شجریان طلبه موسیقی بود

به گزارش خبرنگار ایلنا،‌ برنامه «شب‌های هنر» در بخش «شب موسیقی» با اجرای رضا مهدوی و تهیه‌کنندگی حبیب‌الله ذوالفقاری، شب گذشته (جمعه 18 مهرماه) به بزرگداشت محمدرضا شجریان اختصاص داشت. درواقع صداوسیما پس از سالها ممنوعیت، برنامه‌ای را به شجریان اختصاص داد و برای این کار تنها به دعوت یک میهمان و حضور آرشیوی محمدجلیل عندلیبی، داوود گنجه‌ای و رضا مقدسی بسنده کرد.

در این برنامه همچنین تعدادی از قطعات شجریان پخش شد، این درحالی‌ست که شجریان سال‌ها از عدم رعایت حقوق مؤلف توسط صداوسیما گلایه‌مند بود و در سالِ 1388 بار دیگر اعتراض خود را نسبت به این مسئله بیان کرد و از صداوسیما خواست هیچ‌کدام از آثارش را پخش نکند؛ گرچه اعلام کرد «ربنا» و «مناجات افشاری» خود را به ملت ایران تقدیم کرده و حساب این دو اثر از بقیه آثارش جداست.

سیدرضا طیبی که به عنوان میهمان در برنامه شب‌های هنر حضور یافت، یکی از شاگردان نسل دوم شجریان است. او در طول برنامه از کارگاه آموزشی شجریان و ویژگی‌های اخلاقی و حرفه‌ای شجریان گفت.

او در ابتدا از خاطرات دهه هفتاد و زمانی که می‌خواست به شاگردی استاد درآید، سخن گفت: با همیاری حمیدرضا نوربخش جلسه‌ای شکل گرفت که با حضور استاد شجریان به صورت پرسش و پاسخ بود. این اتفاق تا سال 1378 دوبار رخ داد و استاد طی آن جلسات به پرسش‌های علاقمندان و دوستداران آواز پاسخ می‌دادند. در ادامه قرار شد جلسه‌ای برگزار شود تا استاد تعدادی از افراد را به عنوان شاگرد انتخاب کند که در نهایت این اتفاق افتاد و جلسه مذکور در خانه هنرمندان برگزار شد. قرار بود در اوائل دهه هشتاد کلاس‌های آموزشی آغاز شود اما استاد شجریان درگیر برگزاری کنسرت‌هایشان بودند. بالاخره ایشان سال 1385 آموزش شاگردانشان را آغاز کردند.

شاگرد شجریان در ادامه دربار خصوصیات این هنرمند گفت: استاد نظری فراتر از این داشتند که کسی شبیه‌شان بخواند. تاکید ایشان فن و هنر آوازخوانی بود.

در ادامه برنامه، محمدجلیل عندلیبی (نوازنده سنتور و آهنگساز)  در گفتگویی آرشیوی از هوش و ذکاوت شجریان در تولیدات دهه شصت گفت و پس از آن قطعه‌ای از شجریان بر تصویر پخش شد.

سپس طیبی، شاگرد شجریان گفت: حوصله و صبر استاد شجریان بسیار زیاد بود و ایشان ساعت‌ها به تحلیل آواز شاگردانشان می‌پرداختند بی‌آنکه به زمان کلاس فکر کنند. استاد می‌گفت آواز استادان قدیم آواز را بشنوید و بخواندید و حالت‌های آوازی آنها را به دقت گوش کنید.

طیبی در میانه برنامه به ذکر خاطره‌ای از شجریان پرداخت و گفت: از استاد درباره صدایم سوال می‌کردم و یک بار ایشان پرسیدم آیا من شبیه شما می‌خوانم؟‌ که ایشان گفت تو آثار مرا زیاد شنیده‌ای و لحن من در صدای شما نشسته است.

بخش بعدی برنامه به صحبت‌های داوود گنجه‌ای (نوازنده، آهنگساز و یکی از دوستان صمیمی زنده‌یاد شجریان) اختصاص داشت. گنجه‌ای از ویژگی‌های شجریان گفت و به خاطرات دورانی پرداخت که به همراه زنده‌یادان محمدرضا لطفی و شجریان در مرکز حفظ اشاعه موسیقی فعالیت می‌کرده‌اند.

او در بخشی از صحبت‌هایش گفت: شجریان در موسیقی مانند یک طلبه‌ بود و در کارش استمرار داشت.

رضا مهدوی، مجری برنامه، در ادامه با سیدرضا طیبی درباره همایون شجریان صحبت کرد و از خصوصیات او به عنوان یکی از شاگردان شجریان سخن گفت. طیبی نیز پاسخ داد: همایون شجریان هیچوقت در کلاس‌های کارگاه شرکت نمی‌کرد و تنها یکبار به کلاس ما آمد. رسمی داشتیم که هر میهمانی به کلاس می‌آید باید آواز بخواند و همایون شجریان نیز برایمان آوازی دشتی خواند.

رضا مهدوی گفت: به نظرم همایون شجریان تکنیکی‌ترین خواننده آواز ایرانی است.

در ادامه، رضا مقدسی (استاد موسیقی) طی گفتگویی آرشیوی درباره ویژگی‌ها و خصوصیات اخلاقی شجریان دقایقی صحبت کرد و سیدرضا طیبی در پایان از نحوه فعالیت تهیه‌کنندگان موسیقی انتقاد کرد و گفت: تهیه‌کنندگان رفتارهایی دارند که به ما به عنوان خواننده موسیقی ایرانی برمی‌خورد. مثلا اینکه می‌گویند آواز نخوانید یا آواز را کم کنید و تصنیف بخوانید. به نظرم اگر آثار برزگانی چون استاد شجریان از تلویزیون پخش شود، مردم موسیقی ایرانی را دوست خواهند داشت.