دستگاه‌های دولتی آمار بناهای تاریخی در اختیار خود را به وزارت میراث فرهنگی نمی‌دهند/ معاون میراث فرهنگی: از ۱۴ هزار بنای تاریخی کشور ۴ هزار بنا در اختیار میراث و اوقاف و مابقی در اختیار بخش خصوصی است

به گزارش خبرنگار ایلنا، بیش از 1 میلیون و 200 هزار بنای تاریخی و محوطه باستانی در ایران شناسایی شده که تنها 39 هزار اثر از این تعداد به ثبت ملی رسیده است و 28 اثر از این تعداد نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. با این حال وزیر میراث فرهنگی خطاب به مردم، از آن‌ها خواسته است با هر وسیله ارتباطی که در اختیار دارند، مراقب آثار تاریخی موجود در کشور باشند و این وزارت خانه را در حفاظت و صیانت از آثار تاریخی و محوطه های باستانی یاری کنند.

بیش از 20 سال است که موضوع حفاظت مشارکتی با مردم از سوی وزارت میراث فرهنگی ترویج می‌شود و همچنان طلب استمداد از مردم در این وزارت خانه برای حفظ میراث فرهنگی کشور وجود دارد. در این سال ها با تلاش رسانه ها و وزارت میراث فرهنگی و آگاهی رسانی های صورت گرفته در کشور بسیاری از مردم با اطلاع از ارزش های تاریخی و باستانی آثار ارزشمند شهر و روستای خود تلاش خود را در حفاظت از این آثار انجام داده اند و درصد زیادی از مردم نسبت به ارزش واقعی آثار تاریخی آگاه شده اند. اما جدای از مردم به نظر می رسد که برخی دستگاه های دولتی همچنان آثار تاریخی کشور را بی ارزش می دانند و در پروژه های کلان عمرانی خود بناها و محوطه های تاریخی را قربانی می کنند.

نابودگران آثار تاریخی؛ مردم یا دستگاه های دولتی؟

تکلیف وزارت میراث فرهنگی و معاونت میراث فرهنگی کشور در این شرایط و در مواجهه با زیاده خواهی برخی دستگاه ها که گاه به قلع و قمع بناها و محوطه های تاریخی منجر می شود چیست و چرا وزارت میراث فرهنگی زور و توان برخورد با آن ها را ندارد؟

این پرسش ایلنا در نشست خبری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مطرح شد و قائم مقام وزیر میراث فرهنگی نکات جالبی در پاسخ به این سوالات مطرح کرد.

علی دارابی، معاون میراث فرهنگی و قائم مقام وزیر میراث فرهنگی در حضور خبرنگاران و وزیر میراث فرهنگی در پاسخ به این سوالات ایلنا درخصوص رفتار برخی دستگاه های دولتی با آثار تاریخی در شرایطی که مردم بیش از این دستگاه ها مراقب آثار و بناهای تاریخی هستند؟ گفت: اجازه دهید نکته جالبی را با شما مطرح کنم و آن این که از 14 هزار بنای تاریخی کشور که شناسایی شده است، 10 هزار بنای تاریخی در اختیار بخش خصوصی است و 2 هزار بنا نیز در اختیار وزارت میراث فرهنگی و  2 هزار بنای تاریخی دیگر نیز در اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه است.

او افزود: قوانین مرتبط با حفاظت و صیانت از آثار تاریخی در کشور وجود دارد اما متاسفانه به این قوانین عمل نمی شود. به همین دلیل وزارت میراث فرهنگی بحث بازنگری در موضوع فهرست بناهای تاریخی در کشور را در دستور کار قرار داد و فهرست این بناها مشخص شده است.

او افزود: حتی فراتر از این موضوع هم اقدام شد و در سیلاب یزد که به دلیل تخریب چند خانه تعدادی از بناهای تاریخی مجهول المالک نیز تخریب شد، با دستگاه قضایی گفت و گو شد تا به عنوان دفاع از حقوق عامه به موضوع بناهای تاریخی مجهول المالک ورود کند و مجوز حفاظت و مرمت این بناهای تاریخی و ارزشمند را به شهرداری ها و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بدهد.

دستگاه ها پول مرمت را از میراث می خواهند

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی همچنین به مکاتبات فراوان دستگاه های دولتی با وزارت میراث فرهنگی برای گرفتن بودجه به منظور مرمت بناهای تاریخی در اختیار خود اشاره کرد و گفت: دستگاه ها از وزارت میراث فرهنگی درخواست می کنند برای مرمت بناهای تاریخی در اختیار خودشان بودجه بگذارد. مکاتبات فراوانی با آن ها داشته ایم و مکاتباتی نیز در سطح وزیر در دولت قبل و در دولت فعلی انجام و کارگروهی در اداره کل حفاظت و مرمت معاونت میراث فرهنگی برای پیگیری وضعیت بناهای تاریخی در اختیار دستگاه های دولتی تشکیل شده است.

او تاکید کرد: مشکل اصلی اما این است که برخی دستگاه ها از قرار دادن فهرست بناهای تاریخی در اختیار خود به وزارت میراث فرهنگی استنکاف می کنند و آمار بناهای تاریخی در اختیار خود را به وزارت میراث فرهنگی نمی دهند که بدانیم چه تعداد بنای تاریخی در اختیار دارند و این واقعا یک مشکل بزرگ وزارت میراث فرهنگی در حفاظت از آثار و بناهای تاریخی کشور است.

مقابله با تخلفات میراث فرهنگی براساس اسناد بالادستی و سند ملی میراث فرهنگی

معاون میراث فرهنگی با اعلام این که همه این موارد، نظام مسایل میراث فرهنگی است که در مقررات و سیاست های کلان کشور دیده شد و برای اولین بار در برنامه توسعه یک فصل به موضوع میراث فرهنگی اختصاص داده شده و در سیاست های کلی نظام هم یک بند به آن اختصاص یافت. الان هم سند ملی میراث فرهنگی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی برده ایم که بزودی ابلاغ می شود.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، سند ملی میراث فرهنگی و اسناد بالادستی را که دارای بندهای مرتبط با موضوع میراث فرهنگی شده اند، منجر به مرجعیت بخشی به موضوع میراث فرهنگی در کشور اعلام کرد و گفت: سند ملی میراث فرهنگی در نگاشت نهادی که قرار است انجام شود موضوع میراث فرهنگی را برای همه دستگاه ها الزام آور می کند.

علی دارابی همچنین در پاسخ به این سوال ایلنا که با توجه به آگاهی نسبی ایجاد شده در بین مردم ایران برای حفظ آثار تاریخی، چرا زور وزارت میراث فرهنگی به برخی دستگاه‌های دولتی که خود عامل نابودی آثار و محوطه های تاریخی کشور نمی رسد؟ گفت:تمام تلاش های صورت گرفته به منظور قوی تر شدن وزارت میراث فرهنگی برای مقابله با برخی کژی ها و تخلفات در حوزه میراث فرهنگی صورت گرفته است و امیدواریم براساس برنامه پنجساله ای که در حال تدوین آن هستیم و همچنین با توجه به ابلاغ سند ملی میراث فرهنگی توسط رییس جمهور که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است و بزودی ابلاغ می شود، وضعیت آثار تاریخی و محوطه های باستانی کشور بهتر شود.

سند ملی موزه داری فعالیت موزه های متخلف را متوقف می کند

قائم مقام وزارت میراث فرهنگی تاکید کرد:  می دانیم که بسته های سیاستگذاری تنظیم شده به تنهایی مرتفع مشکلات نیستند. اما یاریگر ما در موضوع حفاظت و مرمت محوطه ها و بناهای تاریخی است و امیدوارم سند ملی میراث فرهنگی و حتی سند ملی موزه داری بتواند بخش زیادی از مشکلات حوزه میراث فرهنگی و موزه داری را حل کند.

معاون میراث فرهنگی درباره دلیل تدوین سند ملی موزه داری در کشور گفت: وزارت میراث فرهنگی در حال حاضر مرجع موزه داری در کشور است و برای تاسیس موزه داری مجوز می دهد و باید بر عملکرد موزه ها نیز نظارت کند. ولی متاسفانه برخی موزه دارها که از وزارت میراث فرهنگی مجوز فعالیت گرفته اند زیر بلیت میراث نمی روند و نظارت این وزارتخانه بر فعالیت و عملکرد خود را برنمی تابند.

علی دارابی افزود: همین حالا در میان موزه های کشور موزه هایی هستند که مجوز موزه داری را از وزارت میراث فرهنگی گرفته اند اما تغییر کاربری داده اند و کارهای دیگر انجام می دهند که شما خبرنگاران هم از وجود آن ها مطلع هستید و خودتان هم گزارش آن ها را منتشر کرده اید که امیدوارم مجموعه اقدامات کلان صورت گرفته در حوزه میراث فرهنگی با توجه به ابلاغ سند ملی میراث فرهنگی و موزه داری، اهداف وزارت میراث فرهنگی در جهت حفظ و صیانت از آثار تاریخی منقول و غیرمنقول کشور اعم از بناها و محوطه های تاریخی و باستانی تحقق یابد.