گزارش ایلنا از وضعیتِ بحرانی آثار تاریخی شوشتر؛
کارون بوی تعفن گرفته/انگشتِ اتهام وزارت نیرو را نشانه گرفته‌‌است
مدیر پایگاه جهانی شوشتر می‌گوید: مدیران جزء قادر نیستند آمرانه و به صورت تحکمی از وزارت نیرو بخواهند وظایف‌شان را انجام دهند. به همین دلیل استاندار باید به این مسئله ورود کند. ایشان در قبال جزء به جزءِ مسائل استان مسئولیت دارد که آثار تاریخی و طبیعی هم بخشی از آنهاست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اخیراً سهراب گیلانی (نماینده مردم شوشتر و گتوند در مجلس شورای اسلامی) در مصاحبه‌ای وضعیت آثار تاریخیِ ثبت جهانی شوشتر را تأسف‌بار اعلام کرده و گفته است: وضعیت آثار تاریخی شوشتر به شدت نگران‌کننده است و در این زمینه هشدارهای لازم را نیز داده‌ام، از این پس مسئولیت این آثار برعهده شخص استاندار خوزستان است. در جلسه یک سال پیش در شهرستان شوشتر، استاندار خوزستان درباره وضعیت آثار ثبت جهانی شوشتر تعهداتی داد ولی هیچ‌کدام از این تعهدات اجرایی نشد، ایشان مدیریت استان هستند و مسئولیت این آثار برعهده ایشان است.
سهراب گیلانی همچنین درخصوص لایروبی آثار تاریخی شوشتر تاکید کرده بود: استاندار خوزستان و سازمان آب و برق و اداره کل میراث فرهنگی خوزستان در این زمینه تعهد داده‌اند ولی بعد از دو روز حرکات نمایشی؛ لایروبی جمع‌آوری شد و پروژه کلاً مسکوت ماند. ناراحتی و گلایه ما از اجرایی نشدن تعهدات و وعده‌هاست. مدیران استانی و ملی برای رفع مشکلات آثار تاریخی شوشتر هیچ عزم راسخی ندارند و به این دلیل مسئولیت این آثار گران‌سنگ برعهده شخص استاندار خوزستان است و ایشان در این‌باره باید پاسخگو باشند.
حال، غلامرضا شریعتی (استاندار خوزستان) در پاسخ به خبرنگار ایلنا می‌گوید: البته که به آثار شوشتر رسیدگی بیشتری باید صورت بگیرد، ولی یکسری از تعهداتی که داشتیم را انجام داده‌‌ایم. در عین حال میراث فرهنگی هم در استان و هم در کشور باید به صورت ملی به این مشکل نگاه کنند و اقدامات لازم را انجام دهند، چون این آثار ثبت جهانی هستند. آبشارهای شوشتر و دیوار‌ه‌شان باید مرمت شوند.
استاندار خوزستان در پاسخ به سخنان گیلانی مبنی بر "حرکات نمایشی لایروبی" می‌گوید: این چه حرفی است! چه نمایشی! آنچه لازم بوده انجام شده دیگر. من به فرماندار استان هم تأکید کرده‌ام که در این بخش، اعتبارات شهرستان را بیشتر بپردازند. فکر می‌کنم این پروژه به حدوداً یک و نیم میلیارد اعتبار نیاز دارد.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: آن‌گونه هم که آقای گیلانی گفته‌اند؛ نیست. ولی خب حتماً باید توجه بیشتری به این آثار شود. اول از همه، سازمان میراث فرهنگی متولی این آثار است. بالاخره آن‌ها هم اقداماتی در حد توان‌شان انجام داده‌اند ولی بیش از این باید کار صورت بگیرد.
در ادامه بیژن حیدری (مدیر پایگاه جهانی شوشتر) به خبرنگار ما گفت: رود کارون در زیست‌محیطِ حوزه‌ی شوشتر، دچار معضل است. در کنار رود کارون علاوه بر زیست محیط، تعدادی آثار تاریخی جهانی وجود دارد که هر اتفاقِ منفی یا مثبتی در آن حاشیه بیفتد، این آثار را نیز تحت‌الشعاعِ خود قرار می‌دهد؛ چراکه حیات این آثار بسته به رود کارون است. این نگرانی برای همه وجود دارد، نه فقط آقای گیلانی.
وی تصریح کرد: شما با بزرگترین رودخانه کشور سر و کار دارید؛ رودخانه‌ای که الان بنا به دلایل مختلف شرایط مساعدی را از سر نمی‌گذراند. ما جلسه هیئت امنا را سال گذشته تشکیل دادیم و استاندار هم با کمال میل در این جلسه حضور یافتند و قول‌هایی دادند؛ نه فقط ایشان، بلکه کل اعضای هیئت امنا در زمینه‌ی کاری خودشان قول‌هایی دادند. منتها یک حوزه حوزه مدیریت کلان است و به همه این حوزه‌ها اشراف دارد و آن حوزه استانداری است. از طرف دیگر بحث سلامت رودخانه جزو وظایف مشخص وزارت نیرو است. وزارت نیرو در سال‌های گذشته نسبت به رودخانه‌های کشور و مشخصاً رود کارون بی‌توجهی کرده است، با این‌حال آنچه به ما مربوط میشد و آقای گیلانی هم طبیعتاً از این نگرانی صحبت کرده، سلامت آثار میراث فرهنگی است که تحت‌الشعاعِ وضعیت رود کارون قرار گرفته است.
