در طی اجرای طرح گرمسیری صورت گرفت؛
تخریب لایه‌های فرهنگی حریم تپه خلیل در مسیر لوله انتقال آب
سرپرست هیئت باستان‌شناسی مطرح کرد: براساس نتایج حاصل از گمانه‌زنی در حاشیه پشته شمال غربی تپه خلیل و با توجه به مسیر لوله انتقال آب و همچنین مواد فرهنگی پراکنده بر سطح محوطه، لایه‌های فرهنگی پشته شمال غربی گستردگی چندانی نداشته که در طی اجرای طرح گرمسیری به شدت تخریب شده و کاملا از بین رفته است.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، در راستای اجرای طرح توسعۀ کشاورزی در کوهپایه‌های غربی زاگرس موسوم به «طرح گرمسیری»، برنامه گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه خلیل انجام شد.
ذبیح‌ا… بختیاری (سرپرست هیئت باستان‌شناسی) گفت: تپه خلیل در محل تلاقی دو دشت ذهاب و دشت سرپل‌ذهاب (ذهاب جنوبی)، در میان اراضی کشاورزی روستای زرین جوب واقع شده است.
او تصریح‌کرد: این اثر تاریخی – فرهنگی با وسعت و گستردگی حدود چهار هکتار، امروزه به صورت پشته‌ای کم ارتفاع اما وسیع و گسترده در میان اراضی کشاورزی قرار گرفته که سطح و حاشیه آن توسط کشاورزان منطقه به زیر کشت می‌رود.
این باستان‌شناس افزود: براساس مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری فعالیت میدانی این برنامه آغاز و با انجام ۲۵ روز فعالیت میدانی، ۲۰ گمانه در حاشیه تپه خلیل در محدوده عرصه و حریم اثر ایجاد شد.
بختیاری با اشاره به اینکه گمانه‌های ایجاد شده عمدتا در فاصله حدود ۵ متر نسبت به آخرین شیب یال تپه و محل پیوستن به اراضی حاشیه‌ای ایجاد شد گفت: به منظور کاوش گمانه‌ها، عوارض و شواهد سطحی و میزان پراکنش قطعات سفال و مواد فرهنگی در حاشیه تپه مد نظر قرار گرفت.
او اظهار کرد: نتایج حاصل از کاوش تمامی گمانه‌های ایجاد شده، چه در حاشیه تپه و با فاصله از آخرین شیب و همچنین گمانه‌های ایجاد شده در محدوده عرصه ظاهری محوطه منفی بوده و هیچ‌گونه آثار و شواهد معرف لایه فرهنگی برجا را پدیدار نساخت.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی نتایج کاوش گمانه‌ها را بیانگر این موضوع دانست که بقایای آثار فرهنگی برسطح پشته‌ای طبیعی شکل گرفته و لایه‌های فرهنگی در حاشیه تپه تدام نیافته است و تصریح‌کرد: پس از کاوش انباشت سطحی قابل کشاورزی، در بیشتر گمانه‌ها نهشته رسوبی سیلتی – رسی، حاصل فرایندهای رسوبی طبیعی مشخص شد که فاقد آثار و شواهد فرهنگی است.
او خاطرنشان‌کرد: قطعات سفال و مواد فرهنگی به دست آمده از کاوش گمانه‌ها عمدتا مربوط به لایه‌های سطحی و قابل کشاورزی و در مواردی در لایه زیر سطحی به صورت آب‌شُست و رسوبی است.
این باستان‌شناس با اشاره به اینکه در طی سال‌های گذشته (سال ۱۳۹۷)، طرح عبور لوله‌های انتقال آب (طرح گرمسیری)، در سطح پشته شمال غربی تپه خلیل اجرا شده و نیمه شمال غربی محوطه توسط ماشین‌آلات تخریب و گودبرداری شده اظهارکرد: بیشتر پراکنش موادفرهنگی و قطعات سفالی قابل مشاهده در سطح محوطه، خصوصا پشته شمال غربی حاصل دخل و تصرفات صورت گرفته در محوطه و تخریب کامل لایه‌های فرهنگی است.
او گفت: براساس نتایج حاصل از گمانه‌زنی در حاشیه پشته شمال غربی و با توجه به مسیر لوله انتقال آب و همچنین مواد فرهنگی پراکنده بر سطح محوطه، لایه‌های فرهنگی پشته شمال غربی گستردگی چندانی نداشته که در طی اجرای طرح گرمسیری به شدت تخریب شده و کاملا از بین رفته است.
بختیاری در پایان تصریح‌کرد: براساس مطالعه مواد فرهنگی جمع‌آوری شده از سطح محوطه و حاصل از کاوش گمانه‌ها، لایه‌های فرهنگی تپه خلیل معرف فرهنگ عبید جدید و اوروک با شاخصه سفال‌های نخودی منقوش و کاسه لبه واریخته است.
