سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران:
افغانستان هنوز مهد گنج‌های بزرگ است/ بسیاری از آثارمان را در جریان جنگ‌ها از دست دادیم/ روند بازگشت اشیای تاریخی به سرقت رفته ادامه دارد
سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران با اشاره به روند بازگشت اشیای تاریخی به افغانستان از مرمت و احیای بناهای تاریخی افعانستان خبر داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عبدالغفور لیوال (سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران) به دنبال بازنشستگی و پایان دوره خدمت سفیر پیشین افغانستان در ایران یک‌سالی‌ست که جانشین نصیراحمد نور شده است.
لیوال، تحصیلات عالی را با درجه لیسانس از دانشکده زبان وادبیات دانشگاه کابل، فوق لیسانس را از دانشکده ژورنالیزم دانشگاه مریلند امریکا در سال (۲۰۰۴- ۲۰۰۵) و دومین فوق لیسانس (ماستری) را در رشته پشتو در دانشکده ادبیات دانشگاه کابل در سال ۲۰۰۸ به درجه عالی به پایان رسانیده است.
لیوال به زبان‌های پشتو، دری و انگلیسی تسلط کامل داشته و در نگارش مقالات، نوشته‌های ادبی و مجموعه‌های شعری توانایی دارد و بیش از ۱۵۰ مقاله علمی، تحقیقی، اجتماعی، در بخش ژورنالیزم و موضوعات روان‌شناسی در سطوح ملی و بین‌المللی به رشته تحریر درآوده است. معاونت شورای فرهنگی دانشگاه کابل و فعالیت در مرکز مطالعات منطقه‌ای افغانستان از دیگر فعالیت‌های او به شمار می‌رود.
در ادامه گفتگوی خبرنگار ایلنا را با عبدالغفور لیوال (سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران) می‌خوانید:
افغانستان سرزمین تمدن و مرکز رسمیت آیین زرتشتی و پیام‌آور کردار نیک و گفتار نیک و پندار نیک است. مزار شریف و بلخ هم سرزمین زرتشت است و غزنی سرزمین تدوین شاهنامه فردوسی است. نشان حنظله و رابعه هم باید در این سرزمین یافت. قلب تپنده تمدن ایرانشهر چرا سالیان سال است که مرکز تهدید و خشونت داعش و دیگر تندروها و نیز مرکز تجارت مواد مخدر شده است. چگونه آن گذشته را به این امروز می‌توان پیوند داد و آیا شعر و ادب و فرهنگ بار دیگر بر این سرزمین حاکم خواهد شد؟
بدبختانه افغانستان طی سال‌های گذشته میراث فرهنگی گرانبها و آثار بسیار زیادی را در جریان جنگ‌ها از دست داده است. شاهد تخریب مجسمه‌های بزرگ بودا در بامیان، موزه ملی افغانستان در کابل، ازبین رفتن شهر تاریخی و ارزشمند هِده در نِنْگرهار، غارت و سرقت آثار تاریخی و کتاب‌‌سوزی‌ها و ویرانی آثار تاریخی بوده‌ایم. اینها یکی از میراث‌های جنگ برای ما بود؛ اما با خرسندی می‌توان گفت افغانستان هنوز مهد گنج‌های بسیار بزرگ و خزینه‌های بزرگ تاریخی است. هرچند شهر تاریخی هِده را از دست دادیم اما توانستیم منطقه بسیار باارزش مس عینک را شناسایی کنیم. هنوز هم آثار بسیار باارزشی که می‌تواند برای تمام بشر، میراثی بزرگ به حساب آید در بامیان وجود دارد. موزه کابل دوباره بازسازی شده است و بخش بزرگی از آثار افغانستان که به سرقت رفته بود دوبار بازگردانده شده است.
در اینجا جای دارد از تمام کشورها و شخصیت‌هایی که در بازگرداندن آثار تاریخی افغانستان با موزه ملی افغانستان همکاری کردند تشکر کنم. در حال حاضر می‌توان گفت بسیاری از آثار تاریخی به این کشور بازگردانده شده است. باور دارم افغانستان بازهم می‌تواند نقطه تلاقی فرهنگ‌ها شود و بار دیگر به گهواره آشتی فرهنگ‌ها و آثار تاریخی جهانی تبدیل شود و ما به‌سوی این هدف پیش می‌رویم. باور دارم که افغانستان می‌تواند مهد ادبیات، تمدن و میراث جهانی شود.
وضعیت آثار تاریخی که در بلخ و بامیان و غزنی و هرات و کابل و دیگر شهرهای افغانستان واقع شده‌اند خصوصا پس از حمله صدام حسین، آمریکا، داعش و حضور طالبان چگونه است؟ آیا برآورد دقیقی از کم و کیف تخریب آثار و نیز بازسازی آنها در دست دارید و آیا روند بازسازی آنها شروع شده است؟
بازسازی موزه‌ها و آثار تاریخی از طرف حکومت افغانستان جدی گرفته شده. به خصوص، بخشی از این آثار توسط نهادهای بین‌المللی مرمت و احیا می‌شود. به طول مثال باغ بابل به بهترین شکل خود دوباره بازسازی شد. بخشی از شهر تاریخی کابل که قدمت باستانی دارد توسط بنیاد آقاخان و برخی از سایر نهادهای بین‌المللی ساخته شد. کوچه و پس‌کوچه‌های کابل قدیم دوباره بازسازی شد و ارزش‌های فرهنگی خود را حفظ کرد.
مقبره تیمورشاه و کاخ چهل‌ستون در کابل و قصر بزرگ هرات بازسازی شده است. قلعه اختیارالدین در هرات (ارگ هرات) بازسازی شده است و روند بازسازی در افغانستان جریان دارد.
از آنجا که روند تمام این امور از بازگرداندن آثار تاریخی گرفته تا مرمت و احیای بناهای تاریخی ادامه داد، از این‌رو دقیق نمی‌توانیم آماری ارائه دهیم اما بخش بزرگی از آثار که قابل مرمت بودند، مرمت شده‌اند.
بعد از انتخاب غزنی به عنوان مرکز تمدن جهان اسلام ازسوی کشورهای آیسسکو و نیز بامیان به عنوان مرکز تمدن فرهنگی کشورهای سارک (سازمان همکاری‌های منطقوی جنوب آسیا) آیا تغییری در روند بازسازی آثار تاریخی این ولایت به وجود آمد و آیا این دو شهر امروز جایگاه تاریخی و نیز گردشگری خود را در افغانستان کسب کرده‌اند؟
بله، خوشبختانه غزنی مورد توجه قرار گرفت. صدها بلکه هزاران آثار باستانی در این منطقه مرمت و مقبره‌های شیوخ و سایر مفاخری که در آنجا بود بازسازی شد. توجه به مناره‌های تاریخی غزنی صورت گرفت. بالاحصار بازسازی اساسی شد؛ هرچند یکی از باروهای آن فرو ریخت اما توجه به بالاحصار بیشتر شد.
در بامیان شاهد از دست دادن دو مجسمه بزرگ از بودا بودیم اما بعد از آن توجهی که به بامیان شد قابل امیدواری است. قطعا در هرات و قندهار کارهای بسیار مهمی در حال انجام است. امیدوار هستیم این سلسله‌روند ادامه پیدا کند.
اگر بتوانیم صلح را تامین کنیم و مشکل امنیت حل شود، افغانستان جاذبه‌های بسیار زیادی در حوزه گردشگری خواهد داشت و می‌توانیم در این حوزه خوش بدرخشیم.
جشن‌های نوروز، گل سرخ، دهگان، سمنک یا همان سمنوپزان و سیزده به‌در ازجمله جشن‌های شما در بهار است که همزمان با ایران به استقبال آن می‌روید و تقریبا همزنان در دو کشور برگزار می‌شود و البته در ثبت برخی از آنها در فهرست یونسکو نیز با ایران همکاری دارید. این جشن‌ها چه اندازه در شرایط کنونی کشور شما باتوجه به مصایب سیاسی و اقتصادی هنوز زنده و پرشور برگزار می‌شوند و مردم کشور شما آیا هنوز به رسم‌های پیشین خود پایبندی دارند؟
نوروز یکی از جشن‌های بین‌المللی است. حتی یکی از مراسم‌های ثبت جهانی نوروز در افغانستان برگزار شد و همه کشورهایی که در حوزه نوروز این میراث مشترک را در فهرست میراث یونسکو ثبت کرده‌اند، برای گرفتن این جشن به افغانستان آمدند و ما هر سال نوروز را با حضور مردم جشن می‌گیریم.
