تولیدِ ملی با طراحیِ ترک / لباسِ شب با پارچه‌های پلنگی مدِ روز / دردسر همیشگیِ سایزبزرگ‌ها

به گزارش خبرنگار ایلنا، جدیدترین برندها، تولیدات و خدمات واحدهای بزرگ و کوچک تولیدی و دست‌اندرکاران صنعت پوشاک کشور درحالی در ششمین نمایشگاه بین‌المللی پوشاک ایران (ایران مد ۲۰۱۸) به نمایش گذاشته شده است که طراحی بسیاری از پوشاکی که در این نمایشگاه ارائه شده است، الهام گرفته از برندهای ترک و خارجی است.

فریبا امیدی (طراح لباس) یکی از مشکلات اساسی در حوزه طراحی پوشاک در ایران را در این امر می‌داند که در عرصه طراحی، الگوسازی و بخصوص سایزبندی لباس هیچ پیشینه‌ علمی و آکادمیک نداریم. 

به گفته او، هر آنچه که تاکنون طراحان لباس توانسته‌اند به دست بیاورند براساس تجربیات خودشان است. در واقع می‌توان گفت طراحان قدیمی هیچ گونه فعالیتی در انتقال علم و تجربیاتشان به نسل بعد ندارند و در این خصوص خساست به خرج می‌دهند.

در دانشگاه، دانشجویان را برای دوخت لباس‌های شخصی، لوکس و به نوعی مزون کاری آموزش می‌دهند و فارغ التحصیلان هیچ تجربه‌ای برای تولید انبوه پوشاک ندارند

امیدی که فارغ‌التحصیل رشته طراحی پوشاک است، درخصوص الگوپردازی و سایزبندی استاندارد برای پوشاک ایرانی گفت: وقتی وارد بازار کار و تولید انبوه پوشاک می‌شویم شاهد آن هستیم که آنچه در دانشگاه خوانده‌ایم با آنچه که در عرصه عمل اتفاق می‌افتد، از زمین تا آسمان تفاوت دارد. در دانشگاه، دانشجویان را برای دوخت لباس‌های شخصی، لوکس و به نوعی مزون کاری آموزش می‌دهند و فارغ التحصیلان هیچ تجربه‌ای برای تولید انبوه پوشاک ندارند. این درحالی است که در تولید انبوه، با مخاطبان و سلیقه‌های مختلف روبه رو هستیم که باید در طراحی مدنظر قرار گیرد.

به گفته او، محدودیت واردات پارچه، کاهش تنوع تولید پوشاک را در پی دارد و از آنجا که تولیدکنندگان پارچه در داخل کشور پاسخگوی نیاز بازار نیستند، ناچار به واردات پارچه هستیم.

البته شاید بتوان یکی دیگر از دلایل عدم توجه طراحان به تولید طرح‌های ایرانی-اسلامی را عدم اجرایی شدن قانون کپی رایت در ایران دانست. از آنجایی که در ایران ثبت مالکیت معنوی وجود ندارد هیچ طراحی برای ایده پردازی هزینه نمی‌کند. البته ممکن است تولید کنندگان پوشاک، طراح داشته باشند اما با عرضه یک طرح، سایر افراد به سادگی از آن کپی می‌کنند و هیچکس پاسخگو نیست.

لباس مجلسی زنانه

در ششمین نمایشگاه بین‌المللی پوشاک ایران (ایران مد ۲۰۱۸) که در فضایی بالغ بر هشت هزار متر مربع در انتظار علاقمندان به مد و پوشاک ایرانی است، حدود ۶۰ شرکت داخلی، ضمن ارائه جدیدترین کلکسیون‌های تولیدی خود، نوین‌ترین طرح‌های تولیدی برگرفته از فرهنگ ایرانی اسلامی را مطرح و معرفی کرده‌اند.

شاید به جرات بتوان گفت یکی از چالش‌هایی که تولیدکنندگان پوشاک زنانه با آن روبه روهستند، فعالیت در عرصه لباس مجلسی است چراکه در بیشتر مواقع شاهد واردات لباس مجلسی هستیم که عرصه را برای فعالیت تولیدکنندگان داخلی تنگ کرده است.

در این میان جعفر جهان‌پاک (تولیدکننده پوشاک مجلسی بانوان) در خصوص طراحی محصولات خود گفت: تیم طراحی داریم و بیشتر محصولاتمان حاصل طراحی این تیم است. البته ایده‌هایی نیز از برندهای خارجی می‌گیریم که آنها را با ایراد تغییرات به صورت محصول جدید ارائه می‌دهیم. در واقع می‌توان گفت به صورت کامل کپی‌برداری نمی‌کنیم. چنانکه تیم طراحی از انتخاب پارچه گرفته تا طراحی و دوخت را به صورت کامل مدنظر قرار می‌دهد.

