نگاهی به آثار یک عکاس که روزهای پایانی عمرش را ثبت میکند
استیون استارکمن، عکاس و هنرمند عرصه تجسمی مقیم کانادا، زمانی که در سال ۲۰۲۱ متوجه سرطان سطح چهار ریهاش میشود، تصمیم میگیرد روزهای پایانی عمرش را ثبت کند. او حال معتقد است این کار بر طول عمر رو افولش افزوده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هنر صرفا ساخت سازههایی بر اساس سبکهای مختلف نیست. آنچه روح زیبایی و جوهره مفهوم را در اثر ثبت میکند تفکر هنرمند و جایگاه و جناح او در مواجهه با جامعه و معضلات اجتماعی است. اما این همه ماجرا نیست. هنرمند آزاد است به عنوان خالق و مولف؛ گاه امور شخصی را در قالب هنر با هدف اطلاعرسانی در رابطه با هر موضوع در دستور کارش قرار دهد. البته آنچه خلق چنین آثاری را میسر میکند بدعت و خلاقیت هنرمند است تا او به این واسطه چالشی فردی و گاه شخصیِ خود را در ابعادی هنرمندانه خلق و ارائه کند.
البته که تخصص و تحصیلات تئوریک لازمه درک درستتر و علمیتر هنرهاست که این مهم در مرحله اجرای اثر اهمیت بیشتری مییابد. قطعا افراد غیر هنرمند نیز گاه ایدههایی جالب و هنرمندانه را در ذهن میپرورانند و در مرحله تخصص است که از ادامه خلق اثر بازخواهند ماند. پس باید گفت با اینکه تحصیلات و طی مراحل آکادمیک از افراد فاقد خلاقیت و تخیل صرفا اپراتور و کارشناسها و کارمندانی مصرفگرا میسازد، شکی نیست. اما در نهایت هنرمند بدون دو مقوله مهم تفکر و تخصص امکان فعالیتهای هنرمندانه نداشته و اثرش ماندگار نخواهد شد.
سینما، ادبیات، تئاتر، موسیقی، مجسمهسازی و انواع هنرهای دیگر این پتانسیل را دارند تا سکوی پرتاب پیامهای فردی هنرمند به اجتماع باشند. عکاسی هم چنین هنری است. عکاسی مانند دیگر هنرها مقولهای صرفا ابزار محور نیست. عکاسی را فردی هویت میبخشد که پشت دوربین قرار دارد و جهان را از منظر دریچه ویزورش به تماشا مینشنید. او بر اساس گرایشات و تفکراتش لحظاتی بدیع را به ثبت میرساند. از طرفی عکاسی هنری بسیار متنوع است و در قالب سبکهای مختلفی میتوان به آن پرداخت.
استیون ال استارکمن یکی از عکاسانی است که چالشی فردی را در قالب فریمهایی هنرمندانه پیش روی مخاطبان قرار داده است. گارین به تازگی گزارشی از آثار او منتشر کرده که در قالب کتاب منتشر شده است.
ماجرا این است که استارکمن عکاس مقیم تورنتوی کانادا مدتی قبل متوجه میشود به سرطان ریه مبتلاست. به طور دقیقتر استیون استارکمن عکاس مقیم تورنتو با سرطان مرحله چهارم زندگی میکند. بیماری او در سال ۲۰۲۱ تشخیص داده شد. استیون این خبر را در یک کارگاه عکاسی (در ایالات متحده) با همکارانش به اشتراک گذاشت. یکی از آنها به او پیشنهاد کرد که تجربه زندگی با سرطان را به پروژه کتاب عکس تبدیل کند. استیون این ایده را میپسندد و حال معتقد است عکاسی و انتشار مجموعه کتابی از آثارش به طول عمر او افزوده است.
در نهایت او تصمیم میگیرد روزهای پایانی عمر خود را از بخشهای بیمارستان تا طبیعت و هر فضای دیگر را در قالب عکس به ثبت برساند. به همین دلیل است که مجموعهاش را «من هنوز میخواهم امید داشته باشم»، نام نهاده است.
استیون در نهایت آثارش را در کتابی با عنوان «مرگ و میر: سفر یک هنرمند تجسمی از طریق سرطان» گردآوری و منتشر کرده است. این کتاب حال در فروشگاهها و پلتفرمهای جهانی به زبان اصلی در معرض فروش گذاشته شده است. استیون در این کتاب ضمن ارائه عکسهایش و توضیحاتی درباره آنها به بیان موضوعاتی در رابطه با بیماریاش پرداخته است.
تصاویر کتاب استیون بازتابی از بازی رفت و برگشتی بین بیواسطگی جهان بیمارستان، همراه با صحنههایی از زندگی روزمرهاش را نشان میدهد.
شرح حال بیماری از زبان استیون استارکمن
استیون استارکمن قصه بیماری خود را اینگونه شرح داده است؛ هر بیمار سرطانی در رابطه با قضیه تشخیص بیماریاش داستانی برای دارد. نتیجه بیماری من در پایان یک روز طولانی در اورژانس یک شهر کوچک اعلام شد. قضیه این بود که در سمت چپ بدنم احساس درد کرده بودم و راهی بیمارستان شده بودم. سی تی اسکن مشخص کرد چه مشکلی وجود دارد.
من با رازی پنهان به اورژانس رفتم و با تشخیص سرطان بیرون آمدم. پدر و مادرم هر دو بر اثر سرطان مرده بودند. مادرم در ۳۹ سالگی و پدرم ۱۶ سال پس از او از دنیا رفت. اینکه بگویم از تشخیص خودم شوکه شده بودم، صحت ندارد؛ اما شگفت زده شدم. و البته عصبانی. سپس یکی از سختترین کارهایی که تا به حال انجام دادهام پیش آمد، گفتن نتیجه آزمایشها به همسر و خانوادهام که در نوع خود کاری بس دشوار بود.
با گذشت زمان و مجموعهای از آزمایشات، مشخص شد که من سرطان ریه سلول کوچک دارم، سرطانی بسیار تهاجمی و سریع. من بلافاصله یکسری پرتو درمانی و شیمی درمانی را شروع کردم. و تصمیم گرفتم با استفاده از دوربینم زندگی خود را با سرطان مستند کنم. بسیاری از تصاویر این کتاب از آن زمان الهام گرفته شده است؛ مه مغزی، مشکل در بینایی و چشایی. ریزش موهایم.. من فقط می دانستم، مهم نیست که چه اتفاقی میافتد، باید دوره درمان را با وجود ترس و امید به اینکه نتیجه چه میشود، تمام کنم.
در ادامه آثاری از مجموعه عکسهای استیون استارکمن قابل مشاهده است. برخی از این آثار حاوی توضیحاتی است.
یکی از آثار استیون نقش بسته بر جلد کتابش که مجموعهای از عکسهایش را تشکیل میدهد
در این کتاب، سایر نجاتیافتههای سرطان تجربه خود را در مسیر بیماری منعکس میکنند و مضامین تکرار شونده «ترس»، «انزوا»، «خستگی» را قوت میبخشند. اتفاق دیگر اینکه اشعاری از جان بریس (بازمانده سرطان) نیز در این کتاب آمده است.
یاسمین، یک بیمار سرطانی دیگر در این کتاب مینویسد: «اگر بگویم ترسیده بودم، آن احساسی که داشتم دست کم و نادیده گرفته میشود. باید بگویم ترسیده بودم و احساس ناامیدی کردم. فکر میکردم دارم میمیرم. سوالاتی زیادی داشتم و احساس بیاطلاعی و بیسوادی میکردم.
«حوالی مرگ و میر»/ یک اثر از مجموعه «میخواهم امیدوارم باشم»/عکاس: استیون استارکمن
یک اثر دیگر از استیون که در روزهای پرچالش بیماری آن را به ثبت رسانده است
یک اثر دیگر از استیون از زندگی روزمرهاش در بیمارستان
عکسی که توسط استیون در دوران بیماریاش با دوربین دیجیتالی ثبت و ارائه شده
غروب خورشید از خانه استارکمن. او درباره این اثر و پیامی که برایش دارد، میگوید: عکسهای طبیعت در این زمینه زیبا، دنیایی را نشان میدهد که به زودی از دید ناپدید میشود!
یک اثر دیگر از بیمارستان و ایام بستری استیون در بیمارستان
استیون با این عکس دشواری بیماری و مصائب ارائه اخبار این اتفاق به خانوادهاش را مطرح کرده است
تخت بیمارستان از نگاه استیون صرفا یک اثر گرافیتی است که از مجموعه خطهایی تشکیل شده
دستگاه «ام ار آی» از نگاه استیون که دقایق بسیاری را در این سازه گذرانده است
آدمهایی که در فضای بیمارستان حل شدهاند/اثر استیون
استیون در توضیح این اثر نوشته است: «همسرم، به من آموخت که برای امروز زندگی کنم. برای گذراندن آنچه طاقت فرسا است. در لحظه بودن را هر روز زندگی کنید. تا حد امکان کامل زندگی کنید. با همه اینها زندگی من با ترس است. نگاه کردن به گوشه و کنار، ترس است – و ساعتی که در حال تیک تاک است. با این حال، من هنوز هم میخواهم امیدوار باشم.»