مالکیت جناب خان به رسانه ملی واگذار شد

به گزارش ایلنا، معاون حقوقی و امور مجلس صدا و سیما در پاسخ به این سؤال که چرا رسانه ملی به این فکر افتاد که شخصیت عروسکی جناب خان را جزو آثار سازمان به ثبت برساند، افزود: به طور کلی ثبت آثار و دارایی‌های فکری سازمان صدا و سیما از جمله شخصیت‌های عروسکی، علامت شبکه‌های تلویزیونی از جمله سیاست‌های کلی معاونت است و در دستور کار اداره کل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل قرار دارد.

محمدعلی عبداله‌زاده در توضیح اینکه چرا صاحب امتیاز این شخصیت به علت حضور این عروسک در برنامه «خندوانه» شکایت کرد، گفت: از قرار اطلاع در ابتدا توافق‌نامه‌ای درخصوص نحوه تسهیم سود حاصل از بهره‌برداری از این شخصیت میان تهیه کننده برنامه و سایر عوامل با آقای سالارزهی (مالک اثر) تنظیم شده بود که در ادامه، طرفین توافق اختلاف نظر پیدا کردند که در نتیجه این اختلافات، آقای سالارزهی، به عنوان مالک طرح صنعتی عروسک در ابتدا برای واگذاری کامل حقوق عروسک مبلغ هنگفتی مطالبه کرد.

وی افزود: به رغم مساعدت و حسن نیت سازمان در روند مذاکرات خرید و ثبت اثر، این مذاکرات در مقطعی با موانعی روبرو و در نتیجه مالک اثر نسبت به تداوم استفاده از این عروسک در برنامه خندوانه معترض شد.

وی درباره اینکه معاونت حقوقی و امور مجلس چه تلاش‌هایی برای ثبت این اثر انجام داده، گفت: پس از درخواست شبکه نسیم مبنی بر اظهار نظر در خصوص قرارداد تهیه و ساخت مجموعه خندوانه، اداره کل مالکیت فکری و حقوق بین الملل این معاونت، ضمن بررسی کامل ابعاد حقوقی موضوع و وضعیت ثبتی شخصیت عروسکی جناب خان، لزوم تعیین تکلیف در خصوص حقوق مادی عروسک و انتقال کلیه این حقوق به نام سازمان را به تهیه‌کننده و شبکه خاطرنشان کرد و درباره عواقب بهره‌برداری از عروسک بدون تعیین تکلیف حقوقی به صورت دقیق و شفاف هشدار داد.

وی افزود: بعد از ایجاد اختلاف میان تهیه‌کننده فصل سوم و چهارم خندوانه و مالک اثر، اداره کل مالکیت فکری و حقوق بین الملل این معاونت ضمن بررسی دقیق و کار‌شناسانه ابعاد حقوقی موضوع، ابتدا سعی در میانجی‌گری و تسهیل روند مذاکرات طرفین کرد لکن در ادامه با توجه به اصرار آقای سالارزهی بر مواضع خویش، این معاونت نظر کار‌شناسی خود مبنی بر استفاده نکردن از شخصیت عروسکی جناب خان در فصل چهارم برنامه خندوانه اعلام که با موافقت شبکه و تهیه‌کننده این تصمیم عملی شد.

معاون حقوقی و امور مجلس درخصوص اینکه شخصیت جناب خان تا چه میزان در نزدیکی اقوام ایرانی تأثیرگذار بوده‌است، گفت: بی‌شک ارائه پاسخ دقیق به این پرسش به لحاظ کمی و کیفی نیازمند انجام تحقیقات و نظرسنجی‌های مربوطه در شبکه نسیم، روابط عمومی، مرکز پژوهش و سنجش افکار سازمان و سایر بخش‌های ذیربط است و محبوبیت این شخصیت عروسکی در میان تمامی اقوام ایرانی، اقشار و گروه‌های سنی مختلف از خردسالان تا کهنسالان در سراسر کشور انکار ناپذیر است.

عبداله‌زاده در پاسخ به این سؤال که معاونت حقوقی و امور مجلس چه تلاش‌هایی کرده است تا رسانه ملی در فرهنگ‌سازی مخاطبان خود موثر‌تر باشد، افزود: این معاونت همواره سعی در آموزش و ارایه مشاوره در زمینه حقوق حاکمیت فکری به ذی نفعان داخل و خارج سازمانی داشته و با تهیه برنامه‌های تلویزیونی درحوزه فرهنگ سازی و ارتقای این حقوق اقدامات مؤثری را معمول داشته است.

وی با اشاره به اینکه توجه به اهمیت و جایگاه حقوق مالکیت فکری در حمایت از آثار و تولیدات ادبی و هنری در رسانه ملی سابقه‌ای دیرینه دارد، گفت: سازمان صدا و سیما پیش‌تر از بسیاری از سازمان‌ها، ادارات و نهاد‌های ذیربط در حوزه فرهنگ و هنر، مبادرت به استفاده از تخصص و دانش مشاوران و دانش آموختگان رشته حقوق مالکیت فکری کرده است.

عبداله‌زاده افزود: درک اهمیت حقوق مالکیت فکری در بزرگ‌ترین سازمان تولیدکننده و مصرف کننده محتوای دیداری - شنیداری و تنها سازمان پخش کشور، به ایجاد اداره کل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل در معاونت حقوقی و امور مجلس منجر شد.

وی با بیان اینکه شناسایی، جمع‌آوری اطلاعات ثبتی و ثبت کلیه شخصیت‌های عروسکی و کارتونی، برنامه‌های تولیدی، علامت کلیه شبکه‌های تلویزیونی، نام و نشان ویژه کلیه برنامه‌های تولیدی در شبکه‌های سراسری، استانی و برون مرزی در دستور کار این معاونت قرار دارد، گفت: در کلیه قرارداد‌هایی که توسط معاونت حقوقی و امور مجلس تنظیم و یا برای اظهار نظر به این حوزه ارسال می‌شود، تعهدات طرف قرارداد سازمان در رابطه با موارد: توجیه عوامل در خصوص مالکیت انحصاری سازمان بر حقوق مادی در قالب قرارداد کتبی، استفاده از اثر برای نخستین بار در برنامه، مسؤولیت پاسخگویی به ادعا‌های احتمالی اشخاص ثالث مورد تأکید و تصریح قرار می‌گیرد.

وی افزود: معاونت حقوقی و امور مجلس تثبیت مالکیت اینگونه آثار در رأس اهداف بلندمدت خود قرار داده و مراحل تحقق آن با اصلاح پیش‌نویس قرارداد‌های سازمان و پیش‌بینی کامل و صریح حقوق مربوط به طرفین قرارداد آغاز شده است.

محمدعلی عبداله‌زاده گفت: در اصلاح پیش‌نویس قرارداد‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران که پارسال توسط این معاونت انجام شد، مواردی برای حفظ حقوق و استیلای سازمان بر آثار و برنامه‌هایی که به سفارش یا با مشارکت رسانه ملی تهیه و تولید می‌شود، پیش‌بینی شده است.

شخصیت عروسکی جناب خان در ابتدا برای بهره‌برداری در مجموعه تلویزیونی عروسکی «کوچه مروارید» در نظر گرفته شده بود، این شخصیت توسط بخش خصوصی برای توزیع در شبکه نمایش خانگی، به عنوان یکی از چندین شخصیت عروسکی در آن مجموعه خلق شد و سازنده این عروسک، هدیه هاشمی و محمد بحرانی به عنوان صداپیشه و طراح به آنجان بخشیدند.

مجموعه تلویزیونی کوچه مروارید با استقبال چندانی در شبکه نمایش خانگی مواجه نشد و شخصیت جناب خان نیز مانند سایر شخصیت‌های آن مجموعه تلویزیونی دیده نشده و محجور ماند، پس از چندی تهیه‌کننده وقت برنامه، تصمیم به استفاده از این شخصیت عروسکی در برنامه خندوانه گرفت که مطابق قرارداد خود با سازمان بایدپس از توافق با سالارزهی و اخذ کلیه حقوق مادی اثر، مبادرت به استفاده از عروسک می‌کرد در حالی که این مهم در مورد این عروسک واقع نشده بود.