انقلاب ایران، شاعرانه است

به گزارش ایلنا، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در نشست خبری یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب با اشاره به استقبال این رویداد از نقد درون گفتمانی عنوان کرد: رویکرد ما در فرآیند تولید هنری، خلق آثاری است که فرزند زمان خود باشند و این تعریفی از هنر متعهد است.

 نشست خبری یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب با حضور محمد زرویی نصرآباد و دبیران علمی این رویداد ادبی صبح امروز(یکشنبه ۹ دی) برگزار شد.

محمدی: جشن انقلاب با جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب گره خورده است

در ابتدای این جلسه، عباس محمدی مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری بیان کرد: جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب در یازدهمین دوره خود با چهل‌سالگی پیروزی انقلاب اسلامی ایران مصادف شده است و خوشحالیم که جشن انقلاب با این جشنواره گره خورده است.

وی با اشاره به بین‌المللی بودن این رویداد ادبی افزود: تلاش می‌کنیم آثاری را انتخاب کنیم که بیانگر جایگاه و ارزش ادبیات انقلاب اسلامی ایران باشند. به نظر می‌رسد در این مرحله باید بر جریان‌شناسی ادبیات انقلاب تاکید کنیم. شاید کمتر جشنواره‌ای در این حوزه بتوان یافت که ۳۰ برگزیده در رشته‌های مختلف داشته و حدود ۳۰۰ میلیون تومان جایزه اهدا کند. همچنین بخش ویژه جشنواره مربوط به بخش بین‌الملل است که با دو موضوع عدالت و مقاومت، محورهای جنبش ضدسرمایه‌داری و مقاومت مردم یمن را دربر می‌گیرد.

محمدی درباره بخش بین‌الملل جشنواره نیز گفت: در تلاش هستیم این بخش با شعار عدالت و مقاومت در گستره جغرافیایی بزرگتری نسبت به دوره قبل برگزار شود. در طول تاریخ از شکل‌گیری نهضت شعوبیه که منجر به خلق شاهنامه شد تا تاریخ مشروطه و انقلاب اسلامی، شعر و نثر پابه‌پای این جریان‌های تاریخی حرکت کردند و همراه مردم شدند و آرمان‌نامه و بیانیه شعر انقلاب را نیز شکل دادند. این نشان می‌دهد شعر همیشه جلوتر از زمان خود بوده است.

وی با اشاره به پرهیز جشنواره شعر و داستان انقلاب از شعار گرایی عنوان کرد: ما به دنبال شعر و داستان بدون تاریخ مصرف هستیم و نگاهمان به ادبیات انقلاب، نگاهی هنرمندانه است. شاید از نمونه‌های داخلی آن بتوانیم به آثار سیدحسن حسینی و قیصر امین‌پور یا نمونه غیر ایرانی محمود درویش به ویژه قطعه زمین او که کارویژه‌اش رخ نمایی مقاومت مردم فلسطین، اشاره کنیم. رویکرد ما در فرآیند تولید هنری، خلق آثاری‌ست که فرزند زمان خود باشند و این تعریفی از هنر متعهد است. بنا به تعبیر ژان پل سارتر زمان آن رسیده که ادیبان متعهد قلم به دست بگیرند و مردم را بیدار کنند.

مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری همچنین به استقبال حوزه هنری از نقد درون گفتمانی در جشنواره شعر و داستان انقلاب بیان کرد: روش این جشنواره تاکید بر سه رکن استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است و آثاری که در محتوای خود این سه واژه را نداشته باشند، داوری نمی‌شوند.

ناطق: انقلاب مسائل نامکشوف زیادی برای قصه‌پردازی دارد

ساسان ناطق دبیر علمی بخش داستان نیز درباره جزئیات این بخش توضیح داد: شخصیت‌های داستانی در رمان نمی‌توانند منفعل باشند. شخصیتی که یکباره وارد جریان ادبیات و رمان شود و روایت را به دست بگیرد، باید صاحب موضع باشد و این موضع را در ادبیات مطرح کند. به نظرم فضاهای نامکشوف زیادی در حوزه انقلاب وجود دارد که می‌تواند دستمایه سوژه‌پردازی در ادبیات قرار بگیرد. امیدوارم نویسندگان از سوژه‌های دم دستی عبور کنند و شاهد کارهای شاخصی در حوزه داستان از شرکت کنندگان باشیم.