او که از سال ۱۳۷۵ وارد عرصه پوشاک مجلسی بانوان شده است، درخصوص چالش‌هایی که با آن روبه رو هستند، گفت: در گذشته بزرگترن معضل ما واردات و قاچاق کالا بخصوص از کشور ترکیه بود. در ترکیه شاهد تنوع پارچه و طراحی لباس مجلسی برای بانوان هستیم و این امر سبب شده بود تا بازار قاچاق و واردات این محصول به ایران داغ شود. این درحالی است که با توجه به افزایش نرخ ارز، شاهد کاهش تقاضا برای اجناس ترک هستیم که افزایش فروش محصولات ایرانی را به همراه دارد.

این تولیدکننده تصریح کرد: به دلیل آنکه تعداد تولیدکنندگان پوشاک مجلسی بانوان در ایران محدود است و تقاضا خیلی زیاد است، با وجود آنکه تعداد متقاضیان و مشتریان افزایش یافته اما تعداد محصولاتی که یک فروشگاه می‌توانست به فروش برساند، کاهش یافته چراکه توان خرید مصرف کننده کم شده است.

کمبود مواد اولیه 

به گفته جهان‌پاک با این وجود چالش تولید لباس‌های مجلسی زنانه پایان ندارد چراکه تمامی مواد اولیه تولید این محصول وارداتی است و در بیشتر مواقع پارچه‌های مورد نیاز از کشورهای چین و ترکیه وارد می‌شود و این روزها با بسته شدن راه‌های واردات کالا، تولید پوشاک زنانه با کمبود مواد اولیه روبرو شده است. حتا گاهی اوقات ناچار می‌شویم برای تامین برخی از ملزومات تولید لباس مانند دکمه‌ها، کالاها را در قالب بار مسافرتی وارد کنیم. 

این روزها تقاضا برای پوشاک ایرانی خیلی خوب شده است اما اگر نتوانیم مواد اولیه را تامین کنیم، عملا افزایش تقاضا تفاوتی در میزان تولید و بهبود شرایط بازار نخواهد داشت

او خاطرنشان کرد: این روزها تقاضا برای پوشاک ایرانی خیلی خوب  شده است اما اگر نتوانیم مواد اولیه را تامین کنیم، عملا افزایش تقاضا تفاوتی در میزان تولید و بهبود شرایط بازار نخواهد داشت. این درحالی است که با توجه به افزایش نرخ دلار، قیمت محصولات ما نیز افزایش داشت اما سعی کردیم از سود خود بکاهیم با این وجود حدود ۳۰ تا۵۰ درصد افزایش قیمت را اعمال کردیم. در این میان از آنجایی که محصولات را به صورت عمده ارائه می‌دهیم، قیمت سارافن‌ها و لباس‌های کوتاه از ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است و پیراهن‌های مجلسی بلند از ۲۸۰ تا ۴۵۰ هزار تومان برای فروشگاه‌ها فاکتور می‌شود. البته این قیمت‌ها در گذشته کمتر بود.

این تولیدکننده پوشاک مجلسی بانوان درخصوص سلیقه مخاطبان ایرانی برای خرید پوشاک مجلسی گفت: با توجه به نظرسنجی که از مشتریان انجام می‌شود شاهد تنوع سلیقه بانوان ایرانی هستیم؛ در واقع سلیقه‌ای خاص و یکنواخت ندارند. البته برخی از پارچه‌ها مانند پارچه‌های پلنگی دوباره مد شده‌اند و ترکیب‌های مخمل و پلنگی، مخمل و پارچه‌هایی که کمی طرحدار هستند، مورد پسند بازار است. ایرانی‌ها لباس شیک می‌خرند و سلیقه آنها به اروپا نزدیک‌تر از شرق آسیا یا اعراب است. درحال حاضر لباس‌هایی که پارچه‌های ساده دارند و کار خاصی روی آن انجام شده باشد و دارای آستین‌ها و یقه‌های متفاوت باشند مورد توجه بانوان است.

او درخصوص رنگ مورد نظر برای انتخاب لباس‌های مجلسی گفت: چند سالی است که رنگ جدیدی برای مد لباس‌های مجلسی دنبال نمی‌شود و هر رنگ و لباسی که زیبا باشد خریداری می‌شود. سرعت مد در ایران به اندازه‌ای بالا نیست که رنگ بتواند خودی در تولید پوشاک نشان دهد. در این میان برخی از رنگ‌های خاص مانند قرمز، آبی کاربنی، مشکی، گلبهی و ارغوانی همیشه مورد توجه مخاطبان است.