وی افزود: وقتی که رودخانه کارون لایروبی نمی‌شود و مدیریت سدهای بالاتر، آب را به صورت قطره‌چکانی وارد کارون می‌کنند، نتیجه این شده که رودخانه به‌جای آنکه روان باشد تبدیل به گنداب شده. مسئولان در سازمان آب و برق خوزستان که متولی این امر هستند برای موارد مطرح شده در جلسه‌ای که گفته شد، رایزنی‌های لازم را انجام می‌دهند، اما آنچه که مشخص است در اردیبهشتِ امسال پیرو جلسه سال گذشته، نشست دیگری با حضورِ هیئت امنا در دفتر استانداری برگزار و مشخصاً و مؤکداً به مسئولان ذیربط در حوزه‌های مختلف دستور داده شد که وظایف‌شان را انجام دهند. آنچه مربوط به حوزه میراث فرهنگی بود و باید انجام میشد؛ انجام شد؛ حداقل در حدّ بضاعت خودمان ولی آنچه مربوط به حوزه وزارت نیرو بود در خصوص لایروبی هنوز انجام نشده است.
وی درخصوص وضعیت بدِ آب‌رسانی به حوزه رود کارون و کم‌کاریِ وزارت نیرو در این خصوص، گفت: وقتی باید حداقل 40 متر مکعب به حوزه رود کارون آب وارد شود، و بعد این مقدارِ حداقلی تبدیل به 15 متر مکعب و امروز هم تبدیل به 10 در 10 متر مکعب می‌شود؛ طبیعی است که هم بخش زیست‌محیطی و هم آثار تاریخی ضربه می‌بینند. طبیعی است که رسوب‌گذاری صورت می‌گیرد و هزینه هنگفتی را برای احیایِ آثار به وجود می‌آورد. سوال من این است که اگر این آثار تاریخی در کنار رود کارون نبود آیا بازهم وزارت نیرو ادعا می‌کرد که لایروبی این آثار مربوط به حوزه‌ی میراث فرهنگی است؟ آیا الان در حال حاضر رودخانه دز که تبدیل به یک باریکه آب شده، باز هم میراث فرهنگی در آن دخیل است. آیا در رودخانه کرخه که آن هم به این وضعیت دچار شده، میراث فرهنگی مقصر است؟
حیدری خاطرنشان کرد: سلامت رود کارون، بهداشت محیط زیست و نگهداری از زیست محیطِ رودخانه جزو وظایف مشخص وزارت نیرو است. در حال حاضر، آبی که جاری است در یکی از شاخه‌های فرعی رودخانه کارون که بخشی از آثار میراث فرهنگی در آن مستقر است، دیگر آب رودخانه نیست و پُر از آب فاضلاب شده است. آیا در این مورد هم میراث فرهنگی مقصر است یا وزارت نیرو باید به فکر چاره باشد؟ اگر در شوشتر رودخانه‌ای وجود نداشت فاضلاب شهر به کجا می‌خواست بریزد؟ از قضای بد، این فاضلاب وارد آثار جهانی این حوزه هم می‌شود و سبب می‌شود زیست محیط طبیعی آنجا به هم بخورد و حالا شاهد این هستیم که آب زلال و شفاف کارون که زمانی قابل شُرب بود، بوی تعفن گرفته و همه این عوامل ما را نگران کرده است.
وی در ادامه خواستارِ توجه وزارت نیرو به این مسئله شد و گفت: ما در جلسه هیئت امنا، استاندار را به عنوان رئیس انتخاب کردیم؛ به این دلیل که مدیران جزء قادر نیستند آمرانه و به صورت تحکمی از وزارت نیرو بخواهند که وظایف‌شان را انجام دهند. به همین دلیل استاندار باید به این مسئله ورود کند و ایشان در قبال جزء به جزءِ مسائل استان مسئولیت دارد که آثار تاریخی و طبیعی هم بخشی از آنهاست.
مدیر پایگاه جهانی شوشتر در پایان گفت: اگر 15 میلیارد تومان هم بودجه برای سلامت رود کارون لازم باشد، پولی نیست. زیست محیط خوزستان، ارزش بسیار ویژه‌ای دارد و معیشت، زندگی، سلامت و بهداشت مردم وابسته به رود کارون است. اگر نماینده ما این مسئله را مطرح کرده به حق مطرح کرده است. 13 اثر تاریخی ما وابسته به رود کارون است و اگر آبی در آن نباشد، مثل این می‌ماند که از بدن انسان خونش را خارج کنیم.
