حضور انسان نئاندرتال در ایران قطعی شد

به گزارش ایلنا، نتایج پژوهش جدیدی توسط متخصصین موزه ملی ایران، پژوهشگاه میراث فرهنگی، آزمایشگاه باستان‌سنجی دانشگاه تهران و چند دانشگاه فرانسوی ازجمله دانشگاه پواتیه و دانشگاه بوردو، وجود انسان نئاندرتال در ایران را به اثبات رساند.

جبرئیل نوکنده (رئیس موزه ملی ایران) گفت: نتایج مطالعات یک‌دندان انسان کشف‌شده در غرب ایران که این هفته در ژورنال بین‌المللی «تطور انسان» منتشر شد، به‌طورقطع ثابت می‌کند انسان نئاندرتال در زاگرس می‌زیسته است.

او در ادامه گفت: با توجه به اهمیت نتایج این پژوهش، دندان یافت شده به‌زودی در گالری پارینه‌سنگی موزه ملی ایران به نمایش درخواهد آمد.

فریدون بیگلری (مسئول بخش پارینه‌سنگی موزه ملی) نیز گفت: این دندان آسیای کوچک مربوط به یک کودک نئاندرتال است که در زمان مرگ بین شش تا ده سال سن داشته است.

او افزود: این دندان در اواخر دهه ۱۳۷۰ طی پژوهش‌های باستان‌شناسی دشت اسلام‌آباد غرب که به هدایت کامیار عبدی انجام می‌گرفت در غار وزمه کشف و از آن زمان تاکنون چندین بار با استفاده از شیوه‌های مختلف بررسی و مطالعه شده است.

بیگلری در ادامه گفت: در مطالعه اخیر این نمونه با استفاده از دستگاه تصویربرداری سه‌بعدی میکرو سی‌تی از طریق پرتوایکس بُرش‌نگاری شد و از این طریق بخش‌های داخلی ازجمله محل اتصال عاج به مینای دندان بررسی و اندازه‌گیری شد. این تصویربرداری سه‌بعدی مینا و عاج دندان مشخص کرد که نمونه وزمه دارای ویژگی‌های دندان انسان نئاندرتال است.

او گفت: اهمیت این یافته در این است که بر اساس انتشارات آکادمیک موجود تاکنون تنها یک استخوان انسان دوره پارینه‌سنگی میانی در ایران یافت شده که مربوط به کاوش غار بیستون در سال ۱۳۲۸ است. در سال گذشته نیز خبر کشف یک‌دندان نیش شیری انسان نئاندرتال در کرمانشاه در رسانه‌های جمعی مطرح شد، اما چون هنوز نتایج بررسی آن در سطح آکادمیک منتشرنشده، نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد.

بیگلری گفت: در کاوش غار بیستون بخشی از استخوان ساعد انسان کشف شد که با توجه به لایه‌ای که از آن به‌دست‌آمده قدمتی بیش از ۴۰ هزار سال دارد. این یافته مهم در موزه دانشگاهی پنسیلوانیا آمریکا نگهداری می‌شود. مقایسه اندازه‌های این نمونه بازند پیشین (راست) انسان نئاندرتال و دیگر نمونه‌های موجود نشان داده که این استخوان در گروه نئاندرتال و انسان مدرن دوره پارینه‌سنگی جدید جای می‌گیرد.

بیگلری در خاتمه گفت: ازآنجاکه شماری از پژوهشگران در انتساب استخوان بیستون به انسان نئاندرتال یقین کامل ندارند، دندان یافت شده در وزمه به این تردیدها پایان داد و با انتشار مستندات جدید در ژورنال بین‌المللی تطور انسان، ایران نیز در لیست کشورهایی قرار گرفت که بقایای انسان نئاندرتال در آن کشف‌شده است.

مرجان مشکور (ـمتخصص باستان‌جانورشناسی و پژوهشگر وابسته موزه ملی ایران و موزه تاریخ طبیعی پاریس) در این رابطه گفت: علاوه بر این دندان، مجموعه‌ای از سنگواره حیوانات منقرض‌شده ازجمله شیر، کفتار خالدار، کرگدن و گاو وحشی و همچنین گونه‌های دیگر مانند پلنگ، گرگ، روباه، اسب وحشی، گورخر، گراز و گوزن در غار وزمه یافت شده که با توجه به سال‌یابی‌های انجام‌شده مربوط به فاصله زمانی بین ۷۰ هزار سال تا حدود ۱۱ هزار سال پیش هستند.

او افزود: این غار طی مدت‌زمان یادشده کنام درندگانی بوده که لاشه حیوانات را به درون غار حمل می‌کردند.

غار وزمه در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۷۸۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.