رونق ۴۰ درصدی بازار پوشاک داخلی با بسته شدن درهای قاچاق

 با توجه به اینکه به فصل سرما نزدیک می شویم، خرید مانتوهای بافت و پلیورها بیشتر مورد توجه مخاطبان و خانم‌های ایرانی قرار می‌گیرد در این راستا شاهد ارائه انواع مانتوهای بافت، پولیورها و لباس‌هایی با بافت ضخیم در بازار هستیم.  لباس‌هایی که در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف در مغازه‌ها ارائه می‌شود. اما طراحی و مدل این لباس‌ها تا چه اندازه همسو با سلیقه مخاطب انجام می‌شود. چند درصد آن ایرانی و چند درصد آن از کشورهای ترکیه و اروپا الهام گرفته شده است؟

 محمدحسین حلوایی (مسئول بخش بافندگی یکی از برندهای پوشاک) در خصوص چگونگی طراحی و انتخاب رنگ پولیورها و بافت‌های موجود در بازار گفت: باوجود آنکه سال‌هاست در این حوزه فعال هستیم اما طراح نداریم و در بیشتر مواقع نمونه‌های پولیورها و بافت‌ها را از ترکیه می‌آوریم و آنها را با توجه به سلیقه مخاطب ایرانی تغییر می‌دهیم. به طور مثال ممکن است برخی از لباس‌های ترک، یقه‌های باز داشته باشند که مورد سلیقه مخاطب ایرانی نیست از این رو هنگام تولید، یقه‌ها را کوچکتر کرده و اگر برخی از لباس‌ها آستین  نداشته باشند یا آستین آنها کوتاه باشد، برایشان آستین طراحی می‌کنیم. درعین حال ایرانی‌ها سایز بزرگ‌تر دوست دارند و سعی می‌کنیم این سایز‌ها را تولید کنیم.

وی در خصوص چرایی الهام گرفتن از طرح‌های ترک و استفاده نکردن از طراحان داخلی گفت: هنوز نتوانسته‌ایم طراحی را پیدا کنیم که بتواند با ایده‌های ما همسو شود. از این رو براساس سلیقه خودمان و براساس سابقه و تجربه ۵۰ ساله‌ای که داریم و شناختی که نسبت به مشتریان بازار پیدا کرده‌ایم، درصدد انتخاب طرح‌ها برمی‌آییم. باتوجه به آنکه ترکیه به اروپا نزدیک است و تا حدودی طراحی و سلیقه اروپایی را در تولید پوشاک خود مدنظر قرار می‌دهد و سلیقه ایرانی‌ها نیز به آنها نزدیک‌تر است، سعی می‌کنیم از این طرح‌ها الهام بگیریم. حتی وقتی  تولیدات پوشاک خود را به کشورهایی مانند روسیه صادر می‌کنیم، این طرح‌ها با سلیقه آنها نیز همسو است.  

 او با اشاره به اینکه سلیقه مخاطبانی که در تهران زندگی می‌کنند با مخاطبان شهرستان در انتخاب پوشاک متفاوت است، گفت: تهرانی‌ها لباس‌های ساده‌تر را می‌پسندند چنانکه می‌توان گفت ۹۰ درصد لباس‌هایی که در تهران به فروش می‌رسد ساده هستند. این در حالی است که شهرستانی‌ها دوست دارند لباس‌هایشان زرق و برق بیشتری داشته باشد. این زرق و برق از نگین گرفته تا پارچه‌های لمه و... را شامل می‌شود. تهرانی‌ها رنگ‌های شادتر را می‌پسندند این در حالی است که در شهرستان رنگ‌های تیره‌تر مورد پسند مخاطبان است. البته این امر بستگی به شهرستان دارد به طور مثال اصفهانی‌ها یک نوع سبک خاص را می‌پسندند اما مشهدی‌ها  پارچه‌های گلدار را دوست دارند. 

حلوایی درخصوص تولید پوشاک ایرانی گفت: هرچند طرح‌ها از ترکیه الهام گرفته می‌شود اما ۷۰ درصد نخ‌های تولیدات ما داخلی است. در ایران استفاده از جنس اکریلیک و اکریلیک پنبه مرسوم است. اگر بخواهیم تولیداتمان را با نخ‌های پشمی انجام دهیم با توجه به گران بودن مواد اولیه قیمت کارها نیز بیشتر خواهد شد. این درحالیست که اکنون لباس هایی از ۳۵ تا  ۹۰ هزار تومان را ارائه می‌دهیم.

او با اشاره به نوسان بازار ارز و آنچه در عرصه اقتصاد کشور در جریان است، گفت: باتوجه به آنکه جلوی قاچاق تا حدودی گرفته شده است، بازار پوشاک داخلی خوب شد و رونق یافت. چنانکه می‌توان گفت، فروش امسال ما نسبت به سال گذشته خیلی بهتر بود و بیشتر فروشندگانی که تا سال گذشته محصولات خود را از خارج تامین می‌کردند به سمت خرید تولیدات داخلی روی آورده‌اند و  بازار خرید و فروش پوشاک داخلی ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته رونق یافته.

