آنچه در نمایشگاه باستانشناسی و هنر هلند به روایت موزه درنتس تماشا میکنیم؛
از مومیایی باتلاقی تا نقاشی پیکاسو فقط برای ایرانیها/کارخانهداران هلندی به ایران میآیند فرصت برای سرمایهگذاری فراهم است
به زودی در ماه مارس و آوریل تعدادی از کارخانهداران هلندی که از نمایشگاه باستانشناسی و هنر هلند به روایت موزه درنتس حمایت کرده بودند، به ایران سفر میکنند تا طی یک تور، از ایران و نمایشگاه بازدید کنند. ممکن است این دیدار بهانهای شود تا آنها در ایران سرمایهگذاری کنند. آنها به ایران میآیند و ایران را میبینند. نمیدانیم ممکن است اتفاقی درخصوص سرمایهگذاری در ایران بیفتد یا نه! اما اگر نیایند قطعا هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها موزه ملی ایران میزبان نمایشگاه "باستانشناسی و هنر سرزمین هلند به روایت موزه درنتس" است. در این نمایشگاه آثار باستانی و هنر سرزمین هلند در سه بخش باستانشناسی، سفال قرن ۱۹ و گالری نقاشیهای قرن ۱۹ به نمایش گذاشته شده که قدیمیترین آثار این نمایشگاه متعلق به ۵۰ هزار سال پیش و شامل تبردستیهای دوره پارینهسنگی است.
موزه درنتس؛ یکی از قدیمیترین موزههای هلند است که در سال ۱۸۵۴ میلادی(۱۲۳۳ خورشیدی) تاسیس شد و در مرکز شهر آسن در مرکز استان درنته واقع شده است.
این موزه با بیش از 90 هزار اثر باستانشناسی، مردمشناسی و هنری یکی از بزرگترین مجموعه آثار فرهنگی هنری را داراست. از آثار مهم این موزه میتوان به مومیاییهای طبیعی انسان که در باتلاقها یافت شدهاند، کهنترین قایق چوبی جهان، گنجینه طلای رومی بیلن و آثار نقاشانی مانند موندریان و ونگوگ اشاره کرد. این موزه در سالهای اخیر نمایشگاههای بینالمللی بزرگ و موفقی را برپا کرده که از میان آنها میتوان از نمایشگاه ارتش سفالین چین، گنجینههای طلای گرجستان و نمایشگاه ایران: مهد تمدن نام برد.
نمایشگاه باستانشناسی و هنر سرزمین هلند به روایت موزه درنتس، منتخبی از آثار این موزه شامل ۳۳۱ ابزار سنگی، ظروف سفالین فلزی، زیورآلات، سکههای رومی، مومیایی طبیعی انسان، تابلوهای نقاشی و سفال قرون ۱۹ و ۲۰ و آثار دیگری است که در سه بخش باستانشناسی، هنر سفال و چینی و نقاشی به نمایش درآمده است. آثار به نمایش درآمده در این نمایشگاه از ۵۰ هزار سال پیش تا سال ۸۰۰ میلادی را دربرمیگیرد.
کورنلیس بیل (معاون استانداری استان درنته در هلند و عضو هیات امنای موزه درنتس) درخصوص چگونگی انتخاب آثار برای نمایش در ایران به ایلنا گفت: از آنجا که قدیمیترین آثار باستانشناسی هلند و قدیمیترین دوران زندگی در استان درنتس یافت شده است، برای ما اهمیت داشت تا تاریخ کهن استانمان را به نمایش بگذاریم. این در حالی است که آثار ایران نیز در نمایشگاهی تحت عنوان "ایران تمدن کهن" در موزه درنتس به نمایش درآمده است. از این رو بر آن شدیم تا آثار باستانی و تاریخی هلند را نیز در ایران بیاوریم و آن را به ایرانیها نشان دهیم.
او ادامه داد: ازجمله آثاری که برای نمایش در این نمایشگاه انتخاب کردیم، مومیایی از یک مرد هلندی است که نمونهای از قدیمیترین مردمانی است که در استان درنته هلند زندگی میکردند.
معاون استانداری استان درنته یادآور شد: از مجموعه سرامیکها و نقاشیها نیز آثاری را انتخاب کردیم که در زمره آثار ملی هلند به حساب میآیند. هدفمان آن بود که در کنار مجموعه آثار باستانشناسی، مجموعهای از آثار هنری هلند را نیز به مردم ایران نشان بدهیم.
