موزه هنرهای ملی تبدیل به مکانی برای بازدید خواص شده/ برگزاری دو نمایشگاه برون مرزی در سال آینده

به گزارش خبرنگار ایلنا، موزه هنرهای ملی ایران واقع در خیابان کمال الملک، در سال ۱۳۰۹با تلاش و کوشش حسین طاهر زاده بهزاد تاسیس شد و در همان زمان بود که بهزاد، اداره هنرهای ملی را تحت عنوان مدرسه صنایع قدیمه به انگیزه احیا و تجدید حیات هنرهای ملی و سنتی ایرانی بنیاد نهاد. هرچند این موزه و ساختمان آن در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۶۹ با شماره‌ی ثبت ۱۷۳۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است اما طی این سال‌ها فراز و نشیب زیادی را از گفتمان‌هایی برای تعطیلی‌های متعدد و حتا جابه جایی اشیاء و انتقال به ارگ آزادی گرفته تا آسیب به برخی از اشیاء تاریخی و… را پشت سر گذاشته. 

میرعلیرضا کیا (مدیر موزه هنرهای ملی) با اشاره به فعالیت دو ساله‌اش در این موزه گفت: سال‌ها شاهد قهر هنرمندان با این موزه بودیم از این روبر آن شدیم تا شرایطی را ایجاد کنیم که بار دیگر هنرمندان تراز اول کشور به موزه هنرهای ملی بازگردند. برای مثال بر آن شدیم تا با برگزاری نشست‌های تخصصی با حضور شاگردان چند نسل بعد از هادی خان تجویزی، علی زاویه و عبدالله باقری آشتی بین موزه و هنرمندان ایجاد کنیم. مهم‌تر آنکه سعی کردیم تا برای نسل آینده فرهنگسازی کنیم و موزه را مکانی جالب و جذاب برای گروه سنی ۹ تا ۱۲ سال کنیم. 

او با اشاره به انگیزه تاسیس این موزه که همانا احیا و تجدید حیات هنرهای ملی و سنتی ایرانی بود، گفت: بر آن شدیم تا هنرهای از یاد رفته را تجدید حیات کنیم. در حال حاضر با برگزار کلاس‌ها و کارگاه‌هایی از جمله معرق و منبت و آموزش این هنرهای اصیل به بچه‌ها، در حفظ و احیای آن کوشا باشیم. حتا جهت برگزاری نمایشگاه نقاشی چند تابلوی مهم از جمله موسی و شبان، شاه عباس و هنرمندان و… را به عنوان طرح اولیه جلوی بچه‌ها گذاشتم تا برداشت خود از آن را نقاشی کنند. درحالی که گفته می‌شد نمی‌توان از بچه‌ها انتظار داشت تا بتوانند این آثار نفیس را نقاشی کنند، در نهایت شاهد خلق آثاری بسیار زیبا و شگفت‌انگیز بودیم. این همان فرهنگسازی در نسل آینده است تا نسبت به فرهنگ و هنر کشور عشق بورزند. 

در این موزه آثار با ارزشی از قرن ۱۲ هجری نگه داشته می‌شود. این آثار، شامل تابلوهای نگارگری، خاتم، کاشی‌کاری، آثار معرق و منبت، فرش و گبه است. کیا درخصوص چرایی ناشناخته ماندن موزه هنرهای ملی با وجود داشتن آثاری منحصر به فرد، گفت: طی این سال‌ها با چندین مشکل روبه رو بودیم. نخست آنکه حدود ۴ سال پیش یکی از انتشاراتی‌های مطرح کشور برای عکاسی از آثار موزه اقدام کرد و با وجود تمام همکاری‌هایی که کارشناسان موزه با این ناشر داشتند اما در نهایت هیچ عکسی به ما جهت انتشار کتاب و معرفی آثار داده نشد که در نهایت از آن‌ها شکایت کردیم که در مراجع قضایی در حال پیگیری است. این درحالی است که ما این آمادگی را داریم که با شخصی که امکانات مالی و فنی عکاسی و انتشار کتاب از آثار این موزه را داشته باشد همکاری داشته باشیم. دلیل دیگر ناشناخته ماندن این موزه، جغرافیای قرار گیری آن در میان ساختمان‌های بلند مرتبه است. این موزه درحال حاضر در میان ساختمان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد و سازمان برنامه و بودجه و… گم شده و در معرض دید عموم نیست. ضمن آنکه در زمانی تابلوی معرفی بر دیوار وزارت ارشاد نصب بود که مردم را نسبت به وجود این موزه در دل وزارتخانه راهنمایی می‌کرد اما چند سالی است که از این تابلو خبری نیست و با پیگیری‌ها و نامه نگاری‌های انجام شده قول نصب مجدد تابلوی راهنمای معرفی موزه را از مسئولان وزارت ارشاد گرفتیم. 

او خاطرنشان کرد: با وجود آنکه موزه هنرهای ملی یک مجموعه میراثی است اما در دل وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد و درواقع مسیر دسترسی مستقل نداریم و مراجعه کنندگان باید از گیت ورودی وزارت ارشاد جهت بازدید از این موزه اقدام کنند که این در نیز راس ساعات اداری باز و بسته می‌شود و حتا پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها نیز تعطیل است. این درحالی است که خانواده‌ها عموما پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها برای بازدید از موزه‌ها و مجموعه‌های اینچنینی برنامه ریزی می‌کنند. همین امر سبب شده تا موزه هنرهای ملی درواقع تبدیل به مکانی برای بازدید خواص از سفرا گرفته تا پژوهشگران و… شود. البته درخواست تعریف مسیری از سمت دیگر خیابان را به شهردار منطقه داده‌ایم و قول‌هایی جهت تحقق این مهم داده شده. نقشه‌ها داده شده و مسیر دسترسی جدید مشخص شده و در کمیسیون شهرداری درحال بررسی است تا امکان بازدید عموم راحت‌تر شود. 

مدیر موزه هنرهای ملی در پاسخ به این سوال که بارها خبرهایی مبنی بر تخریب اموال موزه و وارد شدن آسیب به برخی از آثار و… منتشر شده است که با تعطیلی و بازگشایی و بازهم تعطیلی و جابه جایی آثار و… درهم تنیده شد، واقعیت ماجرا چه بود، گفت: یکی از میزها که به لحاظ هنری در درجه ۵ قرار می‌گیرد روزگاری در بخش وزارت ارشاد مورد استفاده یکی از مدیران بود که بعدها با میراثی شدن موزه، درخواست بازگشت آن داده شد. این میز کمی خط و خش برداشته بود اما سایر اشیاء سر جای خود هستند و برنامه‌هایی برای مرمت تعدادی از آثار داریم چنانکه موفق به دریافت اعتبار ۲۰۰ میلیون تومانی برای مرمت تابلوی معرق سوخت چرم میرزا آقا امامی شدیم. حتا یک اثر دیگر از این هنرمند را در فهرست میراث ملی ثبت کردیم. 

موزه هنرهای ملی روزگاری مدرسه صنایع قدیمه بوده و بسیاری از هنرمندان معروف و قدما که آثار نفیسی را خلق کرده‌اند در این مکان پرورش یافتند و با وجود آنکه موزه‌هایی مانند موزه حسین بهزاد در کاخ سعد آباد در میان عموم جامعه شناخته شده است و بسیاری از افراد آثار این موزه را دیده‌اند اما آثار موزه هنرهای ملی که مامن بروز و ظهور آن آثار بوده و کم از آثار موزه‌های بزرگ کشور ندارد، مورد اقبال جامعه قرار نگرفته و دیده نشده‌اند. کیا در پاسخ به چرایی این مهم، گفت: شاید بتوان نبود مدیریت دلسوز را دلیل اصلی این کمبودها عنوان کرد. عموما مدیران وقت انگیزه لازم برای رونق موزه را نداشتند. مدیر موزه باید عاشق باشد. باید برای بازدیدکننده وقت بگذارد و نسل جدید را دریابد. 

به گفته او، روزگاری موزه هنرهای ملی در سال حدود ۵۰ نفر بازدیدکننده داشت اما اکنون ماهانه حدود ۱۰۰ بازدیدکننده دارد و می‌توان گفت طی ۱۰ ماه سال جاری حدود هزار نفر از این موزه دیدن کردند و در نوروز نیز ۳۵۰۰ نفر از این موزه بازدید داشتند. تبلیغات و معرفی موزه در شبکه‌های اجتماعی و دعوت از اینفلوئنسرها و موزه گردها و تهرانگردها در این امر تاثیر بسزایی داشته. 

کیا همچنین از برگزاری دو نمایشگاه برون مرزی در سال آینده خبر داد و گفت: درحال رایزنی برای برگزاری نمایشگاه‌هایی در چین و اسپانیا هستیم که با نظر گروه کارشناسی چند اثر را به این کشورها جهت نمایش ارسال خواهیم کرد. هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده و نمایشگاه چین در گوانجو برگزار خواهد شد و احتمالا در چند شهر چین نمایش داده خواهد شد. 

مدیر موزه هنرهای ملی درخصوص وضعیت مرمت بنا و ساختمان موزه نیز گفت: با توجه به کمبود بودجه سعی می‌کنیم با کمک دوستان و همت عالی کار را پیش ببریم. حتا از حضور دوستداران میراث برای نگهداری از موزه استقبال خواهیم کرد و درصدد راه اندازی انجمن دوستداران موزه هنرهای ملی هستیم.