به گفته او، سال گذشته حدود ۲ میلیون دلار صادرات داشتند اما امسال با توجه به آنکه بازار داخلی رونق یافته صادرات آنها کاهش داشت. 

پارچه‌هایی سنتی با قیمت‌های چند صد هزار تومانی

ناهید صمدی (مسئول فروش پوشاک تولیدی فعالان صنایع دستی بجنورد) با اشاره به تولید پوشاک سنتی گفت: مدتی است گروهی متشکل از خانم‌های بدسرپرست و بی‌سرپرست و نیازمند شغل تصمیم گرفتند کار تولید پوشاک را از ابتدای آن یعنی تولید نخ و بافت پارچه آغاز کنند در این راستا از پنبه زارهای گرگان و خراسان شمالی برای تولید مواد اولیه نخ استفاده می‌کنند تا برای برخی از بخش‌های ایران کارآفرینی شود. همچنین با توجه به آن که مواد اولیه یعنی نخ برای بافت پارچه تامین شده است، بافندگی سنتی در برخی از نقاط شمال شرق ایران حفظ شده است.

 او ادامه داد: در نهایت پارچه‌های تولیدی توسط طراحان تبدیل به مانتو و پوشش بانوان شده است. در این راستا سعی شد مانتوهایی تولید شود که در عین به روز بودن از پارچه‌های سنتی و بومی اقوام مختلف در آن استفاده شود. از این رو قیمت این مانتوها از ۱۷۰ تا ۹۰۰ هزار تومان است.

به گفته صمدی، معمولا هرچه به عید نزدیک‌تر می‌شویم، درخواست خرید لباس‌ها و مانتوهایی با رنگ‌های شاد و روشن و هر چه به سمت پاییز و زمستان می‌رویم، رنگ‌های تیره‌تر و لباس‌هایی که آستر دار و ضخیم هستند، مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد.

 او با اشاره به اینکه برای تمام سایزها از کوچک گرفته تا بزرگ مانتوی  مورد نظر مشتری دوخته شده است، گفت: معمولا خانم‌هایی که سایز بزرگ دارند در انتخاب مانتو و پوشش مناسب با مشکل روبه‌رو هستند از این رو سعی کرده‌ایم تا تمام سلیقه‌ها و سایزها را در نظر بگیریم.  در بیشتر مواقع خانم‌ها دوست ندارند مانتوهای نامناسب بپوشند اما از آنجا که در مانتوفروشی‌ها سایزهای بزرگ به فروش نمی‌رسد از این رو در بیشتر مواقع ناچار هستند یا به صورت سفارشی دوز لباس خود را تهیه کنند یا از لباس‌های نامناسبی که در بازار و مغازه‌ها موجود است بخرند.

زهرا خسروی (مدیر فروش بخش خراسان شمالی محصولات تولیدی صنایع دستی) نیز در خصوص تولید و طراحی لباس‌ها و مانتوهایی با طرح های سنتی گفت: این مانتو و در عین به‌روز بودن محصولی از صنایع دستی اقوام مختلف هستند. پارچه ها کاملاً دستباف هستند که با دستگاه‌های خانگی بافته شده‌اند. کارگروه‌هایی داریم که گلدوزی روی مانتوها را انجام می‌دهند و طرح‌ها را باتوجه به سلیقه و ذائقه مخاطب اجرا می‌کنند. 

 فروش نیز با توجه به درخواست مشتری‌ها از تک فروشی گرفته تا به صورت عمده برای شهرستان‌های مختلف انجام می‌شود.  بیشتر از طریق تلگرام و اینستاگرام با ما در ارتباط هستند و سفارش‌های خود را ارسال می‌کنند.  حضور در نمایشگاه‌های مختلف نیز یکی دیگر از راه‌های فروش محصولات‌مان است که البته در نمایشگاه حاضر به دلیل آن که تک‌فروشی ندارند بیشتر معرفی برند را انجام می‌دهیم.

بنابراین گزارش، در ششمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت پوشاک ایران، ده‌ها شرکت و واحد تولیدی، برترین تولیدات پوشاک، شامل انواع پوشاک مردانه، زنانه و بچگانه را در قالب طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون ارائه می‌کنند. همچنین دستگاه‌ها و تجهیزات تولید پوشاک و نوین‌ترین طرح‌ها و مدل‌های طراحی و تولید پوشاک در این نمایشگاه در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است. این نمایشگاه تا ۱۴ آذرماه هر روز از ساعت ۹ تا ۱۷ در سالن‌های۳۸A ، ۳۸B  و ۳۵ محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آماده بازدید علاقه‌مندان خواهد بود.