی سخنانی گفت: بعضی آدم‌ها را یک ملتی تولدشان را جشن می‌گیرد زیرا مباهات می‌کنند که چنین فردی روح آن‌ها را فریاد می‌زند و نشان می‌دهد که این ملت به خودش تبریک می‌گوید و برای خودش اهمیت قائل است. تولد شجریان نیز از این قسم است. تولدی است که خود ملت برای وی می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه هنرمند همیشه بر روی یک بند طناب راه می‌رود گفت: بسیاری از هنرمندان به این نگاه نمی‌کنند که اثرشان آن‌ها را به کجا می‌برد و یا چه سودی برای آن‌ها دارد و یا حاصل آثارشان چیست. بلکه فقط به دنبال تولید اثر براساس وظیفه هستند.
آغداشلو افزود: امروز باید شجریان را ستایش کنیم که در لحظه‌ای معین درباره یک موضوع نظری معین داد و فارغ از اینکه این تصمیم چه عواقبی برای وی دارد آن را عملی کرد. همین امر است که نشان می‌دهد که هنرمند برای روح و روان ملت کار می‌کند.
وی افزود: امروز موسیقی ایرانی با اسم ایشان گره خورده است و شجریان سهم خودش را انجام داده ومردم نیز به صورت متقابل او را دوست دارند و ستایش می‌کنند به همین دلیل شجریان ستایش شده‌ترین هنرمند در طول دوران معاصر است.

*سریر: شجریان شخصیتی چند وجهی دارد
محمد سریر موسیقی‌دان و اهنگساز نیز با اشاره به شخصیت شجریان گفت: آنچه برای من اهمیت دارد چند وجهی بودن ایشان است شجریان در کمال صمیمیت و دقت و فارغ از نگاه شخصی فعالیت می‌کند و نگاه وی بسیار وسیع است.
این عضو خانه موسیقی ادامه داد: نگاه ایشان به حوزه‌های مختلف نگاه یک روز و دو روز نیست بلکه ایشان امروز یک پشتوانه‌ای برای اهالی موسیقی و اعضای خانه موسیقی هستند ایشان نه تنها در موسیقی بلکه در بعضی هنر‌ها همچون خوشنویسی نیز دستی دارند اما از آنجا که شخصیتی چند وجهی دارند هرگز نخواستند این موارد را بیان کنند.

صالحی: هنرمند راه بلد مردم است

سیدعلی صالحی نیز طی سخنانی گفت: اندک‌اند خردمندانی که به درستی به انسان سیاست و سیاست انسان اشاره می‌کنند. انسان یک موجود سیاسی است؛ حال، زاده هر شرایطی که باشد. به ساده‌ترین زبان و نزدیک‌ترین اشاره در سرزمین ما هنرمند مجبور است جانشین راه‌بلدان مردم شود. شجریان شریف و باهوش با عمل این کار در سر بزنگاه‌ها خوب تشخیص داد که باید چه تصمیمی بگیرد.

*کلانتری: متأسفانه اهالی هنر ما قبیله‌ای هستند
پیروز کلانتری هنرمند نقاش و شاعر نیز گفت: متأسفانه ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که اهالی هنر آن ساختار قبیله‌ای دارند یعنی ما قبیله موسیقی قبیله سینما و قبیله تئا‌تر داریم همین امر باعثشده ما از هم دور بمانیم و بطور مثال برادر من که یک آرشیتکت است نمی‌تواند امروز یک شعر بخواند. و یا امروز نقاشان اهل موسیقی را نمی‌شناسند.
وی ادامه داد: باید این مسیر اصلاح شود و بیاندیشیم که در برابر وضعیت و رفتاری که می‌خواهد هنرمندان را به سایه براند چه می‌شود کرد.
مسعود کیمیایی نیز با اشاره به سخنان کلانتری گفت: سخنان وی درست است و من همینجا تولد شجریان را تبریک می‌گویم.
جواد طوسی منتقد و روزنامه نگار نیز گفت: آنچه که در زندگی شجریان مهم است و برای ما اهمیت دارد حضور مرحله به مرحله شجریان است که بسیار مهم است، متأسفانه امروز فضایی نیست که به صورت پاتوق گونه هنرمندان در کنار هم جمع شوند و همراه شوند.

