وزارت فرهنگ و ارشاد مطالعات توسعه فضاهای فرهنگی را انجام دهد

به گزارش ایلنا، سید محمد بهشتی در وبینار «در چیستی و چرایی فضای فرهنگی» با بیان  این مهم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی، مطالعات پیرامون توسعه فضاهای فرهنگی را انجام دهد، گفت: تعاریف در حوزه فضاهای فرهنگی در ذهن افراد متفاوت است و باید به آن به طور دقیق پرداخته شود. 

وی افزود: معماران در طراحی یک فضاهای فرهنگی، فکر می‌کنند می‌توانند با آزادی کامل و بدون عوامل محدود کننده در حوزه فضاهای فرهنگی طراحی کنند و این یکی از مشکلات در این حوزه است. 

عضو پیوسته فرهنگستان هنر تصریح کرد: مشخص نمودن مکان فضاهای فرهنگی در طرح‌های جامع و تفصیلی شهرسازی کافی نیست و این صرفا یک جایگذاری و مرتبه‌ای نازل از موضوع فضاهای فرهنگی است. 

وی ادامه داد: باید توجه داشت اگر مجتمع فرهنگی بدون سنجش صحیح و با هزینه‌های سنگین ساخته شود، می‌تواند خود به عنوان یک آسیب جدی در آینده تلقی شود. برای نمونه فرهنگسرای خاوران یکی از همین نمونه هاست که نمی‌تواند نقش اساسی خود را ایفا نماید. 

سید محمد بهشتی اظهار داشت: مناسباتی در طراحی معماری هست که در فرودگاه به طور مثال برای معماران کار دشوار است و فرصت عرض اندام در طراحی پیدا نخواهند کرد. 

وی با اشاره به این که در یک سری فضاها ادراک و فهم بدیهی شده است، گفت: این که در خانه چه اتفاقی روی می‌دهد، برای همه یک موضوع بدیهی است. چون همه مردم تجربه آن را دارند و مناسبات در آن برای همه روشن است و استانداردهای آن نیز در کتاب‌ها موجود است. 

وی افزود: اما این استانداردسازی در فضاهای فرهنگی و ملموس بودن آن برای همه تعریف نشده است. 

وی اظهار داشت: زندگی در فضای خانه و بسیاری فضاهای دیگر مانند یک امر واجب است، اما زندگی در فضاهای فرهنگی مانند یک امر مستحب تلقی می‌شود. به همین لیل نیز در ایام بیماری کرونا، فضاهای فرهنگی به سرعت تعطیل شد. 

عضو پیوسته فرهنگستان هنر اظهار فضای فرهنگی را متضمن کیفیت و رونق زندگی دانست و اظهار داشت: از همین جهت هیچ چیزی در شهر زندگی بخش‌تر از فضای فرهنگی نیست. شهر، شهر می‌شود به مدنیت و مدنیت ظهور پیدا می‌کند در حیات مدنی و به این ترتیب فضاهای فرهنگی جایگاهش مشخص می‌شود. 

وی ادامه داد: اگر می‌بینیم شهرداری تهران فضاهای فرهنگی ایجاد می‌کند، از همین جنبه‌ای است که به آن اشاره شد و جریان زندگی شهری به وسیله همین فضاها ایجاد می‌شود. 

وی افزود: برای نمونه در فرهنگستان هنر حیاطی وجود دارد که همه مردم را به داخل دعوت می‌کند و به ملاقات فرهنگی منجر می‌شود. اما در کنار بنای سینما آزادی چنین چیزی وجود ندارد. پیش‌تر نیز شهر و فعالیت فرهنگی در جلوخوان مساجد و یا بیرون فضای فرهنگی وجود داشت. باید طراحی به گونه‌ای باشد که شهر و فضای فرهنگی یکدیگر را در آغوش بگیرند. 

عضو هیات امنای دانشگاه هنر تصریح کرد: از اوایل دهه ۴۰ ما دچار بحران مدنیت شدیم. به این معنی که زندگی در شهرها از فضای عمومی به فضای خصوصی رفت و شهر تنها محل رفت و آمد شد. اما از نیمه دوم دهه ۷۰ زندگی از محل خصوصی به محل عمومی در حال بازگشت است و از سال ۸۵ به بعد جامعه شهری در حال بازپسگیری شهر است. 

وی ادامه داد: امروز می‌توانیم نسبت بین جامعه شهری و فضای فرهنگی را به خوبی حس کنیم. برای نمونه پل طبیعت امروز یک محیط فرهنگی شهری است، اما در ۳۰ سال گذشته این فضا نمی‌توانست کاربرد کنونی را داشته باشد. 

وی اظهار داشت: فضاهایی مانند رستورانها و کافی شاپ‌ها که تقریبا فضایی فرهنگی هستند، نمونه دیگری از این موارد است. در سال ۷۶ تنها ۷ کافی شاپ در تهران بود و پیش از کرونا حدود ۲۵۰۰ کافی شاپ در تهران فعال بودند و این یعنی تغییر شکل از زندگی خصوصی به زندگی عمومی است. 

سید محمد بهشتی تصریح کرد: فضاهای فرهنگی در شهر باید دقیقا برای مصارف خود طراحی شوند. سالن موسیقی باید تنها برای اجرای موسیقی طراحی شود و باید تخصصی به این فضاها پرداخته شود. 

وی در پایان اظهار داشت: مطالعات در حوزه توسعه فضاهای فرهنگی باید با دقت و حوصله انجام شود و این موضوع به سرعت به دست نخواهد آمد. این مطالعات باید متناسب با تغییرات زمانی و تکنولوژی نیز به روز شود. متولی مطالعات در حوزه فضاهای فرهنگی نیز باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد و نه دستگاه‌های دیگر مانند شهرداری‌ها و یا وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان‌ها.