کشف نشانه‌های سوزاندن اجساد در هزاره اول پیش از میلاد در آذربایجان شرقی
فصل اول و دوم کاوش کورگان‌های جنوبی غرب شهرستان کلیبر در محدوده سد پیغام چای به کشف شواهدی از سوزاندن جسد در سه کورگان کاوش شده در این محدوده منجر شد.
به گزارش ایلنا، نسرین قهرمانی (سرپرست هیات کاوش در کلیبر) با اشاره به کشف نشانه‌های سوزاندن اجساد در هزاره اول پیش از میلاد در آذربایجان شرقی گفت: شهرستان کلیبر در ۱۷۰کیلومتری شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده است.
او افزود: طی عملیات نجات بخشی آثار در معرض خطر سد و با توجه به درخواست آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در فصل اول مقرر شد بدون انعقاد قرارداد و با پرداخت هزینه‌های مربوط به کاوش مطالعات باستان شناختی کورگان‌ها انجام یابد و کاوش‌های فصول بعدی با انعقاد قرارداد فی مابین پژوهشگاه میراث فرهنگی و آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی تداوم یابد.
قهرمانی تصریح کرد: با عدم موافقت آب منطقه‌ای برای انعقاد قرارداد و به جهت باارزش بودن مطالعات فصل اول، فصل دوم با کمک‌های مردمی و با موافقت و مجوز رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.
او با اشاره به اینکه کورگان‌های شاهلیق و قره داشلی ۱ و ۲ که در جنوب روستای نوجه ده و غرب روستای پیغام واقع شده اند شواهدی مبنی بر سنت جسد سوزی در هزاره اول پیش از میلاد دارد گفت: هر سه کورگان در اندازه‌های ۱۸ ×۲۰، ۱۵ × ۱۶ و ۷ × ۸ متر بیانگر این سنت بودند.
این باستان شناس خاطرنشان ساخت: با آزمایش‌هایی که بر روی خاکستر بدست آمده از این کورگان‌ها انجام خواهد گرفت این نظریه پذیرفته یا رد خواهد شد.
به گفته سرپرست هیأت کاوش، این کورگان‌ها متعلق به اقوام اسکیت یا سکا است و همانگونه که هرودوت توصیف می‌کند سکاها به گورستان‌های خود بیش از همه دارایی خویش ارج می‌نهادند.
او افزود: آیین تدفین، رسم فوق العاده مرموز و باشکوهی بوده که با زحمت بسیار فراوانی انجام می‌گرفته که این کورگان‌ها اسنادی در اثبات مدعای مورخین در این خصوص است.
این باستان شناس گفت: در بزرگترین کورگان به نام «شاهلیق» وجود ۲۰ لایه سنگ چین، شن و ماسه و گل کوبیده حکایت از انجام این رسم پرتشریفات دارد.
او با اشاره به اینکه ابزارهای سنگی یافت شده بیانگر این است که این کورگان‌ها با زحمت و دقت فراوان برپا می‌شدند، تصریح کرد: به جهت وسعت این کورگان نیاز به یک فصل کاوش مجدد دارد.
وی با بیان اینکه در کورگانی دیگر که از آن نیز خاکستر بدست آمده سنت قربانی مشاهده شد، افزود: چهار کودک تکه تکه شده، در سطح بالای خاکستر بین یک سنگ چین منظم دفن شده بودند.
قهرمانی گفت: جنسیت دو کودک مونث و جنسیت دو کودک دیگر به جهت متلاشی بودن قابل شناسایی نبود.
این باستان شناس با اشاره به اینکه با توجه به سنگ ساب آرایش، سنجاق‌های مفرغی زنانه به نظر می‌آید این کورگان متعلق به یک بانو باشد، گفت: اشیاء بدست آمده شامل پیکرک‌های کوچک سفالی، ژتون‌های سفالی، سنگ ابسیدین، سرباره‌های آهن، سنجاق‌های مفرغی، قاب‌های بازی و قطعات سفال، دندان‌های اسب و تدفین جانوری است که به صورت نذورات به متوفی هدیه شده است.
وی افزود: آریایی‌هایی که اجساد مردگان خود را می‌سوزاندند به این اعتقاد داشتند که جسم مرده همراه با روح او به وسیله ایزد آتش، روانه جهان دیگر می‌شود.