*پارسانژاد: شجریان نقش بزرگی در شنیده شدن اشعار فارسی داشت
پارسانژاد نیز گفت: شجریان نقش بزرگی در گسترش شعر و ادبیات داشته است امروز اگر به اقصی نقاط کشور مانند روستا‌ها سفر کنیم می‌بینیم که افراد غزلیات سعدی و حافظ را از حفظ کرده‌اند که بخشی از این محفوظات به دلیل گوش کردن به آثار شجریان است.
وی ادامه داد: این امر حتی امروز در اروپا و آمریکا نیز دیده شده است و امروز بسیاری از افراد که در آمریکا و یا انگلیس اشعار حافظ را می‌خوانند به دلیل آن است که آثار شجریان را گوش کرده‌اند و همین امر نشان می‌دهد شجریان شعر ایرانی را گسترش داده سربلند کرده است.

*معتمدآریا: وجود شجریان سرشار از عشق است
فاطمه معتمدآریا بازیگر سینما طی سخنان کوتاهی گفت: من یک خانم هستم و به طنز می‌گویم که امروز شما مرا به آقایی خود قبول کردید و اینجا راه دادید اما واقعیت این است که آقایی برازنده شجریان است.
وی ادامه داد: من همیشه تلاش کرده‌ام که مدور حرف بزنم و دایره وار سخن بگویم تا حرفم به گوشهٔ کسی برخورد نکند اما فقط یک گوشه و یک مطلق در زندگی من وجود دارد و آن محمدرضا شجریان است.
وی ادامه داد: آنچه در شجریان وجود دارد و در سرشتش وجود دارد عشق است و ایشان در درونش عشق مطلق وجود دارد.

*ناظری: شجریان همیشه یک حس متعهدانه دارد
شهرام ناظری نیز طی سخنانی گفت: امروز برای شجریان همه ملت جشن می‌گیرند و ما نیز اگر اینجا هستیم نماینده ملت هستیم. من در ۲۶ سالگی توسط هوشنگ ابتهاج(ه الف سایه) به شجریان معرفی شدم و‌‌ همان زمان من با یک دریایی از معرفت و طرز فکر بالای انسانی و اجتماعی آشنا شدم.
وی ادامه داد در طی این مدت این آشنایی ادامه پیدا کرد و تبدیل به یک معاشرت عمیق و عاشقانه شد. ایشان با هنرمندان دیگر فرق می‌کند و یک حس متعهدانه دارد و بار‌ها به خاطر این تعهد خودش را بسیار در تنگنا و سختی قرار داده است.
ناظری افزود: شجریان بار‌ها از حقانیت مردم و هنر دفاع کرد و چهره‌ای را به وجود آورد که باعثشد صدای ایشان آمیخته با تاریخ شده است. و بار‌ها این چهره را به خاطر مردم و اجتماع فدا کرده است.

*سجادی: شجریان مولف ربنا است نه فقط خواننده آن
عباس سجادی نیز گفت: شجریان آثار زیادی خلق کرده اما وی مولف ربنا بوده است نه خواننده آن هرچند گروهی با کوته نظری‌ها امروز ربنا را پخش نمی‌کنند.
وی ادامه داد: حق‌شناسی از یک چهره هنری را فلان سازمان نمی‌تواند معرفی کند و گرامی بدارد بلکه افرادی مانند شجریان از یک تاریخ نشان و مدال چهره ماندگار بودن گرفته‌اند.

*شجریان: همیشه شادی مردم برای من مهم بوده است
محمدرضا شجریان نیز با قدردانی از الطاف سخنرانان و همه مردم به وی برای سالروز تولدش گفت: من کاری نکردم و مانند همه هستم اما از شانس من قرعه فال را به حال من زدند. امروز‌‌ همان طور که کلانتری گفت قبیله‌ای زندگی کردن ما هنرمندان باعثجدایی ما شده است و این خوب نیست.
وی ادامه داد: من مانند یک قطره‌ای بودم که از برف و یا ابر چکید و راه دریا را در پیش گرفت. برای من مردم ایران و جهان دریا هستند و این امر را از بچگی و از پدر و مادرم آموختم من از کودکی آموختم که باید شادی‌ام را با دیگران تقسیم کنم. و به همین دلیل حتی در بازی‌های کودکانه دوستانم می‌خواستند که من در طرف آن‌ها باشم و در تیم آن‌ها باشم.
شجریان افزود: همین روحیه باعثشد که من از کودکی تا امروز با هیچ کسی دعوا و کتک کاری نکرده‌ام. من راه آدم‌ها و مردم را در پیش گرفتم و مهم‌ترین سرمایه برای من مردم و آدم‌ها هستند.
وی ادامه داد: امروز خیلی‌ها در من زندگی می‌کنند و من برای دیگران زندگی می‌کنم. زیرا معتقدم زندگی برای «تو» معنا دارد به همین دلیل سعی کردم هنرم برای انسان‌ها و انسانیت باشد. زیرا معتقدم رفتار انسان‌ها اگر خوب باشد مانند نسیمی است که از عطر و گل و یاس می‌آید.
شجریان افزود: ما باید ابتدا از بدی و تعفن خود بیرون بیاییم برای آنکه بتوانیم با انسانهای دیگر زندگی کنیم و با آن‌ها دیدار کنیم. دیدار‌ها برای من مهم است و من همیشه سعی کردم غرور شخصی خودم را برای غرور ملی و فرهنگ ملی کنار بگذارم.
وی با انتقاد از افرادی که می‌گویند مردم توجهی به هنر ندارند گفت: مردم وقتی زیر فشار باشند نمی‌توانند به مسئله دیگری فکر کنند و نمی‌توان از آن‌ها توقع زیادی داشت. مانند هستهٔ گیاهی که اگر طبیعی باشد و در خاک قرار بگیرد رشد می‌کند اما اگر این هسته زیر فشار باشد و آن را بشکنند و بعد روغن آن را بگیرند دیگر رشد نمی‌کند.
شجریان خطاب به هنرمندان گفت: زندگی در شرایطی که زیر نگاه‌ها و پروژکتورهای دیگران هستیم سخت است اما امروز هدیه‌ای که مردم به ما می‌دهند فقط به خاطر آن است که ما آن‌ها را دوست داشتیم و من نیز همیشه آن‌ها را دوست داشتم. من همیشه تلاش کردم خوشی‌هایم را با دیگران تقسیم کنم و ناراحتی‌های دیگران را با خودم تقسیم کردم. زندگی برای من جز دیدار با مردم نیست.

*حاشیه‌ها
در این مراسم که به همت سایت موسیقی ما برگزار می‌شد هنرمندانی همچون مسعود کیمیایی، فاطمه معتمدآریا، محمدسریر، سیدعلی صالحی، جواد مجابی، آیدین آغداشلو، سامان احتشامی، شاهرخ تویسرکانی، عباس سجادی، پرویز کلانتری، علیرضا پورامید، فرزند پرویز مشکاتیان حضور داشتند.
شهرام ناظری در هنگام ورود ترانه معروف تولدت مبارک را برای شجریان خواند همچنین وی با ساز ستار قطعه تو افلاطون جالینوس مایی را برای شجریان خواند.
کیک تولد شجریان که شبیه یک ساز سنتور بود در پایان مراسم بریده و در بین حاضران تقسیم شد.
در بین سخنان پرویز کلانتری آیدین آغداشلو با وی شوخی کرد و فضای طنزی در جلسه بوجود آمد اما کلانتری بعد از این قضیه کمی رنجیده بود.
ساز ستاری که به ناظری دادند کوک نبود و سامان احتشامی ساز را تنظیم و کوک کرد.
در این مراسم فقط نمایندگان خبرگزاری‌های ایسنا، مهر، ایلنا و روزنامه‌های شرق و اعتماد حضور داشتند.