«نجلا» نخستین چالش مدیریتی شاه‌آبادی/ سکوت سازندگان سریال و اصرار منتقدان برای توقف پخش
سریال نجلا که این شب‌ها از شبکه سه سیما روی آنتن رفته است با واکنش‌های متفاوتی از سوی مخاطبان همراه شده و آخرین آنها اظهارنظر یکی از نمایندگان مجلس است که آن را عامل اختلاف‌افکنی در جامعه تلقی کرده و خواستار توقف پخش آن شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سریال نجلا به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور این شب‌ها از شبکه سه سیما پخش می‌شود. سریالی که حول محور یک داستان عاشقانه پیش از شروع جنگ تحمیلی می‌گذرد و فضای فرهنگ مردمان آبادان را به تصویر می‌کشد.
«نجلا» در فرصت کوتاهی برای پخش در اربعین حسینی آماده شد. داستان سریال در سال ۱۳۵۸ و در جنوب ایران می‌گذرد و داستان مردی‌ست که عاشق دختری شده و او شرط ازدواج با خودش را رفتن به زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین گذاشته است. حال آنکه مرزهای جنوبی ایران پس از انقلاب با ناامنی روبرو است.
از ابتدای پخش سریال عده‌ای نسبت به لهجه جنوبی بازیگران سریال ایراد گرفتند و آن را مطابق با واقعیت ندانستند. از طرف دیگر روز گذشته یکی از نمایندگان مجلس به ساخت این اثر اعتراض کرد و خواستار توقف پخش آن شد. جلیل مختار (نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی) با انتقاد از نوع نگاه سازندگان سریال نجلا به فرهنگ مردم آبادان، گفت: رسانه ملی باید به گونه‌ای برنامه‌سازی کند که نتایج آنها به انسجام ملی و معرفی صحیح فرهنگ اقوام مختلف در کشور منتهی شود نه اینکه باعث اختلاف‌افکنی در سطح جامعه شود.
نماینده مردم آبادان در مجلس گفته است: سریالی که تحت عنوان نجلا از شبکه ۳ در حال پخش است برچسب‌هایی به مردم آبادان می‌زند و آنها را متهم به صفات و رفتارهای خلاف واقع می‌کند.
به اعتقاد مختار، این سریال رفتارهای نامطلوبی را به مردم آبادان نسبت داده که درنهایت باعث ایجاد انزجار در بین عموم نسبت به این منطقه و فرهنگ حاکم بر آن می‌شود و همین امر باعث عصبانیت مردم آبادان شده است.
پس از این واکنش به سراغ سازندگان سریال نجلا رفتیم. سعید سعدی (تهیه‌کننده سریال نجلا) به ایلنا گفت: هر کس هر نقدی که دوست دارد، می‌تواند نسبت به سریال انجام دهد و هر کس در بیان نظراتش آزاد است.
وی سپس گفت که سازندگان سریال فعلا قصد ندارند نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند.
تجربه اعتراض به یک سریال تلویزیونی به خاطر مفهوم قومیتی برای اولین بار نیست که اتفاق می‌افتد. تلویزیون پیش از این نیز به خاطر اعتراض برخی از اقوام نسبت به تولیداتش با حاشیه‌هایی همراه بود اما این اتفاق شاید نخستین حاشیه و چالش مدیریتی حمید شاه‌آبادی پس از تصدی پست معاونت سیما باشد.
«سرزمین مادری» و اعتراض قوم بختیاری
توقیف سریال در تلویزیون به خاطر اعتراض‌های شخصیت‌های سیاسی روندی‌ست که در زمان مدیریت ضرغامی بر صداوسیما بیشتر شاهد آن بودیم. روندی که البته مدیران بعد از او نیز برای اینکه حاشیه‌های کمتری را ببینند هم ادامه دادند.
شاید مهم‌ترین و پرچالش‌ترین این سریال‌ها مجموعه تلویزیونی سرزمین مادری به کارگردانی کمال تبریزی است که با بررسی وقایع سیاسی-اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ خورشیدی تا پیروزی انقلاب اسلامی در بستر زندگی پسری نوجوان است. بنابر زمان‌بندی اعلام‌شده، پخش سریال قرار بود ۵ دی ۱۳۹۲ از تلویزیون شبکه سه ایران انجام شود اما پس از پخش چند قسمت از سریال، توهین و تحریف تاریخ ایل بختیاری از آن برداشت شد و موجی از اعتراضات در مناطق بختیاری‌نشین، در استان‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و همچنین شخصیت‌های تأثیرگذار این قوم را در پی داشت. پس از این اعتراضات، پخش این مجموعه با استدلال‌هایی همچون بازنگری در پوشش بازیگران زن و همچنین آنچه که نارضایتی مسئولان صداوسیما از کم‌رنگ بودن نقش جریانات اسلامی در پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ خواندند، با تأخیر روبرو شد تا برخی صحنه‌های آن دوباره فیلمبرداری شود. پس از فیلم برداری مجدد، تیزر این سریال از شبکه سه سیما پخش شد و قرار بود از مهر ۱۳۹۶ پخش شود اما بازهم پخش نشد. هر چند سال گذشته نیز با تصمیم مدیران قرار شد این سریال پس از بازبینی‌هایی مجدد آماده پخش شود که این اتفاق تا امروز نیفتاده و سرنوشت پخش سریال هنوز نامعلوم است.
«کتونی زرنگی» و اختلافی که حل نشد
کتونی زرنگی ساخته علی ملاقلی‌پور دیگر سریالی است که به دلایل فرامتنی پخش آن متوقف شد. سال گذشته بود که در روزهای منتهی به پخش این سریال پس از پخش تیزرهای آن از شبکه سه، آغاز شود اما یک اظهارنظر جنجالی توسط کارگردان سریال در اینستاگرام باعث توقف پخش آن شد.
کتونی زرنگی که محصول باشگاه فیلم سوره است یک سریال طنز است و به گفته سازندگان آن از کیفیت بالایی برخوردار است. البته مدیران تلویزیون همسو با نظر سازندگان نیستند و معتقدند نه تنها اظهارنظر جنجالی کارگردان موجب توقف پخش سریال شده بلکه کیفیت سریال هم چندان مطلوب نیست.
کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه توقیف این اثر را با وجود عذرخواهی کارگردان بابت اظهارنظرش، تنها به دلیل اختلافات بین مدیران سازمان می‌دانند اما مدیران سیما به جز یک اظهارنظر، درباره این مجموعه سکوت پیشه کرده‌اند.
«بزنگاه» و خداحافظی همیشگی عطاران از تلویزیون
شاید اگر کمی به گذشته برویم در ماجرای توقیف سریال‌ها با پرونده قطورتری روبرو شویم. ۱۲ سال پیش و در ایام ماه مبارک رمضان، رضا عطاران آخرین سریالش را برای تلویزیون ساخت و برای همیشه از صداوسیما رفت. «بزنگاه» به کارگردانی رضا عطاران و بر اساس فیلم‌نامه‌ای از سروش صحت و ایمان صفایی ساخته و در ماه رمضان سال ۱۳۸۷ از شبکه سوم ایران پخش شد. این سریال به «حسن حامد» هنرمند تئاتر و استاد رضا عطاران تقدیم شد.
این مجموعه داستان مردی معتاد به نام نادر (رضا عطاران) است که به همراه دخترش درسا (نیکی نصیریان) در کرج زندگی می‌کند و از همسرش مریم (فریده فرامرزی) طلاق گرفته است. پس از فوت پدرش اوس احمد (احمد پورمخبر)، او و برادرش صابر (حمید لولایی)، خواهرش بهجت (مرجانه گلچین)، و شوهرخواهرش توفیق (غلامرضا نیکخواه) بر سر تقسیم ارث و میراث پدری که یک خانه و یک نانوایی است به اختلاف برمی‌خورند.
در ۲۷ شهریور ۱۳۸۷ نامه‌ای از سوی شورای نظارت بر سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به مدیریت این سازمان فرستاده شد که در آن، دستور توقف پخش این مجموعه‌ی تلویزیونی بود. دلیل این دستور هم در همین نامه، انتقادات شدید مردم و هنجارشکنی‌های بزنگاه اعلام شد. هرچند روابط عمومی شبکه‌ی ۳ ساعاتی بعد در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که پخش این مجموعه متوقف نمی‌شود و ادامه خواهد داشت ولی دو روز فاصله بین پخش قسمت‌ها باعث شد این شائبه جدی‌تر شود که پخش سریال با محدودیت‌ها و ممیزی‌هایی روبرو شده است.
در بازپخش‌های بعدی این سریال در شبکه‌های دیگر صداوسیما مانند آی فیلم؛ بسیاری از سکانس‌هایی که پیش از این در پخش اول (۱۳۸۷ شبکه سه) پخش شده بودند با سانسور مواجه شدند. بزنگاه در زمان پخش خود خیل عظیمی از نقدهای منفی را هم دریافت کرد. شاید پس از این انتقادات بود که رضا عطاران پرونده سریال‌سازی در تلویزیون را برای همیشه بست.
