در گفت‌وگوی وحید لک با ایلنا مطرح شد؛
برخی در تهران نشسته‌اند و فقط به خودشان فکر می‌کنند/از خانواده بزرگ و متحد خبری نیست
وحید لک، کارگردان و فعال هنری، به آسیب‌شناسی فعالیت گروه‌های تئاتری در ایران پرداخت و گفت: گروه‌های حرفه‌ای و تخصصی در تئاتر می‌بایست دارای یک هسته مرکزی در حوزه کارشناسی و راهبردی در عرصه هنرهای نمایشی باشند؛ گروه‌های نمایشی باید در نحوه شکل‌گیری هسته مرکزی خود، تغییر رویه دهند و این هسته مرکزی با یک نگاه سازنده و تقویت‌کننده در ساخت پیکره تئاتر مشارکت حداکثری داشته باشد.
وحید لک در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به اینکه «گروه‌های تئاتر در ایران با وجود پیشینه قابل توجه فعالیت نمایشی در ایران، متاسفانه تاکنون تعریف واقعی و حرفه‌ای پیدا نکرده‌اند» گفت: هسته مرکزی در هیچ گروهی تا به حال به صورت کامل شکل نگرفته و تداوم رفتاری و برنامه‌ریزی مدون نداشته‌اند و همواره این فعالیت‌های گروهی به صورت دوره‌ای و کوتاه‌مدت بوده است.
لک خاطرنشان کرد: در یک نگاه کلی، همچنان که آگاهیم، حوزه تخصصی تئاتر لایه‌های بنیادین مختلفی دارد که در بسیاری از کشورهای پیشرفته در هنرهای نمایشی شناخته شده است. در ایران با گذشت بیش از یکصد سال از به روی صحنه رفتن نخستین نمایش، همچنان گروه‌های نمایشی دغدغه نگارش نمایشنامه، تولید، تامین بودجه و در اختیار گرفتن سالن نمایش را دارند و به کار بردن اصطلاحات و واژه‌های تکراری همچون مخاطب کم، بودجه اندک، کم‌توجهی به تئاتر، بازسازی و ... روبرو می‌شویم.
این کارگردان تئاتر با بیان اینکه «مطمئنا بخشی از این واکنش‌ها به نحوه عملکرد تئاتر دولتی برمی‌گردد اما مسئله اصلی‌تر و مهم‌تر شیوه مدیریتی خانواده تئاتر است، که کمتر به آن توجه می‌شود» گفت: این کم‌توجهی یکی از عارضه‌های مهم حال حاضر است که آسیب‌های فراوانی را دربرداشته و باعث سردرگمی وسیعی در خانواده تئاتر و علی‌الخصوص مشتاقان و علاقه‌مندان به تئاتر شده است.
او ادامه داد: فعال کردن بخش خصوصی، ساماندهی نظام آموزشی در تمامی مقاطع تحصیلی (آموزش و پرورش و آموزش عالی)، استقبال از حضور و مشارکت تهیه‌کنندگان تئاتر، تحقیق و تلاش برای آشنایی مسئولین بخش‌های فرهنگی درخصوص حمایت در تبلیغ و مشارکت در تولید و معرفی هنر نمایش، بوجود آوردن بستری برای سرمایه‌گذاری بخش صنعت در تولید آثار نمایشی، حضور مستمر گروه‌های بین‌المللی در طول سال برای آشنایی هرچه بیشتر مردم و تبادل ارتباطات گروه‌های داخلی، بوجود آوردن فروشگاه‌های چند منظوره تئاتر، و ده‌ها مسئله دیگر، مسائلی نیست که امروز در تئاتر دنیا مورد بحث و شناسایی قرار گرفته باشد.
لک ادامه داد: تئاتر در دنیای واقعی خود، از تمام این موانع گذشته است و فقط به تولید و رفع نیاز جامعه خود می‌پردازد. سال‌ها پیش از آنکه ما این پدیده و عناوین و نیازها را در کشور خودمان تجربه کنیم در بسیاری از کشورهای پیشرفته آزموده شده و باتوجه به فعالیت و نوع عملکرد هنرمندان آن سرزمین، بخش مهمی از بدنه فعالیت‌های هنری و فرهنگی را به خود اختصاص داده‌اند و بسیاری از هنرمندان، مدیران هنری و حتی مخاطبین به یک ثبات حرفه‌ای در برنامه‌ریزی رسیده‌اند.
این هنرمند تئاتر، از گروهی به عنوان گروه حرفه‌ای نام برد که راهکار و پیشنهاد راهبردی در مسائل مختلف هنری داشته باشد و به حوزه‌های با اهمیتی ازجمله، پژوهش و آموزش اهمیت داده و به فعالیت در عرصه بین‌الملل برای معرفی پشتوانه هنری و تاریخی در دنیا اقدام کرده باشد و ادامه داد: گروه‌های منتخب جهانی در حوزه نمایش، مدارس، محلات، شهرک‌ها، نوار مرزی، حاشیه‌نشینان، روستاها، پادگان‌ها، کارخانجات، کارگران، مسافرین کشتی‌ها، قطارها و جاده‌ها را نیز رها نکرده‌اند و به مخاطب به عنوان یک سرمایه همیشگی نگاه کرده‌اند.
مدیر سابق امور استان‌ها ادامه داد: چنین گروه‌هایی با این اهداف را باید حرفه‌ای بنامیم چراکه برای همگان اثر خود را تولید می‌کنند. نه گروهی که در طول سال تلاش می‌کند نمایشی را تنها در تهران به عنوان پایتخت کشور روی صحنه ببرد؛ اینها گروه‌های حرفه‌ای تلقی نمی‌شوند. بلکه گروه‌هایی هستند که فقط برای نیاز فکری خودشان و تامین و برطرف کردن مسائل درون گروهی خودشان تلاش کرده‌اند؛ البته این تلاش هم قابل تقدیر است اما کامل نیست و و در شان یک گروه حرفه‌ای نیز تعریف نمی‌شود.
لک با بیان اینکه «در کنار آن، رصد نیازهای بخش‌های دیگر در تئاتر را نمی‌بایست کتمان کرد» گفت: مساله‌ای که امروز با آن مواجه‌ایم رقابت گروه‌ها و سالن‌های مختلف برای جذب تماشاچی و مخاطب است؛ مخاطب در تئاتر وجود دارد اما نباید به خاطر بی‌برنامگی و دغدغه نداشتن بخشی از بدنه تئاتر از بین برود.
این فعال تئاتر که تاکنون همکاری‌های زیادی در مدیریت اجرای آثار نمایشی در تهران و استان‌های کشور داشته است، یادآور شد: این مخاطب را باید حفظ کرد و در طول سال برایش برنامه داشت که از سردرگمی و آشفتگی در نبود برنامه‌ریزی دیدن تئاتر رها شود و مسولیت اصلی این بخش بر دوش هنرمندان تئاتر است.
لک، بخشی از این مخاطب را داخلی خواند که در مراکز استان‌ها ساکن هستند و ادامه داد: بخشی دیگر مخاطب خارج از مراکز استانی هستند. مثلا اگر استان تهران را درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم که هنوز برنامه‌ریزی برای جذب حداکثری مخاطب شهر تهران را انجام نداده‌ایم چه برسد به اینکه بخواهیم به شهرهای اطراف آن فکر کنیم. امروز کدامیک از شهرهای اطراف تهران سالن‌های حرفه‌ای تئاتر برنامه مدون یک ساله دارند؟
او یادآور شد: بخشی از مخاطبان تئاتری ما در شهرک‌ها و روستاها هستند. چه برنامه‌ریزی‌ای برای جذب این مخاطب انجام شده؟ منظورم فقط فعالیت دولتی نیست؛ بلکه گروه‌های تئاتری است که در یک نقطه از شهر تهران و شهرهای بزرگ متمرکز شده‌اند و بدون توجه به اهمیت آشنایی بیشتر مردم و تشکیل یک خانواده بزرگ و متحد را در برنامه خود نادیده گرفته‌اند و به شدت و باسرعت به سمتی می‌روند که فقط بتوانند مسائل و مشکلات درون گروهی خودشان را حل کنند.
لک اظهار امیدواری کرد: با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که دولت در طول سال‌های گذشته برای تقویت فضای گردشگری در کشور داشته، امیدوارم در برنامه امسال تئاتر، حضور مخاطبان عرصه بین‌المللی را برای دیدن نمایش‌های ملی و ایرانی در دستور کار قرار گیرد و از طرفی حتما تمام نهادها و سازمان‌های مرتبط با این امکان و این برنامه که در حال فعالیت هستند با مشارکت بخش‌های نمایشی و بدنه هنری این کشور این امکان را به بدنه تئاتر این کشور هم اضافه کنند که فضای متعادلی برای هنرهای نمایشی از نظر مخاطب به وجود بیاید.
