قربانعلی طاهرفر مطرح کرد؛
«مردمی بودن» حلقه گمشده امروز سینمای ایران است
«آپاراتچی» ادای دینی به هنر مردمی دههی ۶۰ است
قربانعلی طاهرفر با اشاره به اینکه فیلم سینمایی «آپاراتچی» ادای دینی به هنر مردمی آن دوران است، تأکید کرد: جریان سینمای مردمی نشانهای از سینمای دهه ۱۳۶۰ است که امروز حلقهی گمشده سینمای ما به حساب میآید.
قربانعلی طاهرفر، کارگردان فیلم سینمایی «آپاراتچی» که در بخش نگاه نو چهل و دومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، به خبرنگار ایلنا گفت: برخی مواقع فیلمساز برای ساخت اثر و انتخاب فیلمنامهاش حق انتخاب ندارد اما خوشبختانه «آپاراتچی» یکی از سوژههای بسیار مورد علاقه من بود چراکه این فیلمنامه ادای دین به سینما بود و سینما هنر مردمیِ دههی ۱۳۶۰ بود، هنری که از دل خود مردم جوشیده بود.
طاهرفر خاطرنشان کرد: در این فیلم شاهد روایت قصه یک نقاش ساختمان هستیم که عاشق سینماست و اراده کرده که فیلمی سینمایی بسازد و این یک پارادوکس بسیار زیبا بود. به نظر من هم موقعیت کمدی در این قصه وجود دارد و هم موقعیتی کاملاً سینمایی در آن میتوان دید که به شما این اختیار را میدهد که به عنوان فیلمساز هم به سینما ادای دین کنید و هم برای من که اهل تبریز هستم این امکان را داد که به شهر تبریز ادای دین کنم و مهمتر از همه اینها در این فیلم به هنری ادای دین کردیم که از دل خود مردم جوشیده و پدید آمده است.
وی افزود: فیلم من، فیلم روز است و تنها مربوط به دهه ۶۰ نیست چراکه همان اتفاقات در مقطع کنونی هم وجود دارد و کسی که امروز بخواهد فیلمی بسازد بازهم با همان موانع و مشکلات روبرو است و اگر بخواهد کاری را به سرانجام برساند باید با موانع بسیاری بجنگد. ما در مقطعی هستیم که گاهی مواقع به جای اینکه برای خود فیلم و نگاه هنریات انرژی بگذاری باید بجنگی تا این فرصت را به دست بیاوری.
این کارگردان درباره انتخاب دهه ۱۳۶۰ برای روایت قصه «آپاراتچی» گفت: این فیلم اقتباسی از کتاب «آپاراتچی» آقای روحالله رشیدی است. این کتاب خاطرات شفاهی جلیل طائفی است، شخصیتی که یک شخصیت واقعی است و ما از خاطرات او این فیلمنامه را نوشتیم. این کتاب واقعاً شیرین است. آقای حسین ترابنژاد و احسان لطفیان فیلمنامه این اثر را نوشتند و نزدیک به ۹ بار فیلمنامه، بازنویسی شد و تمام جنبههای نوستالژیک و اتمسفر شهر تبریز در آن زمان کاملاً در این فیلم مدنظر ما بوده است که تمام اینها جمعآوری و تبدیل به فیلمنامه و در نهایت به فیلم «آپاراتچی» شد.
وی تأکید کرد: این کار نگاهی به زندگی جلیل طائفی است، ما باید قصهها را دراماتیزه میکردیم و دراماتورژی این کار انرژی زیادی از نویسندگان گرفت و ما شاهد قصهای شیرین و برخی موقعیتهای کمدی هستیم.
طاهرفر در پاسخ به پرسشی درباره شریف بودن سینمای دهه ۱۳۶۰ گفت: البته اگر من آن سینما را شریف و ارزشمند میدانم به این معنا نیست که سینمای امروز فاقد چنین ارزشی است. من برخی ویژگیهای آن سینما را نشانهای از شرافت میدانم و معتقدم به همین دلیل آن سینما با مردم ارتباط خوبی برقرار کرد. چه کسی هست که آرزو نداشته باشد دوباره صفهای طولانی سینما را برای فیلمهای جنگی و… شاهد باشیم، یا چه کسی هست که آرزو نداشته باشد دوباره شور و حال فیلم دیدن به حدی برسد که در حین تماشای فیلم در سینما، مخاطبان چندین و چند بار فیلم را تشویق کنند. این اتفاقات نشاندهنده حس تعلق خاطر و ارتباط درست مخاطب با سینما است که به نظر من از لحظههای گمشده سینمای امروز ماست. امروز علیرغم تولید بالای آثار سینمایی، ما معمولاً یا به سمت سینمای لودگی و خنداندن صرف مخاطب رفتهایم یا کاملاً در جریان روشنفکری قرار گرفتهایم و به سمت سینمایی رفتهایم که مخاطب ندارد. به نظر من جریان سینمای مردمی نشانهای از سینمای دهه ۱۳۶۰ است که امروز حلقهی گمشده سینمای ما به حساب میآید.
این کارگردان درباره حضور فیلمهای کمدی در جشنواره فیلم فجر نیز گفت: جنس کمدی «آپاراتچی» کمدی موقعیت است و در دل جدیت کاراکتر و اتفاقات فضای کمدی به وجود آمده است. قصد مقایسه ندارم اما فیلمسازانی هستند که آثار کمدی خلق کردهاند و در جشنوارهها مورد توجه قرار گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به وودی آلن و تیم برتون اشاره کرد.
وی افزود: موقعیتهای کمدی فیلم «آپاراتچی» واقعاً موقعیتهای جسورانهای است که به قلم نویسندگان این اثر خلق شدهاند و ما در دل مراسم و وقایعی چون نماز جمعه، تشییع پیکر شهید و اعزام نیرو به جبههها لحظههایی شوخی داریم که نزدیک شدن به آن واقعاً سخت است و یک پارادوکس ایجاد میکند. من به همه رویدادهای دهه ۱۳۶۰ از جمله جنگ، بمباران، اعزام نیرو و شهادت تعلق خاطر دارم و سعی کردم با ملاحت به این اتفاقات نزدیک شوم تا هم مخاطبم را حفظ کنم و هم آن اتفاقات بازآفرینی شود و هم تلنگری به هنر دهه ۱۳۶۰ بزنم.
این کارگردان در پایان گفت: این فیلم کاملاً حال و هوایی شخصی دارد و من نوستالژیهای دهه ۱۳۶۰ را دنبال کردم، من متولد دهه ۱۳۵۰ هستم؛ ما جنگ را آن دوران زندگی کردیم و امیدوارم در این فیلم توانسته باشم که آن لحظات را با طعم نوستالژی شیرین آن دهه با تمام فراز و فرودها و فشارهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن دوران به مخاطبم منتقل کرده باشم.