کورنلیس بیل در خصوص اینکه آیا مخاطبان خاصی از ایرانیها را برای نمایشگاه آثار باستانی و هنر سرزمین هلند مدنظر قرار دادهاند و درصدد جذب گردشگران ایرانی هستند، گفت: قطعاً قصدمان آن بود که توجه مردم ایران را به شهر و استان درنته جذب کنیم تا ایرانیها مشتاق شوند که به این شهر و به کشور هلند سفر کنند.
او با اشاره به اینکه پسرش در حوزه مطالعات خاورمیانه فعال است، گفت: پسرم حدود پنج هفته در ایران بود و بسیار خرسند است که این روزها شاهد برگزاری نمایشگاهی از آثار تمدن و فرهنگ ایران باستان در هلند هستیم. امیدواریم بتوانیم در آینده نیز به همین صورت تبادل فرهنگی داشته باشیم و مردم ایران و هلند بتوانند به کشورهای یکدیگر سفر کنند.
کارخانهداران هلندی به ایران میآیند
بیل خاطرنشان کرد: به زودی در ماه مارس و آوریل تعدادی از کارخانهداران هلندی که از نمایشگاه باستانشناسی و هنر هلند به روایت موزه درنتس حمایت کرده بودند، به ایران سفر میکنند تا طی یک تور، از ایران و نمایشگاه بازدید کنند. ممکن است این دیدار بهانهای شود تا آنها در ایران سرمایهگذاری کنند. آنها به ایران میآیند و ایران را میبینند ولی نمیدانیم ممکن است اتفاقی درخصوص سرمایهگذاری در ایران بیفتد یا نه! اما اگر نیایند قطعا هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
در بخش باستانشناسی نمایشگاه مذکور یافتههای مختلفی به نمایش گذاشته شده که کهنترین آنها مربوط به دوره پارینه سنگی میانی و متاخرترین آنها مربوط به اوایل قرون وسطی است. اغلب این آثار در کاوشهای باستانشناسی در زیستگاهها، گورستانها و دیگر مکانهای باستانی به دست آمدهاند و شماری از آنها نیز به صورت اتفاقی و در جریان استخراج معدن یا عملیات عمرانی کشف شدهاند.
مومیایی از دوره مفرغ
شاید به جرات بتوان گفت یکی از جالبترین آثاری که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است، مومیایی یک مرد است که از آن به عنوان اجساد باتلاقی نام برده میشود. قدیمیترین جسد باتلاقی شناخته شده که از درنته بدست آمده، مربوط به دوره مفرغ استکه علاوه بر قسمتهایی از بدن بخشهای مختلفی از البسته مانند تکههایی از زیر پوش پشمی، یک کلاه از پوست گوسفند، یک کفش از پوست گوزن و یک کلاهک احتمالا از پوست گوساله دوخته شده نیز باقی مانده بود.
هارولد ری توپان (رئیس موزه درنتس) در این خصوص به ایلنا گفت: مردم ایران و افرادی که از موزه ایرانباستان دیدن میکنند شایسته آن هستند که بهترین آثار فرهنگ و تاریخ و تمدن هلند را مشاهده کنند و باعث افتخار من است که آثار با ارزش هلند را در ایران به نمایش بگذاریم. البته طی ماههای گذشته نیز شاهد آن بودیم که آثار تمدن و فرهنگ ایران در موزه درنتس به نمایش گذاشته شده است و بازدید و استقبال بسیار خوبی از نمایشگاه را شاهد بودیم.
او ادامه داد: زمانی که با آقای جبرئیل نوکنده (مدیر موزه ملی ایران) درصدد انتخاب آثار نمایشگاه باستانشناسی و هنر هلند بودیم به این مهم فکر میکردم که باید بهترین اشیاءمان را انتخاب کنیم تا بتوانیم هنر، فرهنگ و تمدن هلند را به بهترین شیوه به ایرانیها نشان دهید بنابراین مجموعهای که در حال حاضر شاهد آن هستید، نتیجه آن انتخاب است.
گالری نقاشی نیز دربرگیرنده منتخبی از آثار هنرمندان هلندی است که عمدتاً شامل مناظر و زندگی روستایی در استان درنته است. البته گفته میشود یک اثر نقاشی که به تازگی خریداری شده و برای نخستینبار است که به نمایش درمیآید و برای نمایش آن ایران انتخاب شده است.
توپان در این خصوص گفت: آثاری که در این بخش به نمایش گذاشته شده است توسط نقاشان بسیار مهم و برجسته نقاشی شدهاند که به نوبه خود بسیار منحصر به فرد هستند. چنانکه آثاری از پیکاسو و موندیال در این نمایشگاه روی دیوار رفته است. ممکن است بسیاری از افراد بگویند چرا نقاشی که به تازگی خریداری شده است در شهر آسن به نمایش درنیامده و در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته شده است؟ در پاسخ میگویم؛ چراکه مردم ایران شایسته آن هستند که در تهران شاهد این اثر باشند.
این اثر که "یک روز پاییزی در درنته" نام دارد توسط الکساندر مولینخر در سال ۱۸۶۶ با تکنیک رنگ روغن روی بوم خلق شده است. او، این اثر را صرفا برای ارائه در بازار اسکاتلندیها خلق کرد. آثار او ازجمله نخستین آثاری است که عاشقان هنر اسکاتلندی را به مدرسه لاهه کشاند. در اوایل اکتبر سال ۱۸۶۶، او در نامهای به دیوید آرتس نوشت: یک نقاشی بزرگ برای نمایشگاه ادینبرگ کشیدهام. نقاشی که او به آن اشاره میکرد همان "یک روز پاییزی در درنته" بود. نمایشگاه ادینبرگ یک موفقیت فردی برای او محسوب میشد چراکه اثر او بلافاصله توسط دیوید باکستر کلکسیونر مشهور اسکاتلندی به مبلغ صد پوند خریداری شد.
آنچه که در این نقاشی به نمایش گذاشته شده است یکی از مناظر معمول هلند است که معماری اصیل منطقه را به نمایش میگذارد. در این تصویر شاهد مزرعه و دامهایی هستیم که شامل گاو و گوسفند میشود و در گوشهای از این یک چاه آب به تصویر کشیده شده که در واقع درصدد بیان بخشی از زندگی عادی مردم منطقه درنته است.
در بخش دیگری از این نمایشگاه شاهد نمایش تعدادی از سفالها و چینیهایی هستیم که شاید در نگاه نخست برای مخاطب ایرانی بسیار آشنا به نظر بیاید چراکه رنگها و طرحهای لعابی آن میتواند ما را به یاد سفال لالجین و حتا سفالهای شوش بیاندازد.
رئیس موزه درنتس در پاسخ به این سئوال که چگونه است که تا این حد طرحهای سفالهای هلندی به سفالهای ایران شبیه باشد، به ایلنا گفت: طراحان هلندی در طراحی سرامیکها و سفالها و ظروف شیشهای از آثار شرق و خاورمیانه الهام میگرفتند از این رو شاهد شباهت نقوش به کار گرفته شده در این سفالها با نقوش ایرانی و خاورمیانه هستیم. در واقع میتوان گفت سفالهای ایرانی منبع الهام برای سفالگران هلندی بوده است.
سنت تولید ظروف و اشیا سفالی، چینی و شیشهای هلند تیم قرن ۱۹ و نیمه اول قرن ۲۰ از اهمیت خاصی برخوردار است. چنانکه در این قرون ظروف چینی سلطنتی ساخته شده در کارخانه چینیسازی روزنبرگ، کاشی و سفال کارخانه هلند، سفالهای تزیین کارخانه آمشتلهوک، دیستل، زوید، برور، آمفورا، رام، اسکاف و ولسن از نمونههای این محصولات هستند.
یاپ ورنر (سفیر هلند در تهران) نیز درخصوص برگزاری نمایشگاه آثار باستانی و هنر هلند در موزه ایران باستان گفته است: سفارت هلند روی مشترکات با ایران متمرکز است و تقویت مبادلات فرهنگی را سودمند میداند چراکه به درک بهتر ملتها منتهی میشود.
او با اشاره به آنکه همکاری بین موزه درنتس هلند و موزه ملی ایران، نمونهای از دیپلماسی موفق بین دو کشور است که میتواند هزاران بازدید کننده را از تاریخ و تمدن دو کشور آگاه کند، گفت: در ماه فوریه سال آینده نمایشگاهی مربوط به موسیقی در موزه هنرهای معاصر ایران خواهیم داشت و اجراهایی توسط گروههای موسیقی هلندی و کرمانشاهی برگزار خواهد شد. البته چندی پیش نیز در ماه می سال جاری، سفارت هلند نمایشگاهی از عکسهای مطبوعاتی را در کاخ نیاوران برگزار کرد که مورد توجه قرار گرفت. در این میان؛ موزه درنتس به دلیل رویکردهای نوآورانه اش شناخته شده است و موزه ملی ایران نیز در نوع خود جالب و کمنظیر است.
نمایشگاه آثار باستانی و هنر سرزمین هلند به روایت موزه درنتس از ۱۰ مهر تا ۱۷ فروردین از ساعت ۹ تا ۱۷ در محل موزه ملی میزان علاقهمندان خواهد بود. ورودی این نمایشگاه ۵ هزار تومان است و نمایشگاه در روزهای دوشنبه تعطیل است.