ابتذال بر تئاتر حاکم شده/ تخصص در دانشگاه از بین رفته‌است
غلامحسین دولت‌آبادی (نمایشنامه‌نویس، مترجم، محقق و مدرس دانشگاه حوزه تئاتر)، با اشاره به اهمیت پژوهش در حوزه تئاتر گفت: تئاتری که گذشته و پیشینه خود را نداند به اوضاعی که امروز هست دچار می‌شود و مجبور است کارهای گذشته خود را تکرار کند.
غلامحسین دولت‌آبادی در گفتگو با خبرنگار ایلنا، به موج راه‌اندازی سالن‌های خصوصی تئاتر در تهران اشاره کرد و ادامه داد: وضعیتی که تئاتر ما امروز درباره سالن‌های خصوصی دارد؛ وضعیت دهه 20 است که دارد دوباره تکرار می‌شود و با آن روند 70 سال پیش، می‌توان انتظار داشت که همه این سالن‌ها در آینده جمع شوند.
این محقق و مدرس دانشگاه، با تاکید بر اینکه این تکرار در تئاتر اتفاق می‌افتد چون اهالی این هنر اغلب، تاریخ را نخوانده‌اند، گفت: با این اوضاع، تئاتر به ابتذال هم می‌افتد و همان شرایطی که برای لاله‌زار ایجاد شده بود را در آینده از نو تجربه خواهد کرد؛ کمااینکه الان هم تا حدی این ابتذال اتفاق افتاده است.
دولت‌آبادی با بیان اینکه باید بدانیم که مثلا دستاوردهای شاهین سرکیسیان، عباس جوانمرد، آربی اونسیان، عبدالحسین نوشین و ... چیست تا بتوانیم رو به جلو حرکت کنیم، گفت: مهم‌تر از هرچیز، اگر بدانیم دستاورد کارگاه نمایش چه بوده است امروز دیگر نیاز به تکرار آن نخواهیم داشت. اما دائما همان اتفاق‌ها را تکرار می‌کنیم. در کشورهای دیگر، امکان ندارد کسی دوره‌های مهم تئاتری کشورش را نداند و بیاید تئاتر کار کند اما در ایران این امر ممکن است.
تاریخ تئاتر ایران نیازمند جمع‌آوری داده‌ها
غلامحسین دولت‌آبادی با اشاره به نیاز اساسی امروز حوزه پژوهش در تئاتر ایران، تاکید کرد: ما اکنون نیاز داریم که داده‌های تاریخ تئاترمان جمع‌آوری شود چون بسیاری از این داده‌ها پراکنده است.
این نمایشنامه‌نویس و مترجم نمایش، ادامه داد: مثلا باید داده‌های مربوط به شاهین سرکیسیان را داشته باشیم یا بدانیم که بهرام بیضایی چطور در گروه هنر ملی رشد کرده است تا بعدها با این داده‌های اولیه دقیق بتوانیم تحلیل کنیم و تاریخ تئاترمان را بنویسیم.
دولت‌آبادی با بیان اینکه پژوهش در تاریخ معاصر تئاتر ایران تقریبا پیشینه دارد، گفت: ما گذشته را نمی‌شناختیم و نیاز به کار داشتیم؛ برای نسل جدیدتر این پژوهش از دهه 80 شروع و جدی‌تر گرفته شد.
او ادامه داد: این پژوهش‌ها اغلب خارج از حیطه دانشگاه و به صورت پژوهشی آزاد است که خود پژوهشگر براساس میل شخصی انجام می‌دهد. چون برای این نوع فعالیت کسی پولی دریافت نمی‌کند کتاب هم که چاپ می‌شود اصلا قرارداد مالی با نویسنده بسته نمی‌شود و کار کاملا شخصی جلو می‌رود.
دولت‌آبادی تاکید کرد: باید سازمان و نهادی باشد که بتواند این تشکیلات را اداره کند اگرنه پژوهش به‌طور منسجم و دقیق اتفاق نمی‌افتد؛ اما اینکه هنوز کارهایی انجام می‌شود یعنی هنوز پژوهش زنده است و ادامه می‌یابد.
تخصص در دانشگاه از بین رفته است
غلامحسین دولت‌آبادی با بیان اینکه «به صرف اینکه من دکترا می‌گیرم نمی‌توانم هر پایان‌نامه‌ای را هدایت کنم»، گفت: استاد راهنما باید برای راهنمایی دانشجو، تخصص داشته باشد که متاسفانه در دانشگاه‌های کشورمان این تخصص چندان وجود ندارد.
این محقق و مدرس دانشگاهی ادامه داد: مثلا درباره تئاتر ایران، استاد راهنما باید این حوزه را خودش شخصا کار کرده باشد تا بتواند دانشجو را هدایت کند اما این تخصص تقریبا از بین رفته است؛ استادی که خودش در تاریخ تئاتر ایران کار کرده باشد و بخواهد دانشجو را هدایت کند؛ بسیار نادر است و طبیعتا این پایان‌نامه و تحقیق دانشجویی به بیراهه می‌رود.
دولت‌آبادی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها فضای مدرک‌گرایی دارند، گفت: مگر بهرام بیضایی با آن دانش و تسلط، مدرک دکتری دارد؟ فضای دانشگاه ما ظاهری شبه آکادمیک دارد و اغلب مقاله‌هایی که تولید می‌کند برای گرفتن رتبه است و راهگشا نیست.
او ادامه داد: چون دانشجو نمی‌داند و باید راهنمایی شود، استاد راهنما هم تخصصی ندارد و نمی‌داند، بنابراین با هم تحقیق و مقاله‌ای تولید می‌کنند که نه به صورت مقاله و نه کتاب قابل عرضه نیست.