وی با بیان این که ماندگاری تاریخ به قدر عمر آدمی است و با پوشاندن لباس ادبیات بر تن تاریخ این تاریخ افتخار آمیز ثبت می‌شود، گفت: جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب در نظر دارد ابعاد و زوایای مختلف این رویداد پیچیده و به اصطلاح پیدا و پنهان انقلاب را نشان دهد. فتنه‌ها، ترورها، خیزش سال ۴۲، کودتای ۱۳۳۲ و... همه و همه موضوعاتی هستند که می‌توانند دستمایه آثار این جشنواره قرار بگیرند. همچنین اشاره به دستاوردهای بزرگ سیاسی و اجتماعی، نقش رهبری در انقلاب و گسترش آن در کشورهای منطقه، وحدتی که این رویداد به انقلاب‌های نوپای منطقه بخشید، نیز از موضوعات شایان توجه است.

دبیر علمی بخش داستان همچنین با اشاره به بخش کودک و نوجوان جشنواره توضیح داد: نویسندگان در بخش‌های داستان کوتاه و رمان حوزه کودک و نوجوان نیز می‌توانند در این رویداد بین‌المللی شرکت کنند.

وی با اشاره به یک ضرورت در حوزه داستان انقلاب توضیح داد: گذر از شعار و کلیشه و رسیدن به تعقل و تفکر مورد تاکید این دوره است.

این که یک داستان توانسته خطوطی را که انقلاب اسلامی به دنبال آن بوده، نشان دهد یا نه. به نظر می‌رسد با گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب نیاز به پختگی در فضای داستانی انقلاب حس می‌شود و فضای زیبایی‌شناسانه آثار مد نظر است.

سیار: انقلاب ایران انقلابی شاعرانه است

محمدمهدی سیار دبیر علمی بخش شعر یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب نیز در این جلسه بیان کرد: شعر زمانی رسانه اول ایرانیان بوده است و بعد از ورود رسانه‌های مدرن رقابتی بین شعر و رسانه ایجاد شد و شاید این دو قشر خود را رقیب یکدیگر دیدند. اما بعدها این رابطه به تعاملی متقابل تبدیل شد.  

وی با گرامیداشت خاطره زنده یاد ابوالفضل زرویی نصرآباد که در حوزه ادبیات سرآمد بود، عنوان کرد: می‌توان گفت انقلاب ما انقلابی شاعرانه و به دنبال عبور دادن جامعه بشری از ظاهر به باطن بوده است. این انقلاب را هیچ زبانی مثل شعر نمی‌تواند توصیف کند. به همین دلیل از ابتدا هنرمندانی که بیشترین همراهی را با این جریان داشته  و چهره نامدار انقلاب هستند و حرف از تاریخ و مردم را زده‌اند، از گروه شاعران بوده‌اند. ذات انقلاب شاعرانه و دعوتی از ظاهر عالم به باطن است. شعر نیز به ذات انقلابی است. از این نظر شعر انقلاب در مسیر حرکت مردم ایران طی نیم‌قرن اخیر و در دوران پر فراز و نشیب هرگز تافته جدابافته‌ای از کلیت شعر فارسی نبوده است.

دبیر علمی بخش شعر جشنواره خاطر نشان کرد: شعر هرگز صدایی مجزا نیست. بلکه ما پیش از این صدای فردوسی، نظامی، حافظ، سعدی، بیدل، صائب، نیما، فروغ و اخوان را در شعر انقلاب شنیده‌ایم.

وی با بیان این که شایسته است با نگاه جدی‌تری به شعر انقلاب و فراز و فرودهایش توجه کنیم، ادامه داد: شعر انقلاب درباره ابعاد مختلف زندگی بشری حرفی برای گفتن دارد و در موضوعی خاص راکد نمانده است. به همین دلیل شعر انقلاب در هر سال با سال دیگر از نظر موضوع و رویکرد تفاوت دارد و این نشانه حیاط این گونه از شعر است.

وی در پاسخ به این که آیا موضوع آزاد نیز در بخش شعر برای شرکت کنندگان در نظر گرفته شده یا نه، عنوان کرد: عناوین و موضوعات در فراخوان به طور کامل اعلام می‌شود. برایمان این مهم است که شاعر با خلاقیت و نوآوری و سفارش قلبی خود نگاه انسان برآمده از انقلاب را در اثر خود متبلور کند. از این نظر ما راه را بر هیچ اثری نبسته‌ایم. اگر اثری درونمایه عاشقانه، عارفانه و فلسفی داشته باشد، حکایت‌گر روح انقلاب نیز هست. ما به دنبال شعر انسان‌ساز هستیم و این آرمان را در جشنواره نیز دنبال می‌کنیم.  

محمدرضا زنگنه کارشناسی و اجرای این نشست خبری را برعهده داشت.

یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر و داستان انقلاب همزمان با هفته هنر انقلاب اسلامی فروردین ۹۸ برگزار می‌شود.