موسیقی ایرانی تابع خلق‌الساعه بودن است/ برای ساز عود به اندازه یک تاریخ، موسیقی کم داریم

به گزارش ایلنا، مراسم رونمایی از سه کتاب مجید ناظم پور که به همت انجمن دانش آموختگان دانشگاه و با پخش یک فیلم مستند پنج قسمتی و چند سخنرانی برگزار شد.

مجید ناظم پور در بخشی از این فیلم مستند به  تاثیر آشنایی خود با استاد قنبری‌مهر اشاره کرد و در ادامه قنبری‌مهر نیز گفت: برای اینکه آدم در کار موسیقی به نتیجه و سازندگی برسد حتی یک عمر هم کم است و مجید ناظم پور همیشه محقق و پژوهشگر بوده است.

محمد سریر نیز در بخش دیگری از این فیلم عنوان کرد: موسیقی ایرانی و ابزارو آلات آن در طول تاریخ فرازو فرودهای زیادی داشته و در میان آنها ساز عود واقعا تا پنج دهه پیش مهجور بوده است تا اینکه برخی از هنرمندان، این ساز را دوباره به ارکسترهای ایرانی بازگردانند و مجید ناظم پور یکی از آنها بود.

سریر همچنین در این فیلم گفت: حتی در اوایل که ساز عود احیا شده بود نوارندگان ما مقامات عربی را با آن می‌زدند اما آقای ناظم‌پور با تحقیق و کوشش در حوزه موسیقی ملی ایران ساز عود که دو هزار سال از خانواده ما دور مانده بود را به ما برگرداند.

همچنین محمد سریر در بخش دیگری از سخنرانی خود در مراسم رونمایی  گفت: ناظم پور با تحقیق بر روی ساز عود آن را به خانواده خودش در ایران بازگرداند.

این موسیقیدان به فضای موسیقی فعلی اشاره کرد و  افزود: متاسفانه الان وقتی به کنسرت جوانان می‌روم دیگر خبری از امید در این کنسرت‌ها نیست؛ جالب اینکه ما در خارج از کشور یک بازگشت به خود داشته‌ایم ولی در داخل پسرفت کرده‌ایم.

در ادامه این فیلم کیوان ساکت گفت: در زمان حاکمان نابخرد و پادشاهان نالایق، عود و همچنین موسیقی مهجور واقع شده بود و از تنوع سازهای ایرانی کاسته شده بود. خوشبختانه بعد از مدرسه موسیقی وزیری، شاگردان زیادی تربیت شد که کمر به گسترش موسیقی ایرانی بستند و یکی از آنها روح الله خالقی بود.

این آهنگساز و نوارنده تا در ادامه افزود: خالقی در زمان خود شروع به تربیت نوازندگان کرد و در همین راستا حبیب مفتاح را برای یادگیری ساز قانون و عود به عراق فرستاد که متاسفانه این تلاش به دلیل کهولت سن آقای خالقی به ورطه فراموشی سپرده شد.

ساکت با اشاره به اینکه در زمینه ساز عود به اندازه یک تاریخ موسیقی کم و کاستی داریم ادامه داد: در چند سال اخیر علاقه به یادگیری ساز باستانی عود بیشتر شده و کمر به یادگیری علمی این ساز بسته شده. در این راه تلاش‌های مجید ناظم پور را نباید نادیده گرفت و ایشان در زمینه تاریخ و ادبیات ساز عود شروع به تحقیق و پژوهش کردند و نتایج را تبدیل به مقاله و کتاب و نت کردند و در اختیار هنرجویان قرار دادند.

ساکت گفت: مجید ناظم پور زحمت‌هایی زیادی برای موسیقی ایرانی و ساز عود کشیده است. ایشان کتاب با ارزشی را درباره ساز عود نوشته که طبق نظریه غربی‌ها این ساز جزو پایه موسیقی ایرانی و مادر سازهای زهی مثل ویلن و گیتار است.

در ادامه میلاد کیایی نیز در این فیلم مستند گفت: عود یکی از سازهای باستانی است و از نظر تونالیته صدا پایه موسیقی ایرانی محسوب می‌شود و زمانی که ارکستر عود دندارد مانند این است که زمینه ندارد.

وی ادامه داد: جدا از خدمات ناظم‌پور به حوزه موسیقی ملی باید بگویم هر آنچه از سر انگشتان دست این نوازنده می‌چکد محصول خودش است و ایشان صاحب سبک خود هستند.

در ادامه مجید ناظم پور در مراسم رونمایی از جدیدترین کتاب‌های خود ضمن تقدیر از تمام کسانی که در این مدت  از زندگی‌اش به او کمک کرده‌اند، درباره دلایل اینکه به سراغ ساز عود رفته، گفت: هر زمان درباره ساز عود از دیگران سوال می‌پرسیدم نهایتا یک پاراگراف بیشتر پاسخ نمی‌گرفتم؛ در همین راستا شروع به یادگیری ساز عود شدم و با هزینه‌های شخصی با تاریخچه و مقام‌های عربی این ساز آشنا شدم.

وی افزود: یادگیری زبان عربی و لهجه‌های متفاوت نیز از جمله کارهایی بود که در این راه یاد گرفتم تا هم بتوانم با موسیقیدان‌های عربی ارتباط برقرار کنم و هم بتوانم کتاب‌ها و نسخ قدیمی که درباره این ساز است را بخوانم. همچنین به دلیل اشراف به زبان عربی توانستم از حقانیت ایرانی‌ها در ساز عود دفاع کنم.

بازسازی سازهای قدیمی یکی دیگر از فعالیت‌های این موسیقیدان است که این موسیقیدان درباره آنها گفت: بازسازی سازهای قدیمی یکی دیگر از حوزه علاقه‌مندی‌هایم در این راه تحقیقی بود. در این راستا چنگ دوره مغول را بر اساس کتاب عبدالقادر مراغی درست کردم. یکی دیگر از سازها طرب‌رود بود که از نظر عبدالقادر مراغی هم‌خانواده سازهای قانون و عود محسوب می‌شد .تحفه عود نیز برای صدای سوپرانو در ارکستر استفاده می‌شد.

ناظم همچنین به ساخت بزرگترین ساز عود که بجای سازکنترباس ساخته اشاره کرد و گفت: کنترعود یا بم عود را برای ارکستر ساخته‌ام.

راه اندازی خانه عود یکی دیگر از فعالیت مجید ناظم پور است که به گفته این هنرمند در این خانه آرشیو آلبوم‌های عودنوازی دنیا، آرشیو سازها، آرشیو نت‌ها، کتاب‌های آموزشی و پژوهشی نیز گردآوردی شده است.

رضا مهدی، مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری نیز آخرین سخنران این مراسم بود. او با طعنه به اینکه وظیفه مدیر فرهنگی حمایت است و نه کار سیاسی و اقتصادی، گفت:مجید ناظم پور را نمی‌توان با آثارش شناخت .او یک روحیه پژوهشگری دارد و در موسیقی تابع آنیت خودش است.

این موسیقیدان به خاطرات سال ۹۰ و بزرگداشت زنده یاد منصور نریمان اشاره کرد و گفت: جالب است وقتی وزارت ارشاد به زنده یاد منصور نریمان برای نشر کتابش با این استدلال که مگر "عود هم ردیف دارد" مجوز نمی‌داد ، ما به ایشان مجوز دادیم و تمام انتقادها را هم به جان خریدیم.

وی ادامه داد: با دسته بندی اینکه کدام ساز ایرانی است و کدام ساز ایرانی نیست زیاد موافق نیستم؛ چرا که در دنیای کنونی و با این حجم از تکنولوژی دیگر دسته بندی‌ها جواب نمی‌دهد.

این نوازنده سنتور گفت: مجید ناظم پور به معنای واقعی کلمه هم استادی میکند،هم شاگردی .هم می اموزد و هم روحیه اموزش دارد.

وی در ادامه به تفاوت آهنگسازی ایرانی با آهنگسازی خبری اشاره کرد و گفت: آهنگسازی ایرانی به معنی خشت روی خشت گذاشتن برای خلق یک اثر نیست بلکه به معنی خلق الساعه بودن است.

وی در ادامه به تفکر غلط آموزش در هنرستان‌ها اشاره کرد و گفت: هنرستان‌ها نوازنده‌های با تکنیک تحویل جامعه موسیقی دادند و این با ذات موسیقی ایرانی متفاوت است. از طرفی مدارک دانشگاه ما در نوع خود جالب و خنده دار است. آنها به کسی که پیانو می‌زند مدرک موسیقی جهانی می‌دهند. به کسی که تار میزند مدرک ساز ایرانی و لابد به کسی که دوتار می‌زند باید مدرک ساز روستایی بدهند.

در پایان این مراسم نیز با حضور الهی قمشه ای،کیوان ساکت، میلاد کیایی، جواد بختیاری، جواد بطحایی، رضا مهدوی، محمد سریر، محمد فیروزی، محمد دلنوازی، حسین بهروزی نیا، استاد ابراهیم قنبری‌مهر و سهیل محمودی کتابهای مجید ناظم پور رونمایی شد.

همچنین شاگرد خردسال مجید ناظم پور با نام آوا پریشانی قطعه "از خون جوانان وطن لاله دمیده" از مجموعه ساخته‌های عارف قزوینی را خواند و با ساز عود اجرا کرد. در پایان این مراسم نیز مجید ناظم  پور دو قطعه رهگذر از ساخته‌های خودش و پرواز کنجشک از ساخته‌های منیر بشیر را برای مخاطبان خود اجرا کرد.