چرا ضوابط اختصاصی بافت تاریخی شیراز ابلاغ نمیشود؟
بافت تاریخی شیراز با محدوده ۳۵۷ هکتاری در حالی سال گذشته در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده که هنوز ضوابط اختصاصی این بافت ارزشمند تاریخی ابلاغ نشده است. کارشناسان معتقدند، با اینکه ثبت ملی بافت تاریخی شیراز اهرمی برای جلوگیری از تخریبهای گسترده شده اما عدم ابلاغ ضوابط اختصاصی راه را برای تخریبهای موردی باز گذاشته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بافت تاریخی شیراز یکی از باارزشترین بافتهای تاریخی کشور است که در دو دهه گذشته با پیشروی طرح بزرگ مقیاس دستخوش تخریبهای گسترده توسعهای شد. در این میان خانهها و بناهای ارزشمندی از دوره قاجاریه و زندیه تخریب شد تا اینکه بالاخره با مطالبات گسترده عمومی این بافت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
با این حال ضوابط اختصاصی در بافت تاریخی شیراز برای کنترل ساخت و سازها و هر نوع تغییرات و اقدام مداخلهگرایانه در محدوده این بافت تاریخی امری لازم است. با این حال کارشناسان میراثفرهنگی معتقدند که هنوز ضوابط اختصاصی بافت تاریخی شیراز از سوی وزارت میراث فرهنگی تدوین و مصوب نشده است.
«مهدی پارسایی» مدرس دانشگاه معماری میگوید: هر اثر ثبت ملی شده لازم است که ضابطه عملیاتی پیوست خود را داشته باشد تا بر اساس آن بتوان پروژههای اجرایی و عملیات پیرامون آن اثر را تعریف کرد.
او افزود: بافت تاریخی شیراز پس از ثبت، نیاز به یک ضابطه اختصاصی دارد و وزارت میراثفرهنگی باید این ضابطه را به دستگاهها ابلاغ کند چراکه در محدوده ۳۵۷ هکتاری بافت تاریخی شیراز حدود ۱۲ هزار پلاک و ۴۱۰ اثر دارای ارزش وجود دارد که در صورت نبود ضوابط اختصاصی این آثار ممکن است با تخریب مواجه شود.
یکی از کارشناسان پایگاه ملی بافت تاریخی شیراز نیز در گفتگو با خبرنگار ایلنا میگوید: ضوابط اختصاصی بافت تاریخی شیراز همان زمان که بافت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید پیشنویس آن نوشته شد و به تهران ارسال شد. اما هنوز این ضوابط از تهران به استان و دیگر دستگاههای اجرایی استان ابلاغ نشده است.
«امیرحسین جمشیدی» مدیرکل شهرسازی استانداری فارس اما در رابطه با ابلاغ نشدن ضوابط اختصاصی بافت تاریخی شیراز به خبرنگار ایلنا گفت: پیش از آنکه بافت ملی شیراز ثبت ملی شود ما ضوابط طرح تفضیلی مفصل داشتیم اینگونه نیست که این ضابطه وجود نداشته باشد اما پس از آنکه بافت تاریخی ثبت ملی شد به نظر میرسد وزارت میراثفرهنگی ضوابط منطبق با ثبت ملی بافت تاریخی را باید اعلام کند که هنوز به اعلام نشده است.
او گفت: درحال حاضر دستگاههای شهری بر اساس طرح تفضیلی که وجود داشت فعالیت میکنند. این طرح نیز توسط میراثفرهنگی تهیه شده است و اتفاقاً ضابطه سختگیرانهای هم دارد و در محدوده بافت تاریخی شیراز حتی اجازه عقبنشینی نمیدهد. در حال حاضر با ثبت بافت تاریخی شیراز اگر نیاز به ضابطه سختگیرانهتری است که براساس شرایط ثبتی یک بافت سنجیده میشود آن ضابطه هنوز به ما ابلاغ نشده است.
خبرنگار ایلنا در تماسهای مکرر که با کارشناسان دفتر حفظ و احیاء داشت موفق به مصاحبه نشد و هنوز مشخص نشده که چرا ابلاغ ضوابط اختصاصی بافت تاریخی شیراز پس از گذشت یکسال با تاخیر مواجه شده است.
اما آنچه مشخص است، ثبت بافت تاریخی شیراز زمانی معنا پیدا میکند که ضوابط اختصاصی آن مصوب و به ابلاغ درآمده باشد تا بر اساس ضابطه مشخصی که وجود دارد در این محدوده ثبت شده ساخت و ساز، مرمت و وظایف ارگانها تعریف شود.
گفته میشود، با ثبت ملی بافت شیراز، قوانین و ضوابط حفاظت از آن محکمتر میشود و بر اساس قوانین بالادستی موجود بیش از گذشته مورد حمایت قانونی قرار میگیرد.
این در حالی است که با تهیه ضوابط اختصاصی محدوده ثبت ملی شده بافت تاریخی شیراز عرصه و حریم مشخص از انضباط قانونی خاصی پیروی میکند و هر نوع مداخله شامل حفاظت، مرمت، رونق کسب و کار و بازسازی در آن به شکلی ضابطهمندتر انجام میشود و به دنبال آن هر یک از دستگاههای مرتبط تکلیفی در ارتباط با آن پیدا میکنند که باید به آن پایبند باشند.