شناسایی چهل تَن از مشاهیر اصفهان در آرامگاه میرفندرسکی/ مستندنگاری سه کتیبه و سنگ مزار بیست‌وچهار شخصیت
طرح مستندنگاری و پژوهش در کتیبة آرامگاه و سنگ مزار میر ابوالقاسم فندرسکی و سنگ مزار مشاهیر مدفون در این آرامگاه توسط گروه پژوهشی متون دوران اسلامی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون انجام شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، زهرا حبیبی (مجری طرح و کارشناس پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون) گفت: در قسمتی از اراضی شمال غربی مزارستان تاریخی تخت فولاد، آثار مزارستان قدیمی وجود دارد که به علت ساخت و سازهای جدید، به قطعات جدای از هم تقسیم شده است و بخشی از آن آرامگاه میر ابوالقاسم فندرسکی فیلسوف و حکیم مشهور عصر صفوی «میر ابوالقاسم فندرسکی» مشهور به «میر» و جلوخان این آرامگاه مزار درویش عبدالمجید طالقانی است که به تکیة درویش معروف است.
این پژوهشگر افزود: امروزه برای رسیدن به آرامگاه میرفندرسکی، که در افواه مردم اصفهان به تکیة میر معروف است، باید از اواسط خیابان جهانگیرخان قشقائی و از کوچه باریکی که به سمت شرق جدا می‌شود و به کوچة تکیه میر معروف است عبور کرد، در اوائل این کوچه مزارستان کوچکی است که مزار درویش عبدالمجید طالقانی، خطاط شکسته نویس دورة زندیه در آن قرار دارد و در ضلع شمالی مزار درویش آرامگاه وسیع و مصفای میر ابوالقاسم فندرسکی واقع شده است.
او با اشاره به اینکه بنای آرامگاه میر فندرسکی از آثار دورة صفویه است اظهارکرد: میرزا حسین‌خان تحویلدار اصفهانی از آرامگاه میر به عنوان مدرسه‌ای عالی مشتمل بر صحن، حجره‌های متعدد و مکان زندگی میر یاد کرده و اگر سخن ایشان را مطابق واقع فرض کنیم، تاریخ احداث آرامگاه را می‌توان به قبل از سال ۱۰۵۰ ق؛ یعنی قبل از وفات میرفندرسکی نسبت داد.
حبیبی افزود: وجود کتیبه‌ای عالی منسوب به میرعماد حسنی خطاط مشهور دورة صفوی، که خود از ارادتمندان میر فندرسکی بود، نیز می‌تواند به این گفتة تحویلداری جامه اثبات بپوشاند و با توجه به اینکه شهادت میرعماد حسنی در سال ۱۰۲۴ ق واقع شده، اگر کتیبه‌ای که ایوان غربی آرامگاه را مزین کرده خط میرعماد و کتیبه اصل بدانیم، نه اثر گرته برداری شده، بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که آرامگاه میرفندرسکی و مجموعة جالب آن از بناهای دورة شاه عباس اول؛ یعنی متعلق به قبل از سال ۱۰۲۴ ق است.
کارشناس پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون گفت: این پژوهش نتیجة مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی است؛ در پژوهش کتابخانه‌ای چهل تن از مشاهیر آرمیده در این آرامگاه شناسایی و در پژوهش میدانی مزار و سنگ مزار بیست‌وچهار تن از آنان شناسایی و مستندنگاری شد.
او تصریح‌کرد: متأسفانه به مرور زمان و در پی مرمت‌های غیر اصولی، مزار و سنگ مزار شانزده تن از این مشاهیر از بین رفته بنابراین در پژوهش میدانی سه کتیبة موجود در آرامگاه و سنگ مزار بیست‌وچهار شخصیت از مشاهیر شناسایی و مستندنگاری شده است.
مجری طرح مستندنگاری و پژوهش در کتیبة آرامگاه و سنگ مزار میر ابوالقاسم فندرسکی و سنگ مزار مشاهیر مدفون در این آرامگاه گفت: در این پژوهش به موقعیت، تاریخچه و معماری آرامگاه، احوال و آثار مشاهیر آرمیده در آن، مزار، سنگ مزار و متن سنگ مزار مشاهیر پرداخته و در پایانِ احوال هر شخصیت ضمن بیان متن سنگ مزار تصویری از آن نیز آورده شده است.
حبیبی در پایان افزود: همانطور که اشاره شد در آرامگاه میرفندرسکی چهل تن از مشاهیر و معاریف اصفهان شناسایی شده‌اند نظیر؛ میر ابوالقاسم فندرسکی (فیلسوف و عالم، حکیم و دانشمند، متوفای ۱۰۵۰ ق)، میرزا ابوطالب موسوی فندرسکی (فقیه، ریاضیدان، ادیب، شاعر، متوفای ۱۱۰۰ ق)، سید محمدمهدی مستوفی (ادیب، فاضل و مستوفی، متوفای ۱۱۲۵ ق)، سید محمدامین ازل (ادیب، شاعر و عارف، متوفای ۱۱۳۵ق)، سید عبدالمجید طالقانی (خوشنویس، ادیب و شاعر، متوفای ۱۱۸۵ ق)، سید محمدجعفر صافی (شاعر، متوفای ۱۲۱۹ ق) سید روح‌الله کشفی (دانشمند، ادیب و شاعر، متوفای ۱۳۸۲ ق)، حسین شهناز (هنرمند موسیقی و تارزن، متوفای ۱۳۵۸ ق)، عباس بهشتیان (محقق و فاضل، متوفای ۱۴۰۸ ق)، میرزا محمدحسین عنقا (خوشنویس و شاعر، متوفای ۱۳۰۸ ق)، داراب افسر بختیاری (شاعر، متوفای ۱۳۹۱ ق)، بانو قدسیة احتشامی (شاعر، متوفای ۱۴۰۲ ق)، میرزا محمودخان حافظ‌الصحه (پزشک، متوفای ۱۳۲۰ ق)، تقی خان انصاری سرتیپ کاشانی (ادیب، محقق و روزنامه‌نگار، متوفای ۱۳۰۳ ق)، محمدجواد مذهب‌باشی (استاد تذهیب و نقاشی، متوفای ۱۳۱۴ ق)، حسین لواسانی (خوشنویس)، غلامرضا سارنج (استاد کمانچه نواز، متوفای ۱۳۷۶ ق) و مشاهیر دیگری که هریک در علوم و فنون مختلف در روزگار خود خوش درخشیده‌اند.
