تل خسرو بالاخره تعیین عرصه و حریم شد/ گسترش استقرار در هزاره سوم و دوم پیش از میلاد و دوره اسلامی

به گزارش ایلنا، نوروز رجبی (سرپرست هیأت باستان شناسی) گفت: تل خسرو از اندک استقرارهای دائم دامنه‌های جنوبی رشته بلندی‌های دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد، مورد کاوش تعیین عرصه و حریم قرار گرفت.

او افزود: این تپه که دارای ۱۵۰ متر درازا و ۱۰۰ متر پهناست، نزدیک به ۲۰ متر بلندی دارد و به سبب داشتن نهشت‌های فرهنگی دوره‌های گوناگون و توالی فرهنگی منطقه‌ای اهمیت زیادی دارد.

رجبی با بیان اینکه، این تپه کلیدی در فاصله ۲ کیلومتری جنوب شهر یاسوج جای دارد و در سال ۱۳۷۶ به شماره ۱۵۵۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است خاطرنشان کرد: رودک سراب تاوه مهمترین منبع آبی نزدیک به تپه است که امروز از فاصله ۱۵۰ متری غرب تپه می‌گذر.

این باستان‌شناس افزود: کاوش لایه نگاری این تپه که در سال ۱۳۸۷ توسط نگارنده انجام شد نشان داد، سطحی‌ترین لایه فرهنگی این تپه بقایای یک دژ مربوط به دوره قاجار و لایه‌های زیرین آن به استقراری از هزاره پنجم پیش از میلاد و دوره باکون می‌رسد، با این همه این استقرار بیش از هر زمان در هزاره سوم و دوم پیش از میلاد مورد توجه بوده است.

او تصریح کرد: اگرچه در آغاز دهه هفتاد خورشیدی با انجام گمانه زنی‌های گسترده توسط فریبا سعیدی، این تپه تعیین حدود عرصه و حریم شد اما آن برنامه مناسب به کمیته حرایم کشور نرفت و به دلیل نبود ضوابط مشخص و مصوب، بویژه در دو دهه گذشته شاهد دست اندازی‌های زیادی به حدود عرصه و حریم تپه بوسیله کشاورزان و اهالی بودیم آنگونه که سیمای امروزین تپه و پیرامون آن در یک دهه گذشته دگرگون شده است.

رجبی اظهار داشت: با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با حمایت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد، امسال برنامه تعیین عرصه و حریم تپه با باز کردن حدود ۱۸ گمانه کوچک پیرامون تپه انجام، حدود عرصه آشکار و حریم مناسبی برای آن تعریف شد.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی گفت: کاوش‌های تازه نشان داد به سبب قرار داشتن تپه در دامنه و دره‌ای که دارای حجمی از فرسایش سالانه خاک است، بر خلاف تصورهای اولیه، گستره عرصه تپه بیش از ۸ هکتار است و این برنامه حفاظتی قادر خواهد بود تا از تخریب و آسیب بیشتر به حدود عرصه تپه توسط کشاورزان یا فعالیت‌های عمرانی و توسعه‌ای جلوگیری شود و چارچوب مناسبی برای حریم آن در نظر گرفته شود.

او افزود: گمانه زنی‌های تازه نشان داد، در دامنه شمالی و شرقی تپه گسترش استقرار در هزاره سوم و دوم پیش از میلاد اتفاق افتاد و در دوره اسلامی بیشترین گسترش استقرار در بخش جنوب شرقی انجام شد.

رجبی تصریح کرد: همچنین این برنامه پژوهشی مشخص کرد رودک سراب تاوه در دوره‌های مختلف چندین بار تغییر مسیر داده و همیشه در بستر کنونی‌اش جریان نداشته است.