پیام رییس سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها
با اینکه حمایت از کشاورزی از مهم‌ترین کارکردهای تالاب‌ها به شمار می‌رود، اما متاسفانه در حال حاضر کشاورزی بی‌ضابطه و خارج از ظرفیت اکولوژیک، حوضه‌های تالابی به ویژه در کشورهای خشک و کم آب را مورد تهدید جدی قرار داده است.
ایلنا: رییس سازمان حفاظت محیط زیست در پیامی به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها تاکید کرد: برگزاری مراسم روز جهانی تالاب‌ها می‌تواند به خوبی لزوم مشارکت را یادآوری کند و زنگ خطر نابودی تالاب‌ها را به صدا در آورد تا به گوش همگان برسد. در این میان سازمان‌های مردم نهاد سراسر کشور می‌توانند بهترین پیام رسانان این مهم باشند.
به گزارش ایلنا، در پیام دکتر معصومه ابتکار معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست که احمدعلی کیخا معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی آن را در مراسم روز جهانی تالاب‌ها در تبریز آن را قرائت کرد، چنین آمده است:
هرساله روز دوم فوریه مصادف با سیزدهم بهمن ماه در سراسر جهان به عنوان روز جهانی تالاب‌ها گرامی داشته می‌شود. در سال ۱۹۷۱ در این ایام اولین گام اجرایی برای بنیان گذاری میثاق بین المللی حفاظت از تالاب‌ها و امضاء توافقنامه کنوانسیون جهانی حفاظت از تالاب‌ها در شهر رامسر برداشته شد و طی آن ایران و ۷ کشور دیگر این پیمان را امضاء کردند. به یمن کنوانسیون رامسر اکنون بزرگ‌ترین شبکه مدیریت هماهنگ زیست بوم‌های تالابی تشکیل شده که ۱۶۸ کشور جهان و ۲۱۷۱ تالاب را با مجموع مساحت بیش از ۲۰۷ میلیون هکتار تحت پوشش دارد. ایران نیز تاکنون ۳۵ تالاب را با مجموع مساحت ۱/۵ میلیون هکتار به کنوانسیون رامسر معرفی و در فهرست تالاب‌های با اهمیت بین المللی ثبت کرده است.
کنوانسیون رامسر با علم به این موضوع که حفاظت از تالاب‌ها بدون مشارکت و همکاری کلیه ذی نفعان به ویژه جوامع محلی امکان پذیر نبوده و رمز موفقیت در جلب مشارکت آن‌ها، بهره‌مندی مدبرانه از منافع تالاب و عجین شدن وجود و سلامت تالاب با منافع اقتصادی مردم است، حفاظت و بهره برداری خردمندانه از تالاب‌ها را به عنوان هدف اصلی خود دنبال می‌کند.
این کنوانسیون هر ساله براساس ضرورت‌ها واولویت‌های تالاب‌های دنیا یک موضوع کلیدی را به عنوان شعار جهانی سال اعلام کرده که شعار سال ۲۰۱۴ میلادی «تالاب‌ها و کشاورزی، همراهان رشد و بالندگی» انتخاب شده است.
با اینکه حمایت از کشاورزی از مهم‌ترین کارکردهای تالاب‌ها به شمار می‌رود، اما متاسفانه در حال حاضر کشاورزی بی‌ضابطه و خارج از ظرفیت اکولوژیک، حوضه‌های تالابی به ویژه در کشورهای خشک و کم آب را مورد تهدید جدی قرار داده است. در ایران نیز بخش کشاورزی با مصرف حدود ۸۵% از منابع آب بزرگ‌ترین رقیب تالاب‌ها برای دستیابی به آب بوده و متاسفانه اغلب تالاب‌های غیرساحلی و به ویژه تالاب‌های فلات مرکزی ایران بر اثر توسعه بی‌رویه کشاورزی در دشت‌های اطراف، دچار کمبود شدید منابع آب شده‌اند. حوضه آبریز دریاچه ارومیه مثال بارزی از اثرات خسارت بار کشاورزی بی‌ضابطه بر تالاب‌ها به شمار می‌رود که در سه دهه اخیر از حدود ۱۵۰ هزار هکتار به بیش از ۴۸۰ هزار هکتار افزایش یافته است. همین میزان افزایش معادل حداقل آب مورد نیاز دریاچه ارومیه برای حفظ کارکردهای اکولوژیکی خود است.
سازمان حفاظت محیط زیست به منظور رفع بحران کم آبی تالاب‌ها و سایر مشکلات این زیست بوم‌های باارزش که اغلب در خارج از محدوده تالاب شکل گرفته و آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، همچنین براساس تکالیف قوانین برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه کشور، مدیریت زیست بومی حوضه‌های آبخیز تالابی را به عنوان راهبرد اصلی خود برای حفظ و حمایت تالاب‌ها برگزیده است. برای این اقدام البته مشارکت کلیه ذی نفعان اعم از دستگاههای دولتی، نهادهای مدنی و جوامع محلی لازم بوده و می‌بایست برنامه‌های مشترک و یکپارچه‌ای در سطح حوضه‌های آبخیز به اجرا در آید.
برگزاری مراسم روز جهانی تالاب‌ها می‌تواند به خوبی لزوم مشارکت را یادآوری کند و زنگ خطر نابودی تالاب‌ها را به صدا در آورد تا به گوش همگان برسد. در این میان سازمان‌های مردم نهاد سراسر کشور می‌توانند بهترین پیام رسانان این مهم باشند. از همین رو سازمان حفاظت محیط زیست امسال همراه با سیاست‌های دولت تدبیر و امید برای اولین بار کلیه امور مربوط به برنامه ریزی و اجرای مراسم روز جهانی تالاب‌ها در سطح کشور را به سازمان‌های مردم نهاد سپرده است. این سازمان‌ها نیز در اولین قدم پیشنهاد برگزاری هفته تالاب‌ها را کردند که مورد استقبال قرار گرفت و در هفته منتهی به ۱۳ بهمن شاهد برنامه‌های متنوع در بخش‌های مختلف کشور بوده‌ایم.
امید است این همبستگی بین مردم و دولت، شکوفایی و زنده شدن مجدد تالاب‌ها را به ارمغان آورد.
