بیدار باش ارتش در بهمن ۵۷

بسیاری معتقدند که ارتش در پیروزی انقلاب اسلامی نقش مؤثری داشته است به طوری که اگر ارتش به سمت ملت نمیآمد، انقلاب به راحتی به پیروزی نمیرسید و رژیم شاه سرنگون نمی شد.

یه گزارش خبرنگار ایلنا؛ امام خمینی(ره) با تکیه بر اعتقاد خود به انقلاب اسلامی و تغییری که باید در جامعه ایجاد میشد، حرکتی را رقم زد که در آن حرکت بسیاری از مردم و طبقات و گروه های اجتماعی به آن دنبال آن پیش رفتند. امام با اتکا به ملت به حرکت خود ادامه داد. حرکتی که براساس شناخت امام نسبت به همه اقشار جامعه و طبقات مختلف پیش رفت.

در این میان امام خمینی نسبت به وضعیت ارتش و نگاهی که در این ارگان نظامی وجود داشت، نیز شناخت جامعی داشتند به طوری که در سال های نزدیک به انقلاب ۵۷ دائم درباره نقش ارتش در پیروزی مردم و اینکه ارتش نیروی مردمی است و باید با مردم همراه باشد، تاکید داشتند.

امام در بسیاری از اعلامیه‌ها و سخنرانی‌های خود، ارتش را خطاب قرار داده و بر تقویت این نیروی نظامی تاکید داشتند و همیشه آن را مورد حمایت قرار می‌دادند.

از این زمان بود که بدنه ارتش و قوای انتظامی مثل ژاندارمری و شهربانی دچار مشکل شدند و امکان مقابله با مردم تظاهر کننده را آرام آرام از دست دادند. سیاست امام خمینی بر این بود که بدنه ارتش را از حکومت شاه جدا کنند و به کرات در سخنرانیهای خود تأکید می کردند که ارتش برادر ماست و مردم ایران فقط با نظام سلطنتی مخالفند و بنابراین ارتش نباید رو در روی مردم کشور خود قرار گیرد. زیرا ارتش برای دفاع از تمامیت ارضی کشور و برای دفاع از امنیت مردم بوجود آمده است که شاه آن را بر خلاف قانون اساسی، در خدمت حفظ و بقای سلطنت خود بکار گرفته است.

نقش ارتش در پیروزی انقلاب در کلام امام

امام خمینی(ره) نسبت به ارتش حساس بود. ایشان همیشه تلاش میکرد به ارتش و ملت ایران هویت و کرامت ببخشد و ملت ایران هویت ملی و روحیه انقلابی خود را با حمایت امام(ره) به بالاترین مراتب رساند.

امام(ره) ملت ایرانی را متحد ساخت و توانست با دست خالی و سلاح ایمان، نظام تا دندان مسلح و وابسته به استکبار را واژگون کند. ایشان از آغاز نهضت راه پیروزی را روشن ساخته بود و مردم توانستند بدون سلاح اما با آگاهی و ایمان به پیروزی برسند.

- سخنرانی امام در پاریس در مورخه ۲۹/۸ / ۵۷

در این ارتش که در رأس همه چیزهاست نه اینکه در خدمت مردم و ملت است بلکه در خدمت امریکا است برای اینکه میکشد ملت خودش را برای اینکه منافع امریکا تحقق پیدا کند.

- سخنرانی امام در پاریس در مورخه ۲/۸ / ۵۷

ملت میرود سراغ ارتشش میبیند یک ارتشی است که انگل است ۶۰۰۰۰ نفر مستشار آمده است و عده کثیرشان که اینها آوردهاند و ارتش را بدست گرفتهاند مستشاران امریکایی هستند که الان ارتش ما را دارند اداره می کنند.

این ارتش تحت فرمان ملت ما نیست برای ما نیست به نفع ملت ما نیست همه قوانینشان را روی هم گذاشتهاند برای کوبیدن این ملت به امر شاه و به امر دستگاههایی جلوتر.

- سخنرانی امام بمناسبت پانزده خرداد ۴۲ در نجف اشرف

چه احترامی از برای ارتش قایل هستید؟ اینها که به خیال خودشان را از دارو دسته خودشان می دانند چه احترامی برای ارتش قایل هستند که در تحت اسارت مستشارهای امریکایی باشد آنها را مصون کنند و این ها را تحت سیطره اینها قرار بدهند این چه اهانتی است برای ارتش ایران، چه ذلتی است که از برای ارتش ایران از برای صاحب منصبها، چرا این صاحب منصبها اینقدر به ذلت تن می دهند چه شده است که بیدار نمی شوند. الان در ارتش هم همینطور است شما خیال میکنید ارتش دل خوش دارد از اینها؟

- سخنرانی امام قبل از پیروزی انقلاب برای همافران در مدرسه علوی

ما میخواهیم ارتش ما آزاد باشد اسرائیل به او تصرف نکند امریکا در او تصرف نکند.

هر چند ارتش بعنوان یک مجموعه در خدمت مردم نبود ولی در تصمیم گیری و جهت دادن تنها مربوط به فرماندهان و مستشاران بود ارتشی های جزء تافتهای جدا بافته از فرهنگ ارتش شاه بودند و خیانت و جنایت ریشه در افکار و اعمال سران داشت.

از اعتصاب تا فرار از پادگان

ارتش تا فاجعه جمعه سیاه ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۷ که در آن ده ها نفر از معترضین علیه نظام شاهنشاهی در میداه ژاله تهران - شهداء فعلی – توسط واحدهایی از آن کشته و مجروح شدند در کنترل و فرماندهی کامل شاه قرار داشت. اما در ماه های آخر حکومت پهلوی، امام خمینی که رهبری نهضت اسلامی مردم ایران را بر عهده داشتند از سربازان خواستند تا از پادگان ها فرار کنند و در ارتش شاهنشاهی خدمت نکنند. در این زمان بود که خبرهای فرار سربازان یا افسران نظامی از ارتش به گوش رسید. به دنبال صحبت های امام خمینی بسیاری از سربازان و افسران دست به کار شدند و از محل پادگان های خود فرار کردند یا دست به اعتصاب زدند. از جمله این اعتصابات و فرارها را می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱۴ آذر ماه ۱۳۵۷: حدود ۵۰ تن از سربازان، از پادگان مشهد فرار کردند.
۲۰ آذرماه ۱۳۵۷:۳۰۰ سرباز از نیروی هوایی و ۱۵۰ سرباز از پادگان جی تهران فرار کردند.
۲۰ آذرماه ۱۳۵۷: در پادگان لویزان(گارد شاهنشاهی) یک سرباز و درجه دار به نهارخوری افسران حمله کردند و ۱۴ تن را از پای درآوردند و ۵۲ زخمی به جای گذاشتند.
۲۷ آذرماه ۱۳۵۷:۱۵۰ نفر از پرسنل پادگان تبریز از تیراندازی به سوی مردم خودداری کردند و به آنها پیوستند.
۲۱ دی ماه ۱۳۵۷: یک همافر ارتش به سوی فرمانده هوانیروز کرمانشاه و معاونش تیراندازی کرد که هر دو جان سالم به در بردند.
۲۷ دی ماه ۱۳۵۷: اعتصاب غذای سیاسی ۲۸۰۰ همافر در پایگاه شاهرخی همدان وارد سومین روز شد. افسران و درجه داران و همافران وحدتی دزفول نیز به اعتصاب غذا دست زدند.
۲۸ دی ماه ۱۳۵۷:۲۰۰ پرسنل دریایی انزلی اعتصاب کردند.
۲۸ دی ماه ۱۳۵۷: شمار اعتصابیون نظامی در پایگاه شاهرخی به ۶۰۰۰ تن رسید.
۲۹ دی ماه ۱۳۵۷: در رشت مامورین نظامی مجسمه شاه را پایین کشیدند.
۳۰ دی ماه ۱۳۵۷: همافران و درجه داران پایگاه نهم بندرعباس جهت پشتیبانی سایر هم قطاران در پادگان به تظاهرات پرداختند.
۱۲

بهمن ماه ۱۳۵۷: امام(ره) در بهشت زهرا: ارتشیان فرزند ما هستند، ما با آنها صحبت داریم، باید به دامن ملت بیایند.
۱۴ بهمن ماه ۱۳۵۷: همافران و گروهی از افراد نیروی هوایی در بهبهان به راهپیمایی علیه رژیم پرداختند.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۵۷: نظامیان پادگان سرپل ذهاب پشتیبانی خود را از انقلاب مردم اعلام داشتند.

خروج محمدرضاشاه و پیوستن ارتشی‌ها
در حالی که حرکت اعتراضات مردمی نسبت به حکومت پهلوی شدت میگرفت و نارآمی ها کل فضای کشور را فرا گرفته بود و سیاستهای محمدرضا پهلوی به منظور نظامی کردن کشور برای حفظ امنیت و آرامش نظام شاهنشاهی بیفایده بود، مردم شاهد پیوستن نیروهای نظامی به صفوف اعتراض کنندگان بودند. در این میان محمدرضاشاه نیز درک درستی نسبت به وضعیت پیش آمده در کشور نداشت به همین دلیل نارضایتیها نسبت به وضعیت حکومت های نظامی در نظ رگرفته از سوی شاه بیشتر و بیشتر شد. هر چند شاه اوضاع بحرانی در کشور را بیشتر به شورش و تجزیهطلبی برخی از سیاسیون نسبت میداد اما در ۲۶ دی ماه از کشور خارج شد.

خروج شاه از کشور در حالی صورت گرفت که او دیگر به ادامه حکومت شاهنشاهی در ایران امیدی نداشت. خروج محمدرضا پهلوی به همراه خانوادهاش موجب شادی بسیاری از مردم بود و در این میان بسیاری از نیروهای نظامی در سطوح پایین نیز به صفوف انقلابیون پیوستند. تغییر روند نیروهای ارتشی باعثشد تا بسیاری از نیروهای نظامی در سطوح بالا نیز کمکم از شدت فشارها بر مردم بکاهند به طوری که در در تاریخ ۳ بهمن ماه ۱۳۵۷ ارتشبد قره باغی رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران در مراسم فارغ التحصیلی ستاد مشترک دانشگاه پدافند ملی، بر عدم دخالت ارتش در سیاست تاکید کرد.

این موضعگیری ها باعثداغ تر شدن آتش انقلاب و انتظار مردم برای لحظه ورود امام به کشور شد. به دنبال همین موضوع در روز ۴ بهمن ۱۳۵۷ چند هزار ایرانی شامل افسران، همافران و درجه داران نیروی هوایی و اعضای خانواده های آنها برای نشان دادن حمایت خود از امام خمینی(س) به منزل آیت الله طالقانی رفتند و شعار " ما پرسنل هوایی هستیم - ما منتظر خمینی هستیم " را سر دادند.

در این روزها مردم شعارهایی مانند " سرباز برادر ماست، ارتش دشمن ماست "، " ارتش خلقی به پا کنیم، میهن خود را رها می کنیم " و " تنها راه رهایی، جنگ مسلحانه " سر دادند.

در روز ۸ بهمن، امام خمینی در مصاحبهای مطبوعاتی در نوفل لوشاتو بر غیر قانونی بودن دولت بختیار تاکید و قاطعانه اعلا م می کرد که هر چه زودتر به ایران باز می گردد و از کودتای نظامی ترسی ندارد. ایشان در پاسخ به پرسش مربوط به ملاقات خود با بختیار اظهار کرد: من مکرر گفته‏ام که اصولًا شاه سابق قانونى نبود، مجلسین قانونى نیست، بختیار قانونى نیست. پس کسى را که قانونى نیست نخواهم پذیرفت.»

در ۹ بهمن ۱۳۵۷ امام خمینی در پیامی خطاب به نظامیان بیان داشتند: «من از طبقه شریف ارتش که دستشان به خون جوانان آلوده نشده است مى‏ خواهم که ننگ اطاعت از جنایتکاران را تحمل نکنند و با قاطعیت آنان را از مقابله با ملت بازدارند. ملت از خود شماست، براى منافع اجانب برادرکشى نکنید و با پشتیبانى از اسلام و ملت، نام خود را در تاریخ جاوید کنید.»

آیت الله طالقانی در ۱۰بهمن ۱۳۵۷ از نظامیان خواست که به صفوف ملت بپیوندند و همه تلا ش خود را در جهت یکپارچگی و در خدمت ملت به کار گیرند و با توطئه برخی عناصر ارتش مبارزه کنند.

یکی دیگر از نقش های مهم ارتش و نیروی هوایی در هنگام ورود اما به تهران در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ و هنگامی بود که هواپیمای حامل امام(ره) در حال فرود در فرودگاه بود. در آن دوران امنیت فرودگاه را باید ارتش ایجاد می کرد. این در حالی بود که حکومت پهلوی همچنان مستقر بود ولی ارتش با اعتقادی که به حرکت و هدف امام خمینی(ره) داشتند، توانستند آرامش را برقرار کنند و با دست گرفتن امنیت فرودگاه موفق شدند که هواپیمای حامل امام در فرودگاه بنشیند.

بسیاری معتقدند در آن دوران اگر کوچکترین خللی در سیستمهای مخابراتی پیش میآمد محال بود هواپیما به زمین بنشیند ولی ارتش تمام این امکانات را مهیا کرد و هواپیما با تمهیدات لازم به زمین نشست. در طول برگزاری مراسم ورود امام از فرودگاه تا بهشت زهرا نیز ارتش حمایت جدی خود از امام را نشان دادند. این حرکت ارتش در پیروزی انقلاب به رهبری امام خمینی نقش بسیار زیادی ایفا کرد.

امام در بهشت زهرا خطاب به ارتش فرمودند: «من باید یک نصیحت به ارتش بکنم و یک تشکر از یکی از ارکان ارتش یک قشرهایی از ارتش. امّا آن نصیحتی که می کنم این است که ما می خواهیم که شما مستقل باشید، … می خواهیم که ارتش ما مستقل باشد… همان که ملت می گوید بگویید، ما باید مستقل باشیم، ملت می گوید ارتش باید مستقل باشد، ارتش نباید زیر فرمان مستشارهای امریکا و اجنبی باشد شما هم بیایید برای خاطر خودتان این این حرف را بزنید، بگویید ما می خواهیم مستقل باشیم، ما نمی خواهیم این مستشارها باشند… و امّا تشکر می کنم از این قشرهایی که متصل شدند به ملت، اینها آبروی خودشان را، آبروی کشورشان را، آبروی ملتشان را اینها حفظ کردند. این درجه دارها، همافرها، افسرهای نیروی هوایی، اینها همه مورد تشکر و تمجید ما هستند و همین طور آنهایی که در اصفهان و در همدان و در سایر جاها، اینها تکلیف شرعی، ملی، کشوری خودشان را دانستند و به ملت ملحق شدند و پشتیبانی از نهضت اسلامی ملت را کردند، ما از آنها تشکر می کنیم… ما می خواهیم که مملکت، مملکت قوی باشد، ما می خواهیم که مملکت دارای یک نظام قدرتمند باشد، ما نمی خواهیم نظام را به هم بزنیم، ما می خواهیم نظام محفوظ باشد، لکن نظام ناشی از ملت در خدمت ملت، نه نظامی که دیگران سرپرستی اش را بکنند و دیگران فرمان به آن بدهند.»

ارتش و ماجرای ۱۹ بهمن ۵۷
یکی از گام های بلندی که در جهت سقوط زودهنگام حکومت پهلوی انجام گرفت، حرکت متهورانه کارکنان نیروی هوایی ارتش در ۱۹ بهمن ۱۳۵۷ بود. یک هفته از ورود امام(ره) به ایران گذشته بود و هنوز جکومت شاهنشاهی پابرجا و بختیار مدعی مقاومت در برابر انقلاب را داشت و شایعه کودتای ارتش، روز بروز فراگیرتر میشد و همه نگران اوضاع و احوال بودند که کارکنان نیروی هوایی به جمع مردم پیوسند و با حضور در اقامتگاه رهبر انقلاب اسلامی در مدرسه رفاه این موضوعر ا منتفی کردند.

امام در این دیدار فرمودند: «درود بر شما سربازان امام عصر سلام اللهعلیه، همانطور که فریاد زدید، تا کنون در خدمت طاغوت بودید، … و از امروز در خدمت امام عصر سلامالله علیه و در خدمت قرآن کریم هستید… ما همه تابع قرآن کریم و تابع موازین اسلام و قواعد اسلام هستیم. ما همه از شماها، روحانیت از شماها تشکر می کند ما امیدوار یم با پیوستگی به هم بتوانیم این طاغوتها را تا آخر از بین ببریم و به جای آن یک حکومت عدل اسلامی که مملکت ما برای خودمان باشد و همه چیزمان به دست خودمان باشد… درود بر شما که قدر نعمت خدا را دانستید و به دامن قرآن پیوستید. درود بر شما که ترک کردید حکومت طاغوت را و به حکومت الله پیوستید.»

امیر رحیمی می گوید: «در روز ۲۱ بهمن نیز که قرار بود تعدادی از دست نشاندگان امریکا کودتا کنند و ظرف ۲۴ ساعت سران نهضت را بگیرند یکی از نظامیان که از دوستان شهید کلاهدوز و نامجو بود به ما اطلاع می دهد و ما حضرت امام(ره) را باخبر کردیم و ایشان آن اطلاعیه را صادر فرمودند مبنی بر رعایت نکردن حکومت نظامی(در واقع امام پاتک کردند). در نهایت با اعلام بیطرفی شورای عالی ارتش در ساعت۲۰:۱۰ روز یکشنبه، ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، زمینه پیروزی سریع انقلاب اسلامی فراهم شد و کوچکترین امیدی هم که به کودتا وجود داشت از دست رفت.»

انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن به پیروزی رسید و بسیاری از رفتار ارتش در قبال مردم استقبال